
मरकज सुभान अल्लाह: भारतीय सैन्याने ६ मे च्या रात्री पाकिस्तान आणि पाकव्याप्त काश्मीर (POK) मधील ९ दहशतवादी तळांवर हवाई हल्ला केला. या हल्ल्यात १०० हून अधिक दहशतवादी मारले गेल्याची बातमी आहे. भारतने ज्या दहशतवादी तळांना लक्ष्य केले त्यात बहावलपूरमधील जैश-ए-मोहम्मदचे कमांड सेंटर मरकज सुभान अल्लाहचाही समावेश आहे. भारतीय सैन्याने हवाई हल्ल्यासाठी हेच ठिकाण का निवडले ते जाणून घेऊया.
मरकज सुभान अल्लाह हे पाकिस्तानच्या बहावलपूरमध्ये दहशतवादी संघटना जैश-ए-मोहम्मदचे कमांड सेंटर आहे. हे मरकज NH-५ (कराची-तोरखम महामार्ग) वर स्थित आहे, जिथे दहशतवाद्यांना प्रशिक्षण देण्याबरोबरच त्यांना धर्माविषयी कट्टर बनवले जाते. १५ एकर क्षेत्रात पसरलेले हे मरकज जैश-ए-मोहम्मदचे ऑपरेशनल मुख्यालय देखील आहे.
मरकज सुभान अल्लाहचे नाव १४ फेब्रुवारी २०१९ रोजी झालेल्या पुलवामा हल्ल्यासह अनेक दहशतवादी घटनांमध्ये घेतले जाते. पुलवामा हल्ल्यातील दहशतवाद्यांनाही याच मरकजमध्ये प्रशिक्षण देण्यात आले होते. मरकजमध्ये जैश-ए-मोहम्मदचा प्रमुख मौलाना मसूद अजहर, मुफ्ती अब्दुल रऊफ असगर, मौलाना अम्मार आणि इतर कुटुंबातील सदस्यांची घरे देखील आहेत.
मौलाना मसूद अजहर हा जैश-ए-मोहम्मदचा कायदेशीर प्रमुख आहे आणि इस्लामाबाद/रावलपिंडी येथील एका अज्ञात ठिकाणी पाकिस्तानी अधिकाऱ्यांच्या संरक्षणात्मक कोठडीत आहे. मरकज सुभान अल्लाह मध्ये JeM तरुणांचे ब्रेनवॉश करून त्यांना शस्त्रास्त्रांसह शारीरिक प्रशिक्षण देते. JeM चे वरिष्ठ दहशतवादी मुफ्ती अब्दुल रऊफ असगर, मौलाना मसूद अजहरचे भाऊ आणि मेहुणा युसुफ अजहर उर्फ उस्ताद गौरी याच मरकजमध्ये बांधलेल्या घरांमध्ये राहतात.
मरकज सुभान अल्लाहच्या परिसरात ६०० हून अधिक दहशतवादी राहतात. मौलाना रफीकुल्लाह २०२२ पासून या मरकजमध्ये प्रशिक्षण देत आहे. या मरकजचे बांधकाम २०१५ मध्ये पाकिस्तान सरकारच्या मदतीने करण्यात आले होते. मात्र, यासाठी JeM ने ब्रिटनसह काही आखाती आणि आफ्रिकन देशांकडूनही पैसे गोळा केले होते.
मार्च २०१८ मध्ये मरकजच्या आत एक जिम बांधण्यात आले. याशिवाय २०१८ मध्ये येथे एक स्विमिंग पूलही बांधण्यात आला, जेणेकरून JeM चे दहशतवादी कठोर प्रशिक्षणाबरोबरच खोल पाण्यात पोहण्याचे प्रशिक्षण घेऊ शकतील. JeM आपल्या दहशतवाद्यांना आणि शूरा सदस्यांना मरकजमध्ये ६ दिवसांचे तिरंदाजीचे प्रशिक्षणही देते. मे २०२२ मध्ये येथे घोड्यांचे तबेले आणि स्वारीचे मैदान बांधण्यात आले.
३० नोव्हेंबर २०२४ रोजी मौलाना मसूद अजहरने २ वर्षांनंतर मरकज सुभान अल्लाह मध्ये जैश-ए-मोहम्मदच्या दहशतवाद्यांना संबोधित केले. यावेळी त्याने बाबरी मशीद विध्वंसाचा बदला घेण्याबरोबरच भारताविरुद्ध विष ओकले. यावेळी मसूद अजहरचा धाकटा भाऊ मौलाना तल्हा सैफ, मसूद अजहरचा मुलगा अब्दुल्ला बिन मसूद आणि जैशचे इतर दहशतवादीही उपस्थित होते.
मरकज सुभान अल्लाह मध्ये जैश-ए-मोहम्मदचा प्रमुख मौलाना मसूद अजहरच्या जवळच्या नातेवाईकांना जसे की त्याचा पुतण्या तल्हा रशीद, उस्मान, उमर आणि मोहम्मद इस्माइल उर्फ लंबू यांच्यासह अनेक दहशतवाद्यांना आत्मघाती हल्ल्यांसाठी प्रशिक्षण देण्यात आले. नंतर या सर्वांना शस्त्रास्त्रांच्या प्रशिक्षणासाठी बालाकोटला पाठवण्यात आले. हे मरकज राजस्थानच्या बीकानेरमधील खाजूवाला जवळील आंतरराष्ट्रीय सीमेपासून सुमारे १००.४ किमी अंतरावर आहे.
JeM ला अनेक देशांनी दहशतवादी संघटना घोषित केले आहे. यात अमेरिका (ऑक्टोबर, २००१), युनायटेड किंगडम (ऑक्टोबर, २००१), ऑस्ट्रेलिया (ऑगस्ट, २०१५), कॅनडा (नोव्हेंबर, २००२) आणि UAE (नोव्हेंबर, २०१४) यांचा समावेश आहे. डिसेंबर २००१ मध्ये भारतीय संसदेवर दहशतवादी हल्ला झाल्यानंतर आंतरराष्ट्रीय दबावामुळे जानेवारी २००२ मध्ये पाकिस्तानने यावर बंदी घातली होती. जैश-ए-मोहम्मद बहावलपूरच्या मरकज सुभान अल्लाह येथील आपल्या मुख्यालयातून दहशतवादी कारवाया करत असते.