Israel-Iran War : इराण-इस्त्रायल संघर्षावर डोनाल्ड ट्रम्प यांचा मोठा इशारा; खामेनी कुठे लपलेत माहित असल्याचे केले विधान

Israel-Iran War : इराण आणि इस्राइलकडून एकमेकांवर सातत्याने हवाई हल्ले गेल्या काही काळापासून होत आहेत. याच स्थितीत आंतरराष्ट्रीय पातळीवर अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी इराणच्या सर्वोच्च नेत्याबद्दलचे खळबळजनक विधान केले आहे. 

Israel-Iran War : इराण आणि इस्राइलमधील संघर्ष आता टोकाच्या टप्प्यावर पोहोचला आहे. दोन्ही देशांकडून जोरदार हवाई हल्ले सुरु असून, इस्त्रायलने इराणमधील तेहरानवर हल्ले करत त्यांचे तेल डेपो लक्ष्य केले. यामध्ये इराणचे एक वरिष्ठ लष्करी कमांडर ठार झाल्याने या संघर्षात मोठा कलाटणीबिंदू आला आहे. या पार्श्वभूमीवर अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी इराणच्या सर्वोच्च नेत्याबाबत खळबळजनक विधान केलं आहे. ‘आम्हाला माहिती आहे की ते कुठे लपले आहेत. पण सध्या तरी आम्ही त्यांना लक्ष्य करणार नाही’, असा इशारा त्यांनी ‘टुथ’ या सोशल प्लॅटफॉर्मवर दिला.

ट्रम्प यांनी आपल्या पोस्टमध्ये पुढे म्हटलं आहे की, “इराणचा तथाकथित सर्वोच्च नेता कुठे लपलेला आहे हे आम्हाला माहिती आहे. तो एक सोपं लक्ष्य आहे, पण आम्ही त्याला सध्या तरी लक्ष्य करत नाही. आमचा संयम संपत चालला आहे. आम्हाला नागरिकांवर किंवा सैनिकांवर क्षेपणास्त्रे टाकायची नाहीत, पण गरज पडल्यास आम्ही काहीही करू शकतो.” यासोबतच ट्रम्प यांनी दावा केला की अमेरिका सध्या इराणच्या आकाशावर पूर्ण नियंत्रण मिळवून आहे. “इराणकडे स्काय ट्रॅकर्स व इतर संरक्षण यंत्रणा आहेत, पण त्या आमच्याशी तुलना होणार नाहीत. अमेरिकेपेक्षा चांगलं कोणीही करू शकत नाही”, असा विश्वासही त्यांनी व्यक्त केला.

दरम्यान, G7 परिषदेतून ट्रम्प अचानक वॉशिंग्टनला परतले यामुळे राजकीय चर्चांना उधाण आले. फ्रान्सचे राष्ट्राध्यक्ष मॅक्रॉन यांना लक्ष्य करत त्यांनी स्पष्ट केलं की, मी वॉशिंग्टनला इराण-इस्त्रायल मुद्द्यावर काम करण्यासाठी जात नाही. मात्र माध्यमांनी विचारले असता त्यांनी हे स्पष्ट केलं की, “या संघर्षाचा शेवट केवळ तात्पुरता शस्त्रसंधी नसावा, तर कायमस्वरूपी पूर्णविराम असावा. आम्हाला एक खराखुरा आणि निर्णायक शेवट हवा आहे.”

या वक्तव्यांमुळे अमेरिकेची या संघर्षातली भूमिका अधिक आक्रमक होत असल्याचे स्पष्ट होत आहे. ट्रम्प यांच्या भाष्यामुळे इराण-इस्त्रायल संघर्षाच्या राजकारणात आता आणखी एक महत्त्वाची वळण आली आहे.

इस्राइल-इराण युद्धामधील महत्वाच्या घटना : 

इस्रायलने Operation Rising Lion सुरू केली :  इराणच्या अणु व सैन्य स्थळांवर, खासकरून तेहरान, नतांझ, इस्फहान इ. ठिकाणी मोठ्या प्रमाणात हवाई हल्ला केला. IRGC कमांडर होसैन सलामी व जनरल बघेरी यांसारखे वरिष्ठ अधिकारी मारले गेले.

मध्यानंतरचे 3 दिवस : इराणने 65 ते 100 बॉलिस्टिक क्षेपणास्त्रे आणि ड्रोनचा प्रतिआक्रमण केला. तेल अवीव, हायफा, तल अवीव, पेताह टिकव्हा, बॅट याम आणि रेहोवोट यांसह अनेक नगरांवर हल्ले झाले; अनेक नागरिक ठार आणि जखमी झाले .

इस्रायलचे दिवसभर हल्ल्‍याचे मुसळधार प्रतीक्रमण : तेहरान, कश्मान्शा, तब्रिझ, इस्फहान इत्यादी ठिकाणी ड्रोनने आणि पवनादळाने क्षेपणास्त्रे लक्ष्य केले. लोखंडी गुंबज प्रणालीचे संरक्षण कमजोर झाले .

नागरिकांच्या पलायनाचे चित्र : हजारो तेहरान नागरिक पहाटे लवकर घरं सोडून गेले; इराणमध्ये अंतर्गत विस्थापन सुरु, तेल, अन्नधान्य किमती वाढल्या .

आंतरराष्ट्रीय प्रतिक्रिया : अमेरिकेने पूर्वी आयात केलेल्या अभ्यासानुसार तेहरानच्या प्रमुख आयातोल्ला सुटका करण्यापेक्षा युद्ध टाळण्यासाठी निर्णय घेतल्याचे संकेत दिले . G7, EU, UN, चीन, तुर्कीने कोणत्याही नवीन संघर्षाविरोधात दमदार निवेदन केले .

तेल व जागतिक बाजारावर परिणाम : युद्धामुळे तेल उत्पादनावर मोठा परिणाम दिसला, जागतिक तेल व मुख्य आर्थिक बाजारांत अस्थिरता पसरली .