'हिंदी शिका, नाहीतर...' दिल्लीत विदेशी नागरिकावर हिंदी सक्ती, भाजपच्या नगरसेविकेचा प्रताप!

Hindi Controversy in Delhi : भारतात राहण्यासाठी हिंदी बोलणे आवश्यक आहे का? दिल्ली भाजप नगरसेविका रेणू चौधरी यांनी एका विदेशी फुटबॉलपटूला “हिंदी शिका, नाहीतर...” असे म्हटल्याचे कॅमेऱ्यात कैद झाले आहे. 

Hindi Controversy in Delhi : दिल्लीच्या पटपडगंज भागातील एक व्हिडिओ सध्या सोशल मीडियावर प्रचंड चर्चेत आहे. या व्हिडिओमध्ये दिल्ली भाजपच्या नगरसेविका रेणू चौधरी एका विदेशी फुटबॉलपटूवर हिंदी न बोलल्यामुळे नाराज झालेल्या दिसत आहेत. हे प्रकरण फक्त एका पार्कपुरते मर्यादित राहिलेले नाही, तर आता भाषा, वागणूक, राजकारण आणि सहिष्णुतेपर्यंत पोहोचले आहे. लोक प्रश्न विचारत आहेत, की भारतात राहण्यासाठी हिंदी बोलणे आवश्यक आहे का? आणि एखाद्या विदेशी नागरिकाशी अशी वागणूक योग्य आहे का?

व्हिडिओत असे काय घडले ज्यामुळे वाद निर्माण झाला?

व्हायरल व्हिडिओमध्ये स्पष्ट दिसत आहे की, भाजप नगरसेविका रेणू चौधरी दिल्लीतील एका सार्वजनिक पार्कमध्ये उपस्थित असलेल्या विदेशी नागरिकाशी वाद घालत आहेत. भारतात इतकी वर्षे राहूनही त्याने हिंदी का शिकली नाही, असे त्या त्याला विचारत आहेत. इतकेच नाही, तर जर तो हिंदी शिकला नाही, तर त्याला त्याचे परिणाम भोगावे लागतील, असेही त्या म्हणत आहेत. हे ऐकून व्हिडिओ पाहणारे अनेकजण आश्चर्यचकित झाले.

पार्कच्या नियमांचा हवाला देऊन काय इशारा देण्यात आला?

व्हिडिओच्या एका भागात रेणू चौधरी पार्कच्या नियमांचा उल्लेख करतात. त्या म्हणतात की पार्क रात्री ८ वाजेपर्यंत बंद व्हायला हवा आणि येथे कोणतीही गुन्हेगारी घटना घडल्यास त्याची जबाबदारी तेथे उपस्थित असलेल्या लोकांची असेल. त्या कॅमेऱ्याबाहेरील एका व्यक्तीकडे बोट दाखवून कठोर शब्दात बोलताना दिसत आहेत, ज्यामुळे वातावरण आणखी तणावपूर्ण होते.

हा विदेशी फुटबॉलपटू कोण आहे आणि तो भारतात काय करतो?

विदेशी नागरिकाने माध्यमांशी बोलताना सांगितले की, तो सुमारे १२ वर्षांपूर्वी भारतात आला होता. तो एका फुटबॉल अकादमीशी जोडला गेला आणि दिल्लीच्या वेगवेगळ्या पार्कमध्ये मुलांना फुटबॉल शिकवू लागला. त्याने सांगितले की, कोविडपूर्वी प्रत्येक सत्रात ४० ते ४५ मुले येत असत आणि वातावरण खूप चांगले होते. महामारीनंतर अकादमी बंद झाली, पण त्याने स्वतः प्रशिक्षण सुरू केले.

गरीब मुलांसाठी तो काय काम करतो?

विदेशी फुटबॉलपटूचे म्हणणे आहे की २०२२ नंतर त्याने विशेषतः अशा मुलांना निवडले, ज्यांच्यात प्रतिभा होती पण संसाधने नव्हती. त्याने मुलांना जर्सी दिली, टूर्नामेंटमध्ये पाठवले आणि पुढे जाण्यास मदत केली. त्याच्या म्हणण्यानुसार, काही मुले पुढे जाऊन सैन्य आणि पोलीस यांसारख्या सेवांमध्येही दाखल झाली आहेत. याच कारणामुळे तो या घटनेने खूप दुखावला आहे.

घटनेनंतर विदेशी प्रशिक्षक इतका का घाबरला?

विदेशी फुटबॉलपटूने स्पष्ट सांगितले की, ही घटना १३ डिसेंबरची आहे, जेव्हा तो त्याच्या भारतीय मित्रांसोबत पार्कमध्ये फुटबॉल खेळत होता. सुरुवातीला त्याला वाटले की ही एक गंमत आहे, पण जेव्हा वारंवार हिंदी न बोलण्यावरून टोकले गेले, तेव्हा तो घाबरला. त्याचे म्हणणे आहे, “जर असेच चालू राहिले, तर मला भारत सोडावा लागू शकतो.”

रेणू चौधरी यांनी आपल्या बचावात काय म्हटले?

वाद वाढल्यानंतर रेणू चौधरी यांनी स्पष्टीकरण दिले. त्यांनी सांगितले की, पार्कचा वापर व्यावसायिक प्रशिक्षणासाठी केला जात होता, ज्यासाठी MCD कडून परवानगी घेतली नव्हती आणि कोणतेही शुल्क दिले जात नव्हते. त्यांनी हेही सांगितले की, त्यांच्या कर्मचाऱ्यांनी अनेकदा प्रशिक्षकाशी बोलण्याचा प्रयत्न केला, पण भाषेच्या समस्येमुळे संभाषण होऊ शकले नाही.

हा भाषेचा मुद्दा आहे की राजकारण?

स्थानिक लोक आणि सोशल मीडिया वापरकर्त्यांचे मत आहे की, हे केवळ नियमांचे प्रकरण नाही, तर भाषेबद्दल गरजेपेक्षा जास्त कठोरता दाखवली गेली. मयूर विहारमधील एका रहिवाशाने सांगितले की, जेव्हा भारतीय दुसऱ्या राज्यांत राहतात, तेव्हा तेही तेथील भाषा शिकत नाहीत. अशा परिस्थितीत एखाद्या विदेशी व्यक्तीकडून हिंदी शिकण्याची अपेक्षा करणे कितपत योग्य आहे, हा मोठा प्रश्न आहे.

सोशल मीडियावर लोक काय म्हणत आहेत?

सोशल मीडियावर या व्हिडिओबद्दलचा संताप स्पष्ट दिसत आहे. अनेक वापरकर्त्यांनी याला “घृणास्पद वागणूक” म्हटले, तर काहींनी म्हटले की भाषेच्या नावावर भीतीचे वातावरण निर्माण करणे चुकीचे आहे. काही लोकांनी याला बंगळूर आणि मुंबईनंतर दिल्लीत पसरणारे भाषा राजकारण म्हटले आहे.