
Baby Care in Winter : हिवाळा हा वातावरणातील सर्वात संवेदनशील ऋतू मानला जातो आणि त्याचा सर्वाधिक परिणाम लहान मुलांच्या आरोग्यावर दिसून येतो. तापमान झपाट्याने कमी झाल्याने मुलांना सर्दी, खोकला, ताप, त्वचेचा कोरडेपणा आणि थकवा यांसारख्या समस्या सहज होताना दिसतात. त्यामुळे थंडीत मुलांची विशेष काळजी घेणे अत्यावश्यक असते. त्यांच्या आहारापासून कपड्यांपर्यंत, घरातील वातावरणापासून बाहेर जाण्याच्या वेळेपर्यंत प्रत्येक गोष्ट विचारपूर्वक आणि व्यवस्थित पद्धतीने हाताळली तर मुलांचे आरोग्य चांगले राखता येते. हिवाळ्यातील या संवेदनशील काळात पालकांनी लक्षात घ्यावेत असे काही महत्त्वाचे मुद्दे येथे जाणून घ्या.
थंडीत मुलांना गरम ठेवण्यासाठी कपड्यांची निवड अत्यंत महत्त्वाची आहे. एका जाड स्वेटरपेक्षा लेयरिंग अधिक फायदेशीर ठरते. प्रथम कापसाचा हलका इनर, त्यावर स्वेटर आणि शेवटी जाकीट असे कपडे घातल्यास शरीराचे तापमान योग्य राखले जाते. मुलांच्या हात-पायांना थंडी लवकर लागते म्हणून मोजे, टोपी, हातमोजे आणि कान झाकणारी टोपी नक्की वापरावी. बाहेर जाताना वारा जाणारा जाकीट किंवा वूलन कॅप दिल्यास थंडीचा परिणाम कमी होतो.
हिवाळ्यात मुलांच्या आहारावर विशेष लक्ष ठेवणे आवश्यक असते. गरम सूप, ताजे फळांचे रस, गूळ, खजूर, ड्रायफ्रूट्स, तूप, रताळे, गाजर यांसारखे पोषक पदार्थ रोगप्रतिकारक क्षमता वाढवतात. दूधात हळद घालून देणेही उपयुक्त असते. व्हिटॅमिन C ने समृद्ध संत्रे, मोसंबी, कीवी यांसारखी फळे सर्दी-खोकला दूर ठेवतात. अतिठंड, जंक फूड किंवा थंड पेय टाळल्यास मुलांची तब्येत उत्तम राहते.
हिवाळ्यात मुलांची त्वचा पटकन कोरडी पडते, त्यामुळे नियमित मॉइश्चरायझिंग करणे खूप महत्त्वाचे आहे. आंघोळीसाठी खूप गरम पाणी वापरणे टाळा, कारण ते त्वचेतील नैसर्गिक तेल कमी करते. आंघोळ झाल्यानंतर लगेच बेबी लोशन किंवा नारळाचे तेल लावल्यास त्वचा मऊ आणि निरोगी राहते. ओठ फुटू नयेत म्हणून लिपबामही लावावा.
हिवाळ्यात खिडक्या दारे सतत बंद ठेवल्याने घरातील हवा कोरडी आणि बंदिस्त होते. त्यामुळे दिवसातून काही वेळ खिडक्या उघडून नैसर्गिक हवा फिरू द्यावी. जर हीटर वापरत असाल तर त्यासोबत पाण्याचे भांडे किंवा ह्युमिडिफायर ठेवावा, जेणेकरून घरातील ओलावा संतुलित राहील. कोरड्या हवेमुळे खोकला आणि श्वसनाचे त्रास वाढू शकतात, म्हणून घरातील हवा स्वच्छ आणि हलकी ठेवणे आवश्यक आहे.
थंडीत संसर्गजन्य रोगांचा प्रसार जास्त असतो. त्यामुळे मुलांना वारंवार हात धुण्याची सवय लावावी. बाहेर खेळून आल्यानंतर किंवा शाळेतून परतल्यावर साबणाने हात धुणे आवश्यक आहे. मुलांच्या खेळण्यांची स्वच्छता, शाळेच्या बॅगचे निर्जंतुकीकरण आणि कपड्यांची स्वच्छता राखल्यास अनेक आजारांपासून बचाव होतो.