Shravan 2025 : श्रावणातील सोमवारी शिवमूठ का वाहिली जाते? घ्या जाणून

श्रावणातील सोमवार हे शिवभक्तांसाठी अत्यंत पवित्र दिवस असून, यादिवशी शिवमूठ वाहिल्याने मनशांती, धनधान्याची समृद्धी आणि आध्यात्मिक शांती मिळते असे मानले जाते. 

मुंबई : श्रावण महिना म्हणजे भक्ती, श्रद्धा आणि धार्मिक वातावरणाने भारलेला महिना. या महिन्यात विशेषतः सोमवारी भगवान शंकराची पूजा करण्यास मोठे महत्त्व आहे. प्रत्येक सोमवारी शिवमंदिरांत भाविकांची गर्दी असते. भक्तजन उपवास करतात, शिवलिंगावर दुग्धाभिषेक करतात, बेलपत्र अर्पण करतात आणि विशेषतः एक विधी मोठ्या श्रद्धेने करतात ती म्हणजे "शिवमूठ वाहणे".

शिवमूठ म्हणजे काय? 

‘शिवमूठ’ ही एक धार्मिक परंपरा आहे. यात शेतात किंवा परिसरात सहज उपलब्ध होणाऱ्या पाच प्रमुख धान्यांची मुठभर (मूठभर) मात्रा घेऊन ती शिवलिंगावर अर्पण केली जाते. या धान्यांमध्ये बहुधा ज्वारी, बाजरी, तांदूळ, मूग, तीळ अशा धान्यांचा समावेश होतो. काही भागांमध्ये यामध्ये हरभरा, माठ, नाचणी आदींचाही समावेश केला जातो. शिवमूठ अर्पण करताना, काही लोक विशेष मंत्र किंवा प्रार्थना म्हणतात, तर काही फक्त हात जोडून श्रद्धेने हे अर्पण करतात.

धार्मिक व आध्यात्मिक अर्थ 

श्रावण मास हा सृष्टीच्या पोषणाचा, पावसाचा आणि उत्पादनाचा काळ असतो. या काळात मातीची भिजलेली ओल, बियांचं रुजणं, आणि निसर्गाची निर्मिती शक्ती शिगेला पोहोचलेली असते. हाच काळ भविष्याच्या समाधानासाठी प्रार्थनेचा असतो. त्यामुळे शेतकरी वर्ग आपल्या जीवनाचा, शेतमालाचा एक भाग भगवान शंकराला अर्पण करून त्याचं आभार मानतो आणि पुढील उत्पन्नासाठी प्रार्थना करतो.

शिवमूठ वाहणं म्हणजे ‘ईश्वराला सृष्टीचे मूळ धान्य अर्पण करून त्याच्याशी नातं दृढ करणं’ होय. यामागे हेही तात्त्विक मत आहे की, भगवान शंकर हे सृष्टीचं रक्षण करणारे, त्यागमूर्ती आणि संहारक आहेत. त्यांना धान्य अर्पण केल्याने घरात अन्नधान्याची कमतरता येत नाही, कर्जमुक्तीचा मार्ग मोकळा होतो आणि उत्पन्न वृद्धीचा आशीर्वाद लाभतो.

लोकश्रद्धेतील स्थान

 ग्रामीण भागात किंवा शेतीप्रधान समाजात शिवमूठ वाहणं हे कर्जमुक्तीसाठी, उत्पन्न वृद्धीसाठी आणि घरात सुख-समृद्धी यावी म्हणून केलं जातं. काही ठिकाणी या विधीसोबत फुले, बेलपत्र, दूर्वा, नारळ, तांदूळ, आणि तांदळाच्या लाह्या अर्पण केल्या जातात. अनेक श्रद्धाळू सोमवारी उपवास करून मंदिरात जातात आणि शिवमूठ वाहतात.

(DISCLAIMER : लेखाद्वारे वाचकांपर्यंत केवळ माहिती पोहोचवण्याचा प्रयत्न करत आहोत. याबाबत Asianet News Marathi कोणताही दावा व समर्थन करत नाही. यासाठी संबंधित क्षेत्रातील तज्ज्ञांचा सल्ला घ्यावा.)