नाश्ता हा दिवसातील सर्वात महत्त्वाचा आहार मानला जातो. सकाळी घेतलेले अन्न शरीराला ऊर्जा देण्यासोबतच दिवसभराची मानसिक व शारीरिक कार्यक्षमता ठरवते. त्यामुळे नाश्त्यात पुरेसे प्रोटीन असणे अत्यावश्यक आहे. अनेकजण पनीर आणि अंड्यांमध्ये कोण अधिक प्रोटीन देतं? ही शंका विचारत असतात. दोन्हीही उत्कृष्ट प्रोटीन स्रोत असले तरी त्यांच्या पोषणमूल्यात, पचण्याच्या क्षमतेत आणि शरीराला मिळणाऱ्या फायद्यांमध्ये काही महत्त्वाचे फरक आहेत.
25
शाकाहारींसाठी उत्तम प्रोटीन स्रोत
पनीर हे दूधापासून तयार होणारे उच्च-प्रोटीन खाद्यपदार्थ आहे. 100 ग्रॅम पनीरमध्ये साधारण 14–18 ग्रॅम प्रोटीन मिळते. शाकाहारी लोकांसाठी हे प्रोटीनचे सर्वोत्तम आणि सहज उपलब्ध स्रोत आहे. पनीरमध्ये केसिन नावाचे स्लो-डायजेस्टिंग प्रोटीन असते, जे हळूहळू पचते आणि शरीराला दीर्घकाळ प्रोटीनची पूर्तता करते. त्यामुळे नाश्त्यात पनीर घेतल्यास भूक कमी लागते, वजन नियंत्रणात राहते आणि स्नायू मजबूत होण्यास मदत होते. याशिवाय पनीरमध्ये कॅल्शियम, व्हिटॅमिन B12 आणि हेल्दी फॅट्स असतात, जे हाडांच्या आरोग्यासाठी फायदेशीर आहेत.
35
अंडी
अंडे हे ‘संपूर्ण प्रोटीन’ म्हणजेच सर्व नऊ आवश्यक अमिनो अॅसिड्सने परिपूर्ण असते. एका मोठ्या अंड्यामध्ये साधारण 6–6.5 ग्रॅम प्रोटीन मिळते. अंड्यातील प्रोटीन अतिशय जलद पचते आणि शरीराला तत्काळ ऊर्जा मिळवून देते. नाश्त्यासाठी उकडलेले, पोच्ड किंवा स्क्रॅम्बल्ड अंडे हे सर्वोत्तम पर्याय आहेत. अंड्यांमध्ये कोलीन, व्हिटॅमिन D, व्हिटॅमिन B12 तसेच ओमेगा-3 असते, जे मेंदूच्या कार्यक्षमतेसाठी आणि केस-त्वचेच्या आरोग्यासाठी फायदेशीर आहे. प्रोटीनचा शोषणदर पनीरपेक्षा अंड्यांमध्ये जास्त असल्याने सकाळी शरीराला लगेच प्रोटीन पुरवण्यासाठी अंडे अधिक उपयुक्त ठरते.
नाश्त्याच्या दृष्टीने पनीर आणि अंडे दोन्हीही उत्तम असले तरी तुमच्या आहाराच्या गरजेनुसार त्यांची निवड बदलू शकते. जर तुम्हाला लवकर पचणारे आणि त्वरित ऊर्जा देणारे प्रोटीन हवे असेल तर अंडे अधिक फायदेशीर आहे. दुसरीकडे, लांब वेळ पोट भरणारे आणि स्लो-डायजेस्टिंग प्रोटीन हवे असेल तर पनीर अधिक चांगला पर्याय ठरतो. जिम करणाऱ्यांसाठी दोन्हींचा संतुलित वापर फायदेशीर आहे. लॅक्टोज इनटॉलरंट लोकांसाठी अंडे उत्तम, तर अंड्यांना अलर्जी असलेल्यांसाठी पनीर अधिक सुरक्षित.
55
नाश्त्यात कसे समाविष्ट कराल?
दोन्ही खाद्यपदार्थांचे सेवन योग्य प्रकारे केले तर नाश्ता अत्यंत पौष्टिक बनू शकतो. पनीर भुर्जी, पनीर पराठा किंवा पनीर सँडविच हे उत्तम पर्याय आहेत. तर अंड्यांसाठी उकडलेले अंडे, ऑम्लेट, स्क्रॅम्बल्ड एग्ज किंवा एग-टोस्ट हे सोपे आणि पौष्टिक पर्याय आहेत. जर तुम्हाला उच्च-प्रोटीन नाश्ता हवा असेल तर पनीर आणि अंडे दोन्हीही एकाच आठवड्यात पर्यायाने घेऊ शकता. यामुळे शरीराला विविध प्रकारचे पोषक तत्त्वे मिळतात.