लडाख ते अमेरिकेपर्यंतच्या आकाशात दिसलेल्या रंगीबेरंगी नॉर्दर्न आणि सदर्न लाईट्स गुपित काय? सोप्या भाषेत समजून घ्या

शनिवारी रात्री लडाखपासून ते अमेरिकेच्या आकाशापर्यंत असे काही घडले, ज्याने सर्वांनाच आश्चर्याचा धक्का बसला आहे. जणू निसर्गाने स्वतःचे इंद्रधनुष्य तयार केले आहे किंवा होळी खेळली आहे. रंगीबेरंगी दिव्यांनी न्हाऊन निघालेल्या आकाशाचे फोटो आणि व्हिडिओ सोशल मीडियावर व्हायरल होत आहेत. हा कोणता चमत्कार आहे? हा प्रश्न सर्वांच्याच मनात आहे. खरे तर हे सौर वादळ आहे. शेवटी, ज्याच्या रंगीबेरंगी प्रकाशात संपूर्ण आकाश न्हाऊन निघाले आहे, त्या अंतराळात हे वादळ कसे निर्माण होते? सौर वादळे थेट सूर्याशी संबंधित आहेत का ? जाणून घ्या सोप्या शब्दात. 

सौर वादळे थेट सूर्याशी संबंधित आहेत . चमकदार बशी सारख्या दिसणाऱ्या सूर्याच्या सर्वात बाहेरील थराचे तापमान सुमारे 5 हजार अंश सेल्सिअस आहे. तर सूर्याच्या मध्यभागी तापमान अनेक पटींनी जास्त असते, सुमारे 15 दशलक्ष अंश सेल्सिअस पर्यंत जाण्याची शक्यता वर्तवली जाते. सूर्य हा वायूंचा गोळा आहे हे सर्वांनाच माहीत आहे. त्यात ठोस काहीही नाही. त्याची तुलना काही प्रमाणात अणुभट्टीशी करता येईल. पण इथे प्रक्रिया न्यूक्लियर फ्युजनची आहे. सूर्यामध्ये 92 टक्के हायड्रोजन वायू आहे. प्रचंड उष्णतेमुळे हायड्रोजनचे अणू तुटत राहतात आणि हेलियम तयार होत राहतो. अणूंचे तुकडे आणि हीलियमच्या निर्मितीमध्ये अमर्यादित ऊर्जा सोडली जाते. ही ऊर्जा सर्वत्र पसरते, जी पृथ्वीला उष्णता देते.

एका सेकंदात चार कोटी टन ऊर्जा पडते बाहेर :

या संपूर्ण प्रक्रियेदरम्यान सौर ज्वाला किंवा सौर ज्वाला उद्भवतात. या ज्वालांमधून प्रचंड उष्णता बाहेर पडते. एका सेकंदात 40 दशलक्ष टन ऊर्जा सोडली जाते यावरून तुम्ही याचा अंदाज लावू शकता.हायड्रोजनचे हेलियममध्ये रूपांतर करण्याच्या प्रक्रियेत निर्माण होणाऱ्या या सौर ज्वाला लाखो किलोमीटर लांब आहेत. हे अतिशय मनोरंजक आहे की दर 11 वर्षांनी सौर फ्लेअर्स वाढतात. ही घटना दर 11 वर्षांनी घडते हे आश्चर्यकारक आहे. हे अंतराळाचे एक न सुटलेले रहस्य आहे. या ज्वालांचा प्रभाव, म्हणजेच वाढत्या ज्वालांची तीव्रता, आपल्या संपर्क व्यवस्थेवरही परिणाम करते. त्याचा परिणाम दळणवळण उपग्रहांच्या कामावर दिसून येतो. या सोलर फ्लेअर्सच्या तेजामुळेच आकाशात रंगीबेरंगी दिवे दिसतात.

आणखी वाचा :

जगातील सर्वाधिक करोडपतींच्या यादीत न्यूयॉर्क अव्वल ! या भारतीय शहराचाही यादीत समावेश