Dhateras 2025 : धनत्रयोदशीवेळी अशी करा पूजेची मांडणी; साहित्य-विधीसह जाणून घ्या महत्व

Dhateras 2025 : येत्या 18 ऑक्टोबरला धनत्रयोदशी साजरी केली जाणार आहे. या दिवशी भगवान धन्वंतरी, लक्ष्मी आणि कुबेराची पूजा केली जाते. यावेळी पूजेची मांडणी कशी करावी, साहित्य काय लागते आणि पूजेचे फळ कसे मिळेल याबद्दल जाणून घेऊया. 

धनत्रयोदशी

धनत्रयोदशी हा दिवाळीच्या उत्सवाचा प्रारंभिक आणि अतिशय शुभ दिवस मानला जातो. या दिवशी भगवान धन्वंतरी, माता लक्ष्मी आणि धनाचे अधिपती कुबेर यांची पूजा केली जाते. पूजेची योग्य मांडणी केल्याने घरात सकारात्मक उर्जा, आरोग्य आणि समृद्धी टिकून राहते, असे शास्त्र सांगते. त्यामुळे धनत्रयोदशीच्या दिवशी पूजेची मांडणी करताना प्रत्येक गोष्ट शास्त्रानुसार आणि मनापासून केली पाहिजे. घराची स्वच्छता करून वातावरण शुद्ध करणे ही पहिली पायरी आहे. गंगाजलाने घर शिंपडून, देवघर आणि पूजेच्या ठिकाणाला फुलांनी आणि रांगोळीने सजवावे. पूजेचे ठिकाण पूर्व किंवा उत्तर दिशेला ठेवणे शुभ मानले जाते, कारण त्या दिशांना सकारात्मक उर्जा जास्त असते. यंदा धनत्रयोदशीचा सण १८ ऑक्टोबरला साजरा केला जाणार आहे. 

धनत्रयोदशी पूजा मांडणी

पूजेसाठी लाकडी चौकट किंवा पाटावर स्वच्छ लाल किंवा पिवळा कपडा अंथरावा. लाल रंग समृद्धीचे आणि पिवळा रंग मंगलतेचे प्रतीक आहे. त्यावर तांदळाचे थर देऊन सुपारी ठेवावी आणि त्यावर चांदी किंवा पितळेची भगवान धन्वंतरी, लक्ष्मी आणि कुबेर यांची मूर्ती किंवा चित्र ठेवावे. पूजेच्या मध्यभागी भगवान धन्वंतरींची मूर्ती ठेवावी, कारण धनत्रयोदशी हा दिवस त्यांच्या आरोग्यवर्धक शक्तींच्या स्मरणासाठी साजरा केला जातो. त्यांच्या उजवीकडे लक्ष्मीमाता आणि डावीकडे कुबेरदेवता ठेवावेत. मूर्तीसमोर पंचदीप लावावा जो पाच तत्वांचे प्रतीक मानला जातो. त्यानंतर पूजेच्या सभोवती फुलांची सजावट करून वातावरण पवित्र आणि आनंददायी बनवावे.

धनत्रयोदशी पूजा आणि साहित्य

पूजेसाठी लागणाऱ्या वस्तूंची तयारी पूजेला बसण्यापूर्वीच करून घ्यावी. यात तांदूळ, हळद, कुंकू, फुले, धूप, दीप, तुपाचा दिवा, नैवेद्य (खीर, लाडू, किंवा फळे), पंचामृत, तुळस, आणि दक्षिणा यांचा समावेश असावा. भगवान धन्वंतरींच्या पूजेत विशेषतः तुळशीची पाने आणि सुवासिक औषधींचा वापर करणे शुभ मानले जाते, कारण धन्वंतरी हे आयुर्वेदाचे जनक आहेत. पूजेच्या सुरुवातीला गणपती पूजन करावे आणि नंतर धन्वंतरी, लक्ष्मी आणि कुबेर यांना एकत्र नमस्कार करून, तिळाचे तेल किंवा तुपाचा दिवा लावून मंत्रोच्चार करावा — “ॐ धन्वंतरये नमः”, “ॐ श्रीं ह्रीं क्लीं श्री सिद्ध लक्ष्म्यै नमः” आणि “ॐ कुबेराय नमः”.

दीपदान

पूजेच्या मांडणीत दीपदानाला विशेष महत्त्व आहे. संध्याकाळच्या वेळी घराच्या दाराशी आणि प्रत्येक खोलीत एक दिवा लावावा. तसेच यमराजासाठी “यमदीपदान” करण्याचीही परंपरा आहे. घराच्या दक्षिण दिशेला एक दिवा लावून, मृत्यू आणि दुःख दूर राहावेत अशी प्रार्थना केली जाते. घरात प्रवेशद्वारावर शुभरंगोळी, तोरण आणि सुगंधी अगरबत्त्यांनी वातावरण मंगलमय करावे. पूजेनंतर आरती करून घरातील सर्वांनी प्रसाद ग्रहण करावा.

धनत्रयोदशीचा लाभ

धनत्रयोदशी पूजेची मांडणी केवळ धार्मिक विधी नाही, तर ती जीवनात संतुलन आणि सकारात्मक उर्जा निर्माण करण्याचा एक सुंदर मार्ग आहे. आरोग्य, संपत्ती आणि आनंदाचा संगम या दिवशी एकत्र येतो. म्हणूनच पूजा करताना स्वच्छता, शुद्धता आणि मनःशांती या तीन गोष्टींचा विशेष विचार करावा. अशा प्रकारे सजवलेली आणि भक्तीभावाने केलेली धनत्रयोदशी पूजा ही संपूर्ण वर्षभर घरात आरोग्य, संपन्नता आणि मंगलतेचा प्रकाश कायम ठेवते.

(DISCLAIMER : लेखाद्वारे वाचकांपर्यंत केवळ माहिती पोहोचवण्याचा प्रयत्न करत आहोत. याबाबत Asianet News Marathi कोणताही दावा व समर्थन करत नाही. यासाठी संबंधित क्षेत्रातील तज्ज्ञांचा सल्ला घ्यावा.)