भारताची सामरिक दृष्टी जागतिक व्यासपीठावर अधोरेखित

ऑपरेशन सिंदूरमध्ये भारताने इस्रोच्या उपग्रहांचा वापर करून दहशतवादी तळांवर हल्ले केले. या मोहिमेत आंतरराष्ट्रीय सहकार्याबरोबरच नवीन उपग्रह प्रक्षेपणाची घोषणा आणि खासगी क्षेत्राचा सहभागही महत्त्वाचा ठरला.

'ऑपरेशन सिंदूर' ही केवळ एक लष्करी कारवाई नव्हे, तर भारताच्या अंतराळ तंत्रज्ञानाच्या सामरिक वापराची एक ठळक उदाहरण ठरली आहे. या मोहिमेद्वारे भारताने केवळ दहशतवाद्यांवर कठोर प्रहार केला नाही, तर आधुनिक युद्धातील आपली जागतिक क्षमता सिद्ध केली आहे. 

ऑपरेशन सिंदूरमध्ये भारतीय लष्कराने इस्रोच्या उपग्रहांचा प्रभावी वापर केला. कार्टोसॅट-२सी आणि रिसॅट मालिकेच्या उपग्रहांनी उच्च-रिझोल्यूशन प्रतिमा आणि सर्व हवामानात देखरेख करण्याची क्षमता प्रदान केली. जीसॅट-७ आणि ७ए उपग्रहांनी लष्करी संप्रेषण सुनिश्चित केले, तर नविक (NavIC) प्रणालीने अचूक नेव्हिगेशनची सुविधा दिली. या तंत्रज्ञानाच्या मदतीने भारतीय लष्कराने पाकिस्तानातील दहशतवादी तळांवर अचूक हल्ले केले. 

भारतीय उपग्रहांच्या मर्यादित अद्ययावत क्षमतेच्या पूर्ततेसाठी, लष्कराने अमेरिकेच्या मॅक्सार आणि युरोपच्या सेंटिनेल उपग्रहांकडून व्यावसायिक डेटा प्राप्त केला. या आंतरराष्ट्रीय सहकार्यामुळे भारतीय लष्कराला रिअल-टाइम माहिती मिळवता आली, ज्यामुळे ऑपरेशन सिंदूर अधिक प्रभावी ठरले. 

नवीन उपग्रह प्रक्षेपण आणि खासगी क्षेत्राचा सहभाग

इस्रोचे अध्यक्ष व्ही. नारायणन यांनी १८ मे रोजी रिसॅट-१बी उपग्रह प्रक्षेपित करण्याची घोषणा केली आहे, ज्यामुळे भारताची सर्व हवामानात देखरेख करण्याची क्षमता वाढेल. याशिवाय, पुढील पाच वर्षांत १००-१५० उपग्रह प्रक्षेपित करण्याची योजना आहे, ज्यापैकी ५२ उपग्रह अंतराळ आधारित देखरेखीसाठी असतील आणि ३१ उपग्रह खासगी कंपन्यांकडून तयार केले जातील. या उपक्रमामुळे भारताच्या अंतराळ कार्यक्रमात खासगी क्षेत्राचा सहभाग वाढेल आणि नवकल्पनांना चालना मिळेल. 

नव्या युद्धनीतीचा प्रारंभ

ऑपरेशन सिंदूरने भारताच्या नव्या युद्धनीतीची सुरुवात केली आहे, जिथे अंतराळ तंत्रज्ञान, सायबर युद्ध, आणि कृत्रिम बुद्धिमत्ता यांचा समावेश आहे. भारतीय लष्कराने 'अंतरिक्ष अभ्यास-२०२४' या पहिल्या लष्करी अंतराळ सरावाचे आयोजन केले, ज्यामुळे अंतराळातील धोके आणि उपग्रह संरचनेचे संरक्षण यावर लक्ष केंद्रित करण्यात आले. या सरावामुळे भारताच्या लष्करी धोरणात अंतराळाची भूमिका अधिक महत्त्वाची झाली आहे.