ट्रम्प यांचा कॅनडासोबत सीमा करार बदलण्याचा विचार?

वॉशिंग्टन डीसी [US], (ANI): अमेरिका आणि कॅनडा यांच्यात सुरू असलेल्या टॅरिफ युद्धाच्या दरम्यान, अमेरिकेचे अध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी कॅनडाचे पंतप्रधान जस्टिन ट्रूडो यांच्याशी बोलताना, दोन्ही देशांमधील सीमांकन करारावर (border demarcation treaty) आपला विश्वास नसल्याचे सांगितले आणि सीमा पुन्हा ठरवण्याची (revise the boundary) इच्छा व्यक्त केली, असे न्यूयॉर्क टाइम्सने वृत्त दिले आहे.

या संदर्भात बोललेल्या चार अज्ञात व्यक्तींच्या हवाल्याने न्यूयॉर्क टाइम्सने सांगितले की, फेब्रुवारीच्या सुरुवातीला झालेल्या संभाषणात ट्रम्प यांनी दोन्ही देशांमधील सीमा कराराला आव्हान दिले आणि ट्रूडो यांना सांगितले की त्यांना दोन्ही देशांमधील पाणी वाटपाचे (shared water agreements) करार आवडत नाहीत.
जस्टिन ट्रूडो यांनी अलीकडेच एक असाधारण विधान केले, जे सध्याच्या गदारोळात हरवले गेले, असे न्यूयॉर्क टाइम्सने म्हटले आहे. "आज ते जे टॅरिफ लावत आहेत, त्याचे कारण पूर्णपणे खोटे (completely bogus), पूर्णपणे अन्यायकारक (completely unjustified) आणि पूर्णपणे चुकीचे (completely false) आहे," असे ट्रूडो ओटावा येथे न्यूज मीडियाला म्हणाले.

"कॅनडाची अर्थव्यवस्था पूर्णपणे कोसळलेली (total collapse) त्यांना बघायची आहे, जेणेकरून तेथील भूभाग (annex us) ताब्यात घेणे त्यांना सोपे जाईल," असेही ते म्हणाले. वॉशिंग्टन आणि ओटावा यांच्यात 3 फेब्रुवारीला झालेल्या संभाषणात कॅनेडियन निर्यातीवरील (Canadian exports) टॅरिफ टाळण्यावर चर्चा झाली. यासोबतच ट्रम्प यांनी कॅनडासोबतच्या व्यापारी संबंधांबद्दल (trade relationship) अनेक तक्रारी सांगितल्या. कॅनडाचे संरक्षित दुग्ध उत्पादन क्षेत्र (protected dairy sector), अमेरिकन बँकांना कॅनडामध्ये व्यवसाय करण्यात येणाऱ्या अडचणी (difficulty American banks face), कॅनेडियन ग्राहक कर (Canadian consumption taxes) इत्यादी मुद्यांवर त्यांनी नाराजी व्यक्त केली, कारण त्यामुळे अमेरिकन वस्तू अधिक महाग होतात, असे ट्रम्प यांचे मत आहे.

विशेष म्हणजे, ट्रम्प यांनी ज्या सीमा कराराचा उल्लेख केला, तो 1908 मध्ये झाला होता. त्यावेळी कॅनडा ब्रिटिशांच्या अधिपत्याखाली (British dominion) होता. या कराराने कॅनडा आणि अमेरिका यांच्यातील आंतरराष्ट्रीय सीमा निश्चित (international boundary) केली, असे न्यूयॉर्क टाइम्सने वृत्त दिले आहे. ट्रम्प यांनी दोन्ही देशांमधील तलाव आणि नद्यांच्या वाटपावर (sharing of lakes and rivers) पुन्हा विचार करण्याची गरज असल्याचे सांगितले. या संदर्भात अनेक करार झालेले आहेत. यापूर्वीही त्यांनी या विषयावर रस दाखवला होता.

न्यूयॉर्क टाइम्समधील वृत्तानुसार, 7 जानेवारी रोजी ट्रम्प यांनी प्रसारमाध्यमांना दिलेल्या प्रतिक्रियेत कॅनडाविरुद्ध 'आर्थिक शक्ती' (economic force) वापरण्याची योजना असल्याचे सांगितले होते. कॅनडाला सोशल मीडियावर वारंवार '51 वे राज्य' (51st state) आणि ट्रूडो यांना 'गव्हर्नर' (Governor) म्हणून संबोधले जात असल्यामुळे कॅनेडियन सरकारमध्ये आणि समाजात नाराजी पसरली होती, असे न्यूयॉर्क टाइम्सने म्हटले आहे. दोन नेत्यांमधील चर्चेनंतर, वाणिज्य सचिव (Secretary of Commerce) हावर्ड लुट्निक यांनी कॅनडाचे अर्थमंत्री (finance minister) डॉमिनिक लेब्लँक यांच्याशी बोलताना एक निराशाजनक संदेश दिला. ट्रम्प यांना असे वाटू लागले आहे की अमेरिका आणि कॅनडा यांच्यातील संबंध अनेक करारांनी आणि तहांनी (agreements and treaties) बांधलेले आहेत, जे सहजपणे रद्द केले जाऊ शकतात (easy to abandon), असे त्यांनी सांगितले.

ब्रिटन, ऑस्ट्रेलिया आणि न्यूझीलंड यांचा समावेश असलेल्या 'फाइव्ह आईज' (Five Eyes) नावाच्या गुप्तचर माहिती (intelligence-sharing group) देणाऱ्या गटातून कॅनडाला बाहेर काढण्याची त्यांची इच्छा आहे, असे न्यूयॉर्क टाइम्सने म्हटले आहे. सुपीरियर, ह्युरॉन, एरी आणि ओंटारियो यांसारख्या ग्रेट लेक्सच्या (Great Lakes) व्यवस्थापनासाठी दोन्ही देशांमध्ये झालेले करार (agreements and conventions) रद्द करण्याची त्यांची इच्छा आहे, असेही वृत्तात म्हटले आहे. अमेरिकेचे लष्करी सहकार्य (military cooperation), विशेषतः नॉर्थ अमेरिकन एरोस्पेस डिफेन्स कमांडचे (North American Aerospace Defence Command) पुनरावलोकन करत आहेत, असेही त्यांनी नमूद केले.

परंतु, परराष्ट्र सचिव (Secretary of State) मार्को रुबियो यांनी धमक्या देणे टाळले आहे, त्यामुळे थोडा दिलासा मिळाला आहे. अमेरिकेचे लष्करी सहकार्य (military cooperation) रद्द करण्याच्या विचारात नाही, असे त्यांनी नुकतेच स्पष्ट केले आहे. कॅनडाचे राजकारणी आणि समाज मोठ्या प्रमाणात चिंतेत आहेत. ट्रम्प प्रशासनाकडून (Trump administration) येणाऱ्या धमक्यांना अधिकारी गांभीर्याने घेत आहेत. अमेरिकेच्या बाबतीत हे आता नवीनNormal झाले आहे, असे या वृत्तात म्हटले आहे. (ANI)