
Shivraj Patil Chakurkar : काँग्रेसचे ज्येष्ठ नेते, माजी केंद्रीय गृहमंत्री आणि देशाच्या राजकीय विश्वातील महत्त्वपूर्ण व्यक्तिमत्त्व म्हणून ओळखले जाणारे शिवराज पाटील चाकूरकर यांचे निधन झाले आहे. शुक्रवारी पहाटे लातूरमधील राहत्या “देवघर” निवासस्थानी त्यांनी अखेरचा श्वास घेतला. ते ९० वर्षांचे होते आणि गेल्या काही दिवसांपासून त्यांची प्रकृती सतत खालावत चालली होती. वृद्धापकाळ आणि दीर्घकालीन आजारामुळे घरच्या वातावरणातच त्यांच्यावर उपचार सुरु होते.
शिवराज पाटील चाकूरकर यांनी आपल्या दीर्घ राजकीय प्रवासात भारतीय राजकारणात अनेक जबाबदाऱ्या सांभाळल्या. लोकसभा अध्यक्षपद, गृहमंत्रिपद, संरक्षण मंत्रालयातील योगदान, तसेच राज्यपाल पदापर्यंतची त्यांची वाटचाल अत्यंत उल्लेखनीय होती. देशातील संवैधानिक प्रक्रियांमध्ये त्यांनी केलेले कार्य नेहमी स्मरणात राहील. त्यांच्या निधनाने मराठवाड्यासह राष्ट्रीय पातळीवरही हळहळ व्यक्त होत आहे.
१२ ऑक्टोबर १९३५ रोजी लातूर जिल्ह्यातील चाकूर गावात जन्मलेल्या शिवराज पाटील यांनी काँग्रेसच्या माध्यमातून राजकारणात सक्रिय प्रवेश केला. लातूर लोकसभा मतदारसंघातून त्यांनी तब्बल सात वेळा विजय मिळवला. २००४ मध्ये झालेल्या पराभवानंतरही त्यांचा प्रभाव कमी झाला नाही. राज्यसभेतून ते पुन्हा केंद्रराजकारणात परतले आणि २००४ ते २००८ या काळात त्यांनी गृहमंत्रिपदाची जबाबदारी सांभाळली.
यापूर्वीही त्यांनी इंदिरा गांधी आणि राजीव गांधी यांच्या मंत्रिमंडळात संरक्षण मंत्री म्हणून महत्त्वाची भूमिका निभावली होती. १९९१ ते १९९६ या कालावधीत ते देशाचे १० वे लोकसभा अध्यक्ष होते. गृहमंत्रिपदाचा कार्यकाळ संपल्यानंतर २०१० ते २०१५ या काळात त्यांनी पंजाब राज्याचे राज्यपाल आणि चंदीगडचे प्रशासक म्हणून काम पाहिले.
शिवराज पाटील चाकूरकर यांच्या कारकिर्दीतील सर्वाधिक चर्चेत आलेली घटना म्हणजे २००८च्या २६/११ मुंबई दहशतवादी हल्ल्यानंतरचा वाद. या हल्ल्यात सुरक्षाविषयक त्रुटी समोर आल्याने त्यांच्यावर मोठ्या प्रमाणात टीका झाली. हल्ल्यानंतर फक्त दोन दिवसांनी, ३० नोव्हेंबर २००८ रोजी, त्यांनी गृहमंत्रिपदाचा राजीनामा देत नैतिक जबाबदारी स्वीकारली. त्या काळात त्यांची वारंवार बदलणारी वेशभूषा देखील चर्चेचा विषय ठरली होती.