दुसऱ्या महायुद्धात जपानने भारतात टाकलेले प्रोपगंडा पत्रकं, एक धोरणात्मक खेळी

Published : Jun 11, 2025, 11:35 PM IST
japan india propaganda leaflets

सार

दुसऱ्या महायुद्धात जपानने भारतात ब्रिटिश राजवटीविरुद्ध प्रचार पत्रकं टाकली. ही पत्रकं आकर्षक आणि ब्रिटिश नेत्यांची थट्टा करणारी होती, ज्यातून जपानने स्वतःला भारताचा मुक्तिदाता दाखवण्याचा प्रयत्न केला. 

दुसऱ्या महायुद्धाच्या काळात जपानने भारतात ब्रिटिश राजवटीविरुद्ध जनमत तयार करण्यासाठी प्रचार पत्रकं (प्रोपगंडा लीफलेट्स) टाकली होती. ही पत्रकं ब्रिटिशांविरोधात वाढत्या रोषाचा फायदा घेऊन भारतात आणि आग्नेय आशियात पाठिंबा मिळवण्याच्या मोठ्या योजनेचा भाग होती.

ही पत्रकं रंगीत, आकर्षक आणि लक्ष वेधून घेणारी होती. यामध्ये कार्टूनद्वारे चर्चिल, रूझवेल्ट आणि च्यांग काई-शेक यांची थट्टा करण्यात येत असे. जपान स्वतःला भारतासाठी मित्र आणि पाश्चिमात्य वर्चस्वातून मुक्त करणारा मुक्तिदाता म्हणून दाखवत होता.

पण हे सगळं जपानने दयाळूपणामुळे केलं नव्हतं. हे होतं “शत्रूचा शत्रू म्हणजे मित्र” या नीतीचा वापर. भारताच्या स्वातंत्र्यलढ्याला पाठिंबा देऊन, जपान ब्रिटिश साम्राज्याला कमकुवत करायचं आणि आशियात आपली सत्ता वाढवायची ही त्यामागची खरी योजना होती.

PREV
RG
About the Author

Rameshwar Gavhane

रामेश्वर गव्हाणे हे asianetnews.com या प्रथितयश संस्थेच्या मराठी एशियानेट विभागात कंटेट रायटर या पदावर कार्यरत आहेत. त्यांनी रानडे इन्स्टिट्युट येथून पत्रकारितेचे पदव्युत्तर शिक्षण पूर्ण केलं असून पॉलिटिकल सायन्समध्ये पदव्युत्तर शिक्षण घेतले आहे. त्यांनी असिस्टेंट प्रोड्यूसर म्हणून टीव्ही ९ मराठी या न्यूज चॅनलमधून पत्रकारितेला सुरुवात केली. त्यानंतर त्यांनी लोकशाही मराठी न्यूज चॅनलमध्येही असिस्टेंट प्रोड्यूसर म्हणून काम केले आहे. त्यानंतर त्यांनी इनशॉर्ट्स पब्लिक अॅप येथे कंटेट स्पेशॅलिस्ट म्हणून काम केले आहे. त्यांना पत्रकारितेत एकूण ६ वर्षांचा अनुभव आहे. रामेश्वर गव्हाणे यांना राजकीय, सामाजिक विषय, गुन्हे या विषयावर लिहायला आवडते. त्यांना टीव्ही आणि डिजीटल मिडिया क्षेत्रात कामाचा अनुभव आहे.Read More...
Read more Articles on

Recommended Stories

Google वर पाकिस्तानमधील लोक सर्वाधिक काय सर्च करतात? वाचून व्हाल हैराण
Japan Earthquake : जपानमध्ये 7.6 रिश्टर स्केलचा भूकंप, त्सुनामीचा इशारा, उंच लाटांची भीती