
हाडांच्या आरोग्यासाठी आहार खूप महत्त्वाची भूमिका बजावतो. कॅल्शियमयुक्त पदार्थ हाडे अधिक मजबूत करतात. आपल्यापैकी बहुतेक जण रोज चहा आणि कॉफी पितात. चहा आणि कॉफी खरोखरच हाडांच्या आरोग्यासाठी फायदेशीर आहेत का? जास्त प्रमाणात कॉफी पिणे, विशेषतः पाच किंवा त्याहून अधिक कप, हाडांवर प्रतिकूल परिणाम करू शकते.
ऑस्ट्रेलियातील फ्लिंडर्स युनिव्हर्सिटीच्या संशोधकांनी हा अभ्यास केला. त्यांनी ६५ वर्षे आणि त्याहून अधिक वयाच्या सुमारे १०,००० महिलांवरील अभ्यासातील डेटाचे निरीक्षण केले. त्यांनी चहा आणि कॉफीचे सेवन आणि नितंब व मांडीच्या हाडांमधील खनिजांची घनता यांची नोंद केली. हे असे भाग आहेत जिथे नितंब फ्रॅक्चर झाल्यास तुटण्याची शक्यता जास्त असते.
या अभ्यासाचे निष्कर्ष 'न्यूट्रिएंट्स' जर्नलमध्ये प्रसिद्ध झाले आहेत. संशोधकांना असे आढळून आले की, कॉफी पिणाऱ्यांच्या तुलनेत चहा पिणाऱ्यांच्या नितंबाच्या हाडांमधील खनिजांची घनता किंचित जास्त होती. मात्र, दिवसातून सुमारे दोन ते तीन कप कॉफीचे माफक सेवन केल्याने हाडांच्या खनिजांच्या घनतेवर कोणताही प्रतिकूल परिणाम झाला नाही. पण अभ्यासात असे म्हटले आहे की, पाच किंवा त्याहून अधिक कप कॉफी प्यायल्याने हाडांच्या खनिजांची घनता कमी होऊ शकते.
हाडांच्या खनिजांची घनता कमी झाल्यामुळे ऑस्टिओपोरोसिसचा धोका वाढतो. याशिवाय, जसजसे वय वाढते, तसतशी हाडे पातळ होतात, ज्यामुळे फ्रॅक्चर होण्याची शक्यता वाढते. संशोधकांच्या मते, सुमारे १९ दशलक्ष अमेरिकन लोकांना ऑस्टिओपोरोसिस आहे.
२०१६ मध्ये PLOS ONE मध्ये प्रकाशित झालेल्या एका अभ्यासानुसार, कॉफी पिण्याचा संबंध ऑस्टिओपोरोसिसच्या कमी जोखमीशी आहे. संशोधकांचे म्हणणे आहे की चहा आणि कॉफी दोन्ही हाडांच्या आरोग्यासाठी फायदेशीर ठरू शकतात.