
इडली हा दक्षिण भारतीय खाद्यपदार्थ असला तरी आता तो संपूर्ण भारतात लोकप्रिय झाला आहे. मऊसर, हलक्या आणि फुललेल्या इडल्या करण्यासाठी योग्य साहित्य, प्रमाण आणि प्रक्रिया महत्त्वाची असते. प्रथम तांदूळ आणि उडीद डाळ वेगवेगळी धुऊन भिजवणे आवश्यक आहे. साधारणपणे ४ कप तांदळासाठी १ कप उडीद डाळ घेतली जाते. तांदूळ ४-५ तास आणि उडीद डाळ ३-४ तास भिजवावी. भिजवल्यानंतर डाळीला हलक्या हाताने वाटून घ्यावे, जेणेकरून पिठात हवा मिसळली जाईल आणि इडली मऊसर बनेल. तांदळाचे थोडे जाडसर वाटण ठेवावे, यामुळे इडलीची टेक्स्चर उत्तम राहते.
पिठ तयार झाल्यानंतर त्यात मीठ आणि गरजेपुरते पाणी घालून चांगले मिक्स करावे. इडलीचे पीठ साधारण ८-१० तास किंवा रात्रीभर गरम जागी ठेवून आंबवणे आवश्यक आहे. आंबवताना पिठावर झाकण ठेवावे आणि थंड हवेपासून वाचवावे. जर हवामान थंड असेल तर पिठ आंबण्यासाठी जास्त वेळ लागू शकतो. पिठ चांगले फुगले असेल, तर ते योग्यरीत्या आंबले आहे हे समजते. आंबवलेल्या पिठाची मऊसरता इडलीच्या गुणवत्तेसाठी महत्वाची असते.
इडली वाफवताना साच्यांना हलक्या हाताने तेल लावून पिठ भरावे. पिठ साच्यात खूप दाबून भरू नये, यामुळे फुलण्यास जागा राहते. इडली कुकरमध्ये किंवा स्टीमरमध्ये पाणी आधी उकळून घ्यावे, नंतर साचे ठेवून साधारण १०-१२ मिनिटे वाफवावे. झाकण उघडण्यापूर्वी थोडा वेळ थांबावे, जेणेकरून इडल्या मऊसर राहतील.
शेवटी, मऊसर इडलीसाठी ताजे पीठ, योग्य आंबवणी, पिठात हवा मिसळणे आणि योग्य प्रमाणात वाफ देणे या गोष्टींची काळजी घेतल्यास उत्तम परिणाम मिळतात. अशा प्रकारे बनवलेल्या इडल्या केवळ चवीलाच नव्हे तर दिसायलाही आकर्षक आणि पचायला हलक्या असतात.
साहित्य
Step 1: डाळ व तांदूळ भिजवणे
1. उडीद डाळ व मेथी दाणे एकत्र धुऊन 4–5 तास भिजवा
2. इडली रवा किंवा तांदूळ धुऊन वेगळे 4–5 तास भिजवा
Step 2: डाळ व तांदूळ वाटणे
1. भिजवलेली उडीद डाळ पाणी काढून मिक्सर/ग्राइंडरमध्ये थोडे-थोडे पाणी घालून अगदी हलकी व फेसाळ वाटून घ्या.
2. तांदूळ (किंवा इडली रवा) जाडसर वाटून घ्या.
3. दोन्ही मिश्रण एकत्र करून छान हलक्या हाताने मिक्स करा.
Step 3: बॅटर फर्मेंट करणे (आंबवणे)
1. तयार बॅटर झाकून 8–10 तास उबदार ठिकाणी आंबवायला ठेवा.
2. सकाळी बॅटर फुलून दुप्पट झालं तर समजून घ्या की ते योग्यरीत्या आंबले आहे.
Step 4: इडली वाफवणे
1. आंबलेले बॅटर हलके हलवा, मीठ घाला व पाणी घालून इडलीसाठी योग्य घट्टपणा आणा.
2. इडली साचे तेलाने हलके ग्रीस करा.
3. बॅटर साच्यात घालून इडली कुकर/स्टीमरमध्ये 10–12 मिनिटे वाफवा.
Step 5: सर्व्ह करा
1. इडल्या तयार झाल्यावर साचे बाहेर काढून थोडे गार होऊ द्या.
2. चमच्याने हलके काढून गरमागरम नारळाची चटणी आणि सांबारसोबत सर्व्ह करा.