Deep Amavasya 2025 : यंदा दीप अमावस्या कधी? वाचा महत्व आणि अख्यायिका

यंदा दीप पूजन येत्या 25 जुलैला असणार आहे. हिंदू धर्मात दीप पूजेला महत्व असून त्यामागे अख्यायिका देखील आहे. याबद्दलच सविस्तर जाणून घेऊया.

Deep Amavasya 2025 Date : यंदा दीप अमावस्या हा सण येत्या 25 जुलैला, गुरुवारी या दिवशी साजरा केला जाईल. आषाढ महिन्यातील अमावस्येला दीप अमावस्या असे म्हणतात. विशेषतः महाराष्ट्रात, कर्नाटकात आणि काही दक्षिण भारतीय भागात हा दिवस अतिशय श्रद्धेने साजरा केला जातो. या दिवशी घर, देवघर आणि मंदिरांमध्ये दिवे लावण्याची परंपरा असते. दीप अमावस्या म्हणजे दीपांच्या पूजनाचा दिवस, म्हणून या दिवसाला "दीप पूजन" असेही म्हणतात.

दीप अमावस्येचे धार्मिक आणि आध्यात्मिक महत्व

हिंदू धर्मात दिवा हा प्रकाश, पवित्रता आणि शुभतेचे प्रतीक मानला जातो. यामुळेच दिव्यांना देवतेचे रूप समजले जाते. दीप अमावस्येच्या दिवशी घरातील सर्व मातीचे आणि धातूचे दिवे स्वच्छ करून त्यांचे पूजन केले जाते. या दिवशी विशेषतः सूर्यास्तानंतर दिव्यांना तेल आणि वाती लावून घर, अंगण, देवघर आणि दरवाज्यावर दिवे लावले जातात. असे मानले जाते की, या दिवशी दिव्यांचे पूजन केल्याने घरातील **नकारात्मक ऊर्जा नष्ट होते आणि शांती, सुख, समृद्धी नांदते.

पावसाळ्याच्या मध्यात येणारी ही अमावस्या प्रकाशाचा सण मानली जाते. यामागील एक कारण म्हणजे या काळात दिवस लहान आणि अंधाराचे प्रमाण वाढत जाते. त्यामुळे उजेडाचा प्रतीक असलेल्या दिव्यांचे महत्व अधोरेखित होते.

दीप अमावस्येची पारंपरिक अख्यायिका

दीप अमावस्येशी संबंधित एक प्राचीन पुराणकथा आहे. असे सांगितले जाते की, एकदा अंधाराच्या राक्षसाने पृथ्वीवर अंध:कार पसरवला होता. तेव्हा देवतांनी दिव्यांच्या तेजाने त्याचा पराभव केला. त्याच विजयाची आठवण म्हणून दरवर्षी आषाढ अमावस्येला दिवे लावून साजरे केले जाते. दुसऱ्या एका अख्यायिकेनुसार, गृहिणींनी घरातील सर्व दिवे एकत्र करून त्यांना आंघोळ घालून पूजन केल्यास घरात लक्ष्मीचे वास्तव्य होत, अशी श्रद्धा आहे.

सामाजिक आणि सांस्कृतिक महत्व

दीप अमावस्येला काही भागात ‘वात सावित्री’ किंवा ‘वट पौर्णिमा’ प्रमाणेच स्त्रियांसाठी विशेष महत्व आहे. त्या दिवशी स्त्रिया नविन साडी, दागिने परिधान करून दिव्यांचे पूजन करतात. या दिवशी काही भागात कणकेचा दिवा तयार करून देवीला अर्पण करण्याची परंपरा आहे. महाराष्ट्रात ग्रामीण भागात काही ठिकाणी दिव्यांच्या रांगोळ्या काढून, दीपांची सजावट केली जाते.

दीप पूजन करताना म्हणा हा मंत्र

ॐ दीपज्योतिः परं ब्रह्म दीपज्योतिर्जनार्दनः।

दीपो हरतु मे पापं संध्यादीप नमोऽस्तु ते॥

अमावस्येला दिव्यांची पूजा करण्याचे फायदे

१. अमावस्येच्या दिवशी दिव्याची पूजा केल्याने पितर प्रसन्न होतात आणि आशीर्वाद देतात, ज्यामुळे पितृदोष दूर होतो.

२. अमावस्येला संध्याकाळचा दिवा लावल्याने देवी लक्ष्मी प्रसन्न होते. कर्ज, गरिबी, दुःख, अडथळे आणि अडचणी दूर होतात.

३. दिवा लावल्याने कुटुंबात आनंद आणि शांती येते.

४. रोग आणि दोष निघून जातात. नकारात्मक शक्तींपासून संरक्षण होते. 

(DISCLAIMER : लेखाद्वारे वाचकांपर्यंत केवळ माहिती पोहोचवण्याचा प्रयत्न करत आहोत. याबाबत Asianet News Marathi कोणताही दावा व समर्थन करत नाही. यासाठी संबंधित क्षेत्रातील तज्ज्ञांचा सल्ला घ्यावा.)