जन्माष्टमीच्या दिवशी होणारा दहीहंडी उत्सव हा उत्साह, आनंद आणि एकतेचे प्रतीक मानला जातो. कृष्णजन्माष्टमीच्या निमित्ताने अनेक ठिकाणी “गोविंदा पथके” एकत्र येतात आणि उंच मनोरे बांधून दहीहंडी फोडतात. यातून शारीरिक व मानसिक आरोग्यालाही अनेक फायदे होतात.
मानवी मनोरा बांधताना प्रत्येकाला आपले शरीर स्थिर ठेवावे लागते. खालच्या थरातील गोविंदांनी पूर्ण ताकदीनिशी वजन उचलावे लागते तर वर चढणाऱ्यांना संतुलन साधावे लागते. यामुळे हात, पाय, खांदे आणि पाठीचे स्नायू बळकट होतात. नियमित सरावाने शरीराची एकूण ताकद आणि सहनशक्ती वाढते.
27
२. संतुलन व लवचिकता सुधारते
मनोऱ्यात चढणाऱ्या गोविंदांना अचूक संतुलन राखणे आवश्यक असते. शरीराला वाकवणे, हात-पायांचा ताळमेळ साधणे आणि वरच्या पातळीवर हलक्या हालचाली करणे यामुळे शरीराची लवचिकता आणि संतुलन कौशल्य विकसित होते.
37
३. हृदयाचे आरोग्य सुधारते
मनोरा बांधताना सतत हालचाल, धावणे आणि शरीरावर ताण येतो. हे सर्व हृदयासाठी एकप्रकारचे कार्डिओ व्यायाम ठरते. त्यामुळे रक्ताभिसरण सुधारते आणि हृदय व फुफ्फुसांची कार्यक्षमता वाढते.
उंच मनोऱ्यात चढताना भीती वाटणे स्वाभाविक आहे. पण सराव, टीमवर विश्वास आणि मनाची तयारी यामुळे आत्मविश्वास वाढतो. या प्रक्रियेत भीतीवर मात करून मानसिक धैर्य आणि सकारात्मकता विकसित होते.
57
५. टीमवर्क व एकात्मतेचा विकास
मानवी मनोरा हा एकट्याने शक्य नाही. खालच्या थरातील ताकद, मधल्या थरातील संतुलन आणि वर चढणाऱ्या लहान मुलांचे धैर्य हे सर्व एकमेकांवर अवलंबून असते. यामुळे एकमेकांवर विश्वास, टीमवर्क आणि एकात्मता वाढते.
67
६. लहान मुलांचे शारीरिक व मानसिक विकास
वरती चढणाऱ्या छोट्या मुलांना हलके शरीर असले तरी त्यांना वेगवान, धैर्यवान आणि संतुलित असणे गरजेचे असते. यामुळे त्यांच्या स्नायूंचा विकास होतो, त्यांची चपळाई वाढते आणि लहान वयातच आत्मविश्वास तयार होतो.
77
७. ताणतणाव कमी होतो
दहीहंडीतील उत्साह, ढोल-ताशांचा गजर आणि खेळाचा थरार यामुळे ताणतणाव दूर होतो. शरीरात एंडॉर्फिन्स नावाचे आनंददायी हार्मोन्स निर्माण होतात, ज्यामुळे मानसिक आरोग्य सुधारते.
