मनमोहन सिंगांचा राजकारणातील प्रवेश: एका फोन कॉलची कहाणी

१९९१ मध्ये पी.व्ही. नरसिंह राव यांच्या एका फोन कॉलमुळे डॉ. मनमोहन सिंग राजकारणात आले. अमेरिकेशी अणु करारावर स्वाक्षरी हा त्यांच्यासाठी अविस्मरणीय क्षण होता, तर आरोग्य क्षेत्रात अपेक्षित योगदान न देऊ शकल्याने त्यांना दुःख झाले.

नवी दिल्ली: १९९१ मध्ये तत्कालीन पंतप्रधान पी.व्ही. नरसिंह राव यांनी केलेल्या एका फोन कॉलमुळे अर्थतज्ज्ञ डॉ. मनमोहन सिंग यांना राजकारणात आणले गेले. सिंग नेदरलँड्सचा दौरा आटोपून भारतात परतले आणि रात्री झोपले होते. त्यावेळी पी.व्ही.एन. यांच्या सूचनेनुसार १९९१ मध्ये राव यांचे मुख्य सचिव असलेले पी.सी. अलेक्झांडर यांनी डॉ. सिंग यांना फोन करून, 'तुम्ही देशाचे अर्थमंत्री व्हा' असे सांगितले. त्यावर डॉ. सिंग यांनी शंका व्यक्त केली. तेव्हा अलेक्झांडर म्हणाले, 'एक संधी घ्या. तुम्ही यशस्वी झालात तर आपण दोघेही श्रेय घेऊ. अपयशी झाल्यास मी शिक्षा भोगेन' असे एका पुस्तकात लिहिले आहे.

सिंग यांचे संस्मरणीय, दुःखद क्षण!: अमेरिकेशी झालेल्या अणु करारावर स्वाक्षरी करणे हा पंतप्रधान म्हणून डॉ. मनमोहन सिंग यांचा अविस्मरणीय क्षण होता, तर आरोग्य क्षेत्रात अपेक्षित योगदान देऊ न शकल्याने त्यांना खूप दुःख झाले! पंतप्रधान म्हणून तुमच्या आयुष्यातील सर्वात अविस्मरणीय आणि दुःखद क्षण कोणता होता, असा प्रश्न त्यांच्या शेवटच्या पत्रकार परिषदेत विचारण्यात आला होता. त्यावर डॉ. सिंग यांनी हे उत्तर दिले होते.

२००५ मध्ये अमेरिकेचे अध्यक्ष जॉर्ज डब्ल्यू. बुश यांच्यासोबत अणु करारावर स्वाक्षरी करणे हा अत्यंत आनंदाचा क्षण होता. या करारामुळे देशाच्या आर्थिक आणि सामाजिक बदलांना चालना मिळाली आणि अनेक प्रकारे देशाच्या तांत्रिक विकासालाही मदत झाली, असे सिंग म्हणाले. आरोग्य क्षेत्रात योगदान: मुले, महिलांचे आरोग्य आणि एकूणच आरोग्य क्षेत्रात पंतप्रधान म्हणून बरेच योगदान द्यायचे होते. आम्ही सुरू केलेले राष्ट्रीय ग्रामीण आरोग्य अभियान यशस्वी झाले असले तरी या क्षेत्रात आणखी काम करता आले असते, असे दुःख आहे, असे ते म्हणाले.

कॅबिनेटमध्ये मनमोहन यांच्या व्यक्तिमत्त्वाचे गुणगान: माजी पंतप्रधान मनमोहन सिंग यांच्या निधनाबद्दल केंद्रीय कॅबिनेटने पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या नेतृत्वाखाली शोक व्यक्त केला आणि राष्ट्राला त्यांनी दिलेल्या योगदानाची आठवण करून शोक प्रस्ताव मंजूर केला. या प्रस्तावात, 'माजी पंतप्रधान मनमोहन सिंग यांनी राष्ट्रीय जीवनावर आपली छाप सोडली आहे. त्यांच्या जाण्याने देशाने एक कुशल प्रशासक आणि अद्वितीय नेता गमावला आहे' असे म्हटले आहे. या प्रसंगी सिंग यांना आदरांजली वाहण्यासाठी १ जानेवारीपर्यंत शोक व्यक्त करण्यात येणार असून राष्ट्रध्वज अर्ध्यावर फडकवण्यात येईल. या काळात कोणताही मनोरंजन कार्यक्रम होणार नाही, असा निर्णय घेण्यात आला. तसेच, सर्व केंद्रीय सरकारी कार्यालयांना अर्ध्या दिवसाची सुट्टी जाहीर करण्यात आली.