Satbara Utara : सातबारा उताऱ्यात या नोंदी दिसल्या तर सावध! जमीन जप्तीपासून कारवाईपर्यंत मोठे परिणाम, जाणून घ्या संपूर्ण माहिती

Satbara Utara : जमीन खरेदी करताना सातबारा उताऱ्यावरील नोंदी समजून घेणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे, कारण चुकीच्या नोंदींमुळे फसवणूक होऊ शकते. या लेखात जुनी शर्तीची, नवी शर्तीची आणि शासकीय पट्टेदार जमिनीतील फरक स्पष्ट केला आहे. 

सातबारा उताऱ्यात या नोंदी दिसल्या तर सावध! जमीन जप्तीपासून कारवाईपर्यंत मोठे परिणाम

मुंबई : राज्यात जमिनीचे व्यवहार झपाट्याने वाढत असतानाच फसवणूक, खोटी कागदपत्रे आणि अनधिकृत विक्री यांसारख्या प्रकरणांतही मोठी वाढ होत आहे. मालमत्तेच्या किमती वाढत असल्याने अनेक जण गुंतवणुकीसाठी जमीन खरेदी करत आहेत; परंतु सातबारा उताऱ्यावर असलेल्या नोंदींचा अर्थ न समजल्यामुळे अनेकांना मोठा फटका बसतो. चुकीचा जमीन प्रकार, शासनाची परवानगी आवश्यक असताना केलेले व्यवहार किंवा चुकीच्या नोंदींचा वापर केल्यास जमीन मालकावर थेट कारवाई होऊ शकते. म्हणूनच जमीन खरेदी–विक्री करण्यापूर्वी सातबारा आणि आठ-अ उताऱ्यावरील नोंदींचा अचूक अर्थ समजून घेणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. 

जुनी शर्तीची जमीन, सर्वात सुरक्षित जमीनप्रकार

महाराष्ट्र जमीन महसूल कायदा 1966 नुसार जमीन तीन प्रकारांत विभागली जाते.

जुनी शर्तीची जमीन

नवी शर्तीची जमीन

शासकीय पट्टेदार जमीन

यापैकी सर्वाधिक सुरक्षित प्रकार म्हणजे जुनी शर्तीची जमीन, ज्यावर सातबारात ‘खा’ असा उल्लेख असतो.

या जमीनप्रकारात

जमीन पूर्णपणे खासगी मालकीची

खरेदी-विक्रीवर कोणतेही शासन निर्बंध नाहीत

परवानगीशिवाय व्यवहार करता येतात

गुंतवणुकीसाठी सर्वात सुरक्षित पर्याय 

नवी शर्तीची जमीन – सर्वाधिक निर्बंध, चुकीचा व्यवहार = थेट कारवाई!

या जमिनी पूर्वी इनाम, वतन किंवा पुनर्वसन यासाठी दिल्या गेल्याने अजूनही सरकारचे नियंत्रण असते.

या जमीनप्रकारात

शासनाची पूर्वपरवानगी आवश्यक

परवानगीशिवाय केलेला व्यवहार बेकायदेशीर

विक्रीवरून मिळालेल्या रकमेतील ठराविक हिस्सा सरकारकडे जमा करावा लागतो

नोंद गाव नमुना 1-क मध्ये केली जाते

व्यवहारासाठी तहसील किंवा वरिष्ठ अधिकाऱ्यांची मंजुरी बंधनकारक

कमी किमतीत मिळत असल्याचे आकर्षण लक्षात घेऊन अनेक जण या जमिनी खरेदी करतात; मात्र कायदेशीर प्रक्रिया न पाळल्यास जमीन जप्त होण्यापर्यंत कारवाई होऊ शकते! 

शासकीय पट्टेदार जमीन, खरेदी केली तर थेट नुकसान

या जमिनी शेतकऱ्यांना तात्पुरत्या स्वरूपात भाडेतत्त्वावर देण्यात येतात.

मालकी हक्क नसतो

पट्टा संपेपर्यंत विक्रीला कडक मनाई

गुंतवणूक म्हणून अत्यंत धोकादायक

अशा जमिनी विकत घेतल्यास व्यवहार अवैध ठरून मोठे आर्थिक नुकसान सहन करावे लागू शकते. 

जमीन खरेदी करताना या गोष्टी दुर्लक्षित केल्या तर होऊ शकते कारवाई

सातबाऱ्या आणि 8-अ उताऱ्यातील नोंदी न समजणे

जमीन कोणत्या वर्गात मोडते याची खात्री न करणे

परवानगी आवश्यक असताना परवानगीशिवाय व्यवहार करणे

वास्तविक मालकाची खात्री न करणे

कमी किंमत पाहून कायदेशीर जोखमींकडे दुर्लक्ष

अशा चुका टाळण्यासाठी

सर्व कागदपत्रांची पडताळणी

जमीन तज्ज्ञ किंवा कायदे तज्ञांचा सल्ला

आवश्यक परवानग्या मिळवणे

अधिकृत नोंदींची तुलना

हे सर्व पावलं उचलल्याशिवाय कोणत्याही जमिनीचा व्यवहार सुरक्षित ठरत नाही.