ग्रॅच्युइटीचे नवे नियम: आता 5 वर्षांची गरज नसून १ वर्षातच मिळणार लाभ

नोकरदार लोकांसाठी मोठी आनंदाची बातमी आहे. ग्रॅच्युइटी मिळवण्यासाठी आता 5 वर्षे नोकरी करणे बंधनकारक नाही, तर केवळ 1 वर्षाच्या नोकरीवरही याचा फायदा मिळेल. सरकारने शुक्रवारी कामगार कायद्यात मोठे बदल आणि सुधारणा (Labour Act Reforms) जाहीर केल्या आहेत.

ग्रॅच्युइटीसाठी नियमांमध्ये बदल: नोकरदार लोकांसाठी एक मोठी आनंदाची बातमी आहे. ग्रॅच्युइटी मिळवण्यासाठी आता कर्मचाऱ्यांना 5 वर्षे नोकरी करणे बंधनकारक नाही, तर केवळ 1 वर्षाच्या नोकरीवरही याचा फायदा मिळेल. सरकारने शुक्रवारी कामगार कायद्यात मोठे बदल आणि सुधारणा (Labour Act Reforms) जाहीर केल्या आहेत. याअंतर्गत केंद्रीय श्रम मंत्रालयाने 29 कामगार कायदे फक्त 4 कोडमध्ये मर्यादित केले आहेत. कामगार कायद्यात लागू केलेल्या सुधारणांपैकी एक बदल ग्रॅच्युइटीशी संबंधित आहे. यानुसार, आता एका वर्षाच्या सेवेवरही ग्रॅच्युइटीचा लाभ मिळू शकेल.

21 नोव्हेंबर रोजी श्रम आणि रोजगार मंत्री मनसुख मांडविया यांनी नवीन लेबर कोड लागू करण्याची घोषणा केली आहे. त्यांनी सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्म X वर लिहिले की, “आजपासून देशात नवीन लेबर कोड लागू झाले आहेत. हे बदल सामान्य नाहीत, तर पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी कर्मचाऱ्यांच्या हितासाठी उचललेले एक महत्त्वाचे पाऊल आहे.” या नवीन कामगार सुधारणा आत्मनिर्भर भारताच्या दिशेने एक मोठे पाऊल आहेत आणि विकसित भारत 2047 च्या उद्दिष्टाला नवी गती देतील.

नवीन लेबर कोड्सचे फायदे काय?

1- वेळेवर किमान वेतन मिळेल

प्रत्येक कर्मचाऱ्याला आता ठरलेल्या वेळेवर किमान वेतन मिळेल. याचा सर्वात मोठा फायदा म्हणजे समाजात लोकांची आर्थिक सुरक्षा वाढेल.

2- फिक्स्ड-टर्म कर्मचाऱ्यांसाठी ग्रॅच्युइटी

फिक्स्ड-टर्म कर्मचाऱ्यांना आता केवळ एक वर्ष काम केल्यानंतरच ग्रॅच्युइटीचा हक्क मिळेल. म्हणजेच ग्रॅच्युइटी मिळवण्यासाठी आता 5 वर्षे काम करण्याची अट राहणार नाही.

3- 40 कोटी कर्मचाऱ्यांना सामाजिक सुरक्षा

देशभरातील 40 कोटींहून अधिक कर्मचाऱ्यांना आता पीएफ, विमा आणि इतर सामाजिक सुरक्षेचा लाभ मिळेल.

4- ओव्हरटाईमसाठी दुप्पट वेतन

ओव्हरटाईम केल्यास आता कर्मचाऱ्यांना दुप्पट वेतन मिळेल.

5- जोखमीच्या क्षेत्रात काम करणाऱ्यांना पूर्ण सुरक्षा

जे कर्मचारी अत्यंत जोखमीचे काम करतात, त्यांना 100% वैद्यकीय सुरक्षा पुरवली जाईल.

6- 40+ वयोगटासाठी आरोग्य तपासणी सुविधा

40 वर्षांपेक्षा जास्त वयाच्या कर्मचाऱ्यांना दरवर्षी मोफत आरोग्य तपासणीची सुविधा दिली जाईल.

7- महिलांना समानतेचा अधिकार

महिलांना सर्व क्षेत्रांमध्ये समान वेतन आणि सन्मान मिळेल. याशिवाय, त्यांना सर्व प्रकारच्या कामांमध्ये समान संधी दिली जाईल.

8- तरुणांना नियुक्ती पत्र 

सर्व तरुणांना नोकरीमध्ये लेखी नियुक्ती पत्र दिले जाईल, जेणेकरून रोजगारात अधिक पारदर्शकता आणता येईल. 

फिक्स्ड टर्म कर्मचाऱ्याला कायमस्वरूपी कर्मचाऱ्याप्रमाणे सर्व फायदे मिळतील

नवीन लेबर कोडमध्ये हे स्पष्ट झाले आहे की, फिक्स्ड टर्म कर्मचाऱ्याला कायमस्वरूपी कर्मचाऱ्याप्रमाणे सर्व फायदे मिळतील, ज्यात सुट्टीपासून ते वैद्यकीय आणि सामाजिक सुरक्षेचा समावेश आहे. त्यांना स्थायी कर्मचाऱ्यांइतकेच वेतन मिळण्यासोबतच संरक्षणाची सुविधाही वाढेल. सरकारचा उद्देश कंत्राटी काम कमी करून थेट भरतीला प्रोत्साहन देणे हा आहे.