महाकुंभ: शिवरात्रीच्या अंतिम स्नानाला त्रिवेणी संगमावर भाविकांची गर्दी

प्रयागराज (उत्तर प्रदेश) [भारत], फेब्रुवारी २६ (ANI): महाकुंभच्या शेवटच्या 'स्नाना'निमित्त, महाशिवरात्रीच्या शुभ प्रसंगी, बुधवारी पहाटे प्रयागराजमधील त्रिवेणी संगमावर देशभरातून भाविक मोठ्या संख्येने आले. ड्रोनच्या दृश्यांमध्ये महाकुंभच्या शेवटच्या दिवशी पवित्र स्नान करण्यासाठी त्रिवेणी संगमावर भाविकांचा समुद्र दिसून आला.

एका भाविकाने ANI शी बोलताना महाकुंभच्या शेवटच्या दिवशी येथे येण्याबद्दलचा आपला आनंद व्यक्त केला.
"मी माझ्या भावना शब्दांत व्यक्त करू शकत नाही... आम्ही खूप उत्साहाने इथे आलो... महाकुंभचा शेवटचा दिवस असल्याने आम्ही इथे आलो. माँ गंगेचा आशीर्वाद मिळाल्याबद्दल आम्ही भाग्यवान आहोत," असे एका भाविकाने सांगितले.

पौष पौर्णिमेचे पहिले अमृत स्नान १३ जानेवारीला सुरू झाले, त्यानंतर १४ जानेवारीला मकर संक्रांती, २९ जानेवारीला मौनी अमावस्या, ३ फेब्रुवारीला बसंत पंचमी, १२ फेब्रुवारीला माघी पौर्णिमा आणि २६ फेब्रुवारीला महाशिवरात्रीचा शेवटचा स्नान झाला. महाकुंभमध्ये निरंजनी आखाडा, अहवान आखाडा आणि संन्यासी परंपरेतील सर्वात मोठा आखाडा जुना आखाडा यासह अनेक आखाड्यांनी भाग घेतला.

शाही स्नानात आखाड्यांची महत्त्वाची भूमिका असते. आखाडे हे शैव, वैष्णव आणि उदासी यासह विविध पंथांशी संबंधित संन्याशांचे धार्मिक संघ आहेत. प्रत्येक आखाड्याचा प्रमुख असतो, ज्याला 'महामंडलेश्वर' म्हणतात. महाकुंभमध्ये येणाऱ्या भाविकांच्या मोठ्या संख्येला प्रतिसाद म्हणून, प्रयागराज जिल्हा प्रशासनाने अतिरिक्त दल तैनात केले आहेत आणि चांगल्या व्यवस्थापनासाठी रेल्वे आणि विमानतळ अधिकाऱ्यांशी चांगला समन्वय सुनिश्चित केला आहे

प्रयागराजचे जिल्हाधिकारी रवींद्र कुमार मंदर यांनी वाहतूक आणि पार्किंगचे व्यवस्थापन कार्यक्षमतेने करण्यावर भर दिला, जेणेकरून भाविकांना कोणताही त्रास होणार नाही. "उद्या महाशिवरात्रीचा शेवटचा 'स्नान' आहे. आम्ही आमच्या सर्व तयारीनिशी सज्ज आहोत. मोठ्या 'स्नान'च्या दिवशी आम्ही अतिरिक्त दल तैनात करतो. रेल्वे आणि विमानतळ अधिकाऱ्यांशी आमचा चांगला समन्वय आहे. वाहतूक नियंत्रणात राहावी यासाठी आमच्या अधिकाऱ्यांना पार्किंग जागांचे चांगले व्यवस्थापन करण्याचे निर्देश दिले आहेत. चांगल्या व्यवस्थापनासाठी सर्व जंक्शन आणि पार्किंग जागांवर वरिष्ठ अधिकारी तैनात आहेत... आज सकाळी आम्ही वाहतूक सूचना जारी केल्या आहेत," असे प्रयागराजचे जिल्हाधिकारी म्हणाले.

महाशिवरात्री, ज्याला शिवाची महान रात्र म्हणूनही ओळखले जाते, ती आध्यात्मिक विकासासाठी शुभ मानली जाते आणि अंधारावर आणि अज्ञानावर विजय दर्शवते. विनाशाचा देवता भगवान शिव आणि प्रजनन, प्रेम आणि सौंदर्याची देवी पार्वती, ज्यांना शक्ती म्हणूनही ओळखले जाते, यांच्या दिव्य विवाहाचेही ते चिन्ह आहे. हिंदू पुराणांनुसार, त्यांच्या लग्नाच्या रात्री, हिंदू देवदेवता, प्राणी आणि राक्षसांच्या विविध गटाद्वारे भगवान शिवाला देवी पार्वतीच्या घरी नेण्यात आले. शिव-शक्ती ही जोडी प्रेम, शक्ती आणि ऐक्याचे प्रतीक मानली जाते. त्यांच्या पवित्र मिलनाचा उत्सव, महाशिवरात्री, संपूर्ण भारतात मोठ्या भक्ती आणि उत्साहाने साजरी केली जाते.

सोमवारी, उत्तर प्रदेशचे मुख्यमंत्री योगी आदित्यनाथ यांनी X वर पोस्ट केले, “आज १.३० कोटींहून अधिक भाविक आणि आतापर्यंत ६३.३६ कोटींहून अधिक भाविकांनी भारताच्या श्रद्धेचे आणि सनातनच्या सौहार्दाचे जिवंत प्रतीक असलेल्या महाकुंभ-२०२५, प्रयागराज येथील त्रिवेणी संगमात पवित्र स्नान केले आहे. मानवतेचा उत्सव. ऐक्याच्या या 'महायज्ञात' आज पवित्र स्नानाचा लाभ घेणाऱ्या सर्व पूज्य संत आणि भाविकांना हार्दिक शुभेच्छा! माँ गंगेला जय!”

महाकुंभच्या शेवटच्या दिवशी भाविकांच्या मोठ्या गर्दीला प्रतिसाद म्हणून, मोठ्या प्रमाणात स्वच्छता आणि स्वच्छतेचे प्रयत्न राबविण्यात आले आहेत. अनेक ठिकाणी स्वच्छता मोहिमेत १५,००० स्वच्छता कर्मचाऱ्यांनी भाग घेतल्याने त्याने एक नवीन गिनीज वर्ल्ड रेकॉर्ड प्रस्थापित केला आहे. तथापि, या विक्रमी प्रयत्नाचे अंतिम निकाल २७ फेब्रुवारी रोजी जाहीर होण्याची अपेक्षा आहे.

दरम्यान, भारतीय रेल्वेने महाशिवरात्रीसाठी विशेष व्यवस्था केली आहे, २६ फेब्रुवारी रोजी महाकुंभ २०२५ च्या अंतिम अमृत स्नानानंतर भाविकांच्या परतीसाठी प्रयागराजहून ३५० हून अधिक अतिरिक्त गाड्या चालविण्याची योजना आखली आहे, असे भारतीय रेल्वेने एका निवेदनात म्हटले आहे.उत्तर प्रदेश, बिहार, मध्य प्रदेश, झारखंड आणि पश्चिम बंगालमधून भाविकांची मोठी गर्दी संगमावर जमली आहे, ज्यामुळे वाहतुकीची अभूतपूर्व मागणी निर्माण झाली आहे. 

अपेक्षित गर्दीच्या पार्श्वभूमीवर, उत्तर मध्य रेल्वे, ईशान्य रेल्वे आणि उत्तर रेल्वेला हाय अलर्टवर राहण्याचे निर्देश देण्यात आले आहेत. यापूर्वी, मौनी अमावस्येला, २० लाखांहून अधिक प्रवाशांना सुरक्षितपणे वाहतूक करण्यासाठी ३६० हून अधिक विशेष गाड्या तैनात करण्यात आल्या होत्या. महाशिवरात्रीसाठीही अशीच योजना राबविण्यात आली आहे, प्रयागराजजवळ अतिरिक्त रेक्स आणीबाणीच्या वापरासाठी ठेवण्यात आल्या आहेत.

रेल्वे अधिकाऱ्यांनी प्रयागराज जंक्शनवर अंतर्गत हालचालीची योजना राबविली आहे, ज्यामुळे भाविकांना त्यांच्या गंतव्यस्थानानुसार विशिष्ट निवाराकडे नेले जाते आणि नंतर त्यांच्या संबंधित गाड्यांकडे नेले जाते. गर्दीच्या बाबतीत, आणीबाणीच्या योजना सक्रिय करण्यात आल्या, ज्यामध्ये प्रवाशांना खुसरो बाग सारख्या ठिकाणी थांबवून नंतर सुरक्षितपणे बोर्डिंग प्लॅटफॉर्मवर नेण्यात आले. दरम्यान, झारखंडच्या देवघर जिल्ह्यात, महाशिवरात्रीनिमित्त श्री बाबा बैद्यनाथ ज्योतिर्लिंग मंदिरात भाविक मोठ्या संख्येने आले. त्याचप्रमाणे, भाविक महीपालपूरच्या शिव मूर्ती मंदिरात पोहोचले. (ANI)