साखरमुक्त म्हणजे सुरक्षित नाही, एरिथ्रिटॉल स्विटनरमुळे वाढलाय स्ट्रोकचा धोका, अभ्यासात महत्त्वपूर्ण माहिती समोर

Published : Jul 19, 2025, 08:44 AM ISTUpdated : Jul 19, 2025, 08:45 AM IST
साखरमुक्त म्हणजे सुरक्षित नाही, एरिथ्रिटॉल स्विटनरमुळे वाढलाय स्ट्रोकचा धोका, अभ्यासात महत्त्वपूर्ण माहिती समोर

सार

शास्त्रज्ञांच्या एका नवीन संशोधनात असे दिसून आले आहे की एरिथ्रिटॉल, एक सामान्य साखरेचा पर्याय, मेंदूच्या रक्तवाहिन्यांतील पेशींना हानी पोहोचवू शकतो, ज्यामुळे स्ट्रोकचा धोका वाढतो. 

एरिथ्रिटॉल हे कमी कॅलरी असलेले पण गोडवा असलेले जे साखरमुक्त पेय, आईस्क्रीम आणि कीटो स्नॅक्समध्ये वापरले जाते. ते साखरेइतके सुमारे ८०% गोड असते आणि रक्तातील साखरेवर परिणाम करत नाही. २००१ मध्ये एफडीएने त्याला मंजुरी दिली. ते वजन कमी करण्यासाठी आणि मधुमेहाच्या आहारासाठी लोकप्रिय झाले. पण, जर तुम्ही असे गृहीत धरले असेल की त्यामुळे 'साखरमुक्त खाद्यपदार्थ' सुरक्षित होतात, तर तुम्हाला पुनर्विचार करण्याची गरज आहे!

नवीन संशोधनानुसार एरिथ्रिटॉलमुळे मेंदूच्या रक्तवाहिन्यांच्या पेशींना नुकसान

डॉ. ख्रिस्तोफर डिसूझा यांच्या नेतृत्वाखालील अभ्यासात, कोलोरॅडो बोल्डर विद्यापीठात असे आढळून आले की मानवी मेंदूच्या रक्तवाहिन्यांच्या पेशी, फक्त तीन तास एरिथ्रिटॉलच्या संपर्कात आल्यानंतर, हानिकारक बदल दाखवतात. अभ्यासाचे मुख्य निष्कर्ष:

  • कमी नायट्रिक ऑक्साईड, जे रक्तवाहिन्या रुंद करतात.
  • अधिक एंडोथेलिन-१, जे त्यांना अरुंद करते.
  • कमी टी-पीए, एक नैसर्गिक रक्त गोठवते.
  • उच्च फ्री रॅडिकल पातळी, पेशींचे नुकसान वाढवते.

स्ट्रोकचा धोका कसा वाढू शकतो

अरुंद रक्तवाहिन्या, कमी रक्त गोठण्याची क्षमता आणि अधिक ऑक्सिडेटिव्ह तणाव असल्याने, मेंदूमध्ये अडथळा येण्याची शक्यता असते. यामुळे स्ट्रोक येऊ शकतात. प्रयोगशाळेतील निकाल आता लोकांमध्ये केलेल्या पूर्वीच्या अभ्यासांशी जुळत आहेत जे दाखवतात की उच्च एरिथ्रिटॉल पातळी अधिक स्ट्रोक आणि हृदयविकाराशी जोडलेली आहे.

या पूर्वीचा अभ्यास या चिंतेशी निगडित

अमेरिका आणि युरोपमधील सुमारे ४,००० प्रौढांसह क्लीव्हलँड क्लिनिकच्या अभ्यासात असे आढळून आले की रक्तातील एरिथ्रिटॉलची पातळी जास्त असलेल्या लोकांना पुढील तीन वर्षांत अधिक हृदयविकार आणि स्ट्रोक आले. इतर संशोधनात असे दिसून आले आहे की ३० ग्रॅम एरिथ्रिटॉल, जसे की एक पिंट साखरमुक्त आईस्क्रीम, रक्त गोठण्याची शक्यता जास्त असते.

या अभ्यासाचे महत्त्व

सामान्य साखर असलेल्या मानवी पेशींमध्ये:

  • नायट्रिक ऑक्साईड २०% ने कमी झाले.
  • वाहिन्या अरुंद करणारे एंडोथेलिन- १-३०% ने वाढले.
  • रक्त गोठण्याच्या आव्हानानंतर टी-पीए रिलीज 'स्पष्टपणे कमी झाले'.
  • फ्री रॅडिकल्स जवळजवळ दुप्पट झाले.

एक पेय देखील मेंदूच्या रक्तवाहिन्यांच्या आरोग्यात व्यत्यय आणू शकते.

तज्ज्ञांनी सावधगिरी बाळगण्याचे आवाहन केले

डॉ. डिसूझा आणि पहिले लेखक ऑबर्न बेरी यांनी जोर दिला आहे की त्यांचे संशोधन प्रयोगशाळेतील पेशींमध्ये करण्यात आले, प्रत्यक्ष लोकांमध्ये नाही. तरीही, ते अधोरेखित करते की निरुपद्रवी वाटणारे गोड पदार्थ पेशींवर कसा परिणाम करू शकतात. ते खाद्यपदार्थांवरील लेबल्स वाचण्याचा आणि एरिथ्रिटॉलचा वापर मर्यादित करण्याचा सल्ला देतात.

डॉ. थॉमस हॉलंड (अभ्यासात नाहीत) म्हणतात की ते रक्तवाहिन्या आणि मेंदूच्या आरोग्याला हानी पोहोचवू शकते. विशेषत: नियमित वापराने. त्यांनी मध्यम प्रमाणात किंवा स्टेव्हिया किंवा मधासारखे नैसर्गिक पर्याय निवडण्याचा सल्ला दिला आहे.

याची काळजी घ्या

तुमच्या अन्नाच्या निवडींबद्दल थोडे अधिक सतर्क राहा. साखरेच्या सेवनाऐवजी तुम्ही कशाचे सेवन करता याची तुम्हाला खूप काळजी घेणे आवश्यक आहे. लेबल्स तपासा: 'एरिथ्रिटॉल' किंवा 'शुगर अल्कोहोल' शोधा. तुम्ही एरिथ्रिटॉल असलेली पेये आणि पदार्थ मर्यादित करू शकता. शक्य असल्यास नेहमी नैसर्गिक गोड पदार्थ निवडण्याचा प्रयत्न करा.

पूर्वी, एरिथ्रिटॉलला साखरेशिवाय गोडवा मिळवण्यासाठीचा सुरक्षित मार्ग म्हणून पाहिले जात होते. परंतु नवीन पेशी संशोधनात असे दिसून आले आहे की ते मेंदूच्या रक्तवाहिन्यांवर ते परिणाम करू शकते, स्ट्रोकचा धोका वाढवू शकते. 

PREV
Read more Articles on

Recommended Stories

मोठी बातमी! रेपो रेट घटला! पण तुमचा Home Loan EMI नेमका किती रुपयांनी कमी होणार? ही आकडेवारी तुम्हाला आनंद देईल!
स्वप्न पूर्ण करा! IndiGo मध्ये पायलट व्हायचंय? जाणून घ्या 'करोडो' रुपयांचे पॅकेज, सुविधा आणि नेमका पगार किती?