वीर बाल दिवस: इतिहास, महत्त्व आणि शौर्यगाथा

शीखांचे शेवटचे गुरु गोविंद सिंह यांच्याबद्दल आपण सर्वजण जाणतो. त्यांनी धर्माचे रक्षण करताना हसत हसत आपल्या प्राणाचे बलिदान दिले, पण त्यांच्या ४ मुलांच्या शहादतीबद्दल फार कमी लोकांना माहिती आहे. दरवर्षी २६ डिसेंबरला गुरु गोविंदसिंह यांच्या मुलांच्या शहादतीचे स्मरण करून वीर बाल दिवस साजरा केला जातो, ज्याची सुरुवात पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी केली आहे. जाणून घ्या कोण होते गुरु गोविंदसिंहजींचे मुले, ज्यांच्या स्मरणार्थ वीर बाल दिवस साजरा करतो…

माता गुजरींसोबत झाला विश्वासघात

१७०५ सालची गोष्ट आहे. जेव्हा गुरु गोविंद सिंह यांनी मुघलांची झोप उडवली होती. त्यावेळी मुघलांनी गुरु गोविंद सिंह यांना पकडण्यासाठी मोहीम तीव्र केली, ज्यामुळे ते आपल्या कुटुंबापासून वेगळे झाले. गुरु गोविंद यांच्या पत्नी माता गुजरी आपल्या मुलांना बाबा जोरावर सिंह आणि बाबा फतेह सिंह यांच्यासोबत स्वयंपाकी गंगूसोबत गुप्त ठिकाणी गेल्या. पण लोभाच्या कारणास्तव गंगूने सरहिंदचे नवाब वजीर खान यांच्या हाती त्या सर्वांना पकडून दिले.

माता-मुलांवर वजीर खानाने केले अत्याचार

नवाब वजीर खानाने माता गुजरी आणि दोन्ही छोटे साहिबजादे बाबा जोरावर सिंह आणि फतेह सिंह यांना खूप अत्याचार केले आणि धर्म बदलण्यास सांगितले. पण त्यांनी असे करण्यास नकार दिला. त्यावेळी बाबा जोरावर ७ वर्षांचे आणि बाबा फतेहसिंह ९ वर्षांचे होते. रागाने वजीर खानाने २६ डिसेंबर १७०५ रोजी दोन्ही साहिबजाद्यांना भिंतीत जिवंत चुनवले. जेव्हा ही गोष्ट माता गुजरींना कळली तेव्हा त्यांनीही आपले शरीर त्यागले.

२ मुलांनी युद्धात दिले बलिदान

गुरु गोबिंदसिंह यांचे ४ मुले होते, त्यापैकी २ मुले भिंतीत चुनवले गेले, तर इतर दोन बाबा अजित सिंह आणि बाबा जुझारसिंह युद्धात शहीद झाले. हे युद्ध चमकौर येथे झाले होते. या युद्धात ४० शीखांनी हजारो मुघल सैन्याशी शौर्याने लढा दिला आणि लढता लढता शहीद झाले. अशी काही दिवसांतच गुरु गोविंद सिंह यांच्या चारही मुलांनी देश आणि धर्माच्या मार्गावर चालत आपले बलिदान दिले.