लोकांमध्ये असूनही एकटेपणा जाणवणे, हे आजकाल अनेकांसाठी सामान्य झालंय. कामाचा ताण आणि बदलती जीवनशैली माणसाला हळूहळू एकटं बनवत आहे. पण एकटं राहणं आरोग्यासाठी चांगलं आहे का? यामुळे काही समस्या निर्माण होतात का? तज्ज्ञ नेमकं काय म्हणतात, ते जाणून घेऊयात.
सध्याच्या जीवनशैलीत अनेकजण कामाचा ताण, कौटुंबिक जबाबदाऱ्या आणि सामाजिक बदलांमुळे एकटं राहत आहेत. काहींना यामुळे शांतता मिळते, तर काहींमध्ये मानसिक समस्या निर्माण होतात. आरोग्य तज्ज्ञांच्या मते, एकटं राहणं आरोग्यासाठी चांगलं आहे की नाही? हे सविस्तर जाणून घेऊया.
26
मेंदूला विश्रांती -
तज्ज्ञांच्या मते, काही वेळ एकटे घालवणे मानसिक आरोग्यासाठी आवश्यक आहे. दिवसभर आपण माणसे, आवाज आणि डिजिटल स्क्रीनने वेढलेले असतो. त्यामुळे मेंदूला विश्रांतीची गरज असते. एकटे राहण्याचा वेळ मेंदूसाठी रीसेट बटणासारखे काम करतो. यावेळी आपले विचार स्पष्ट होतात आणि भावना समजून घेण्याची शक्ती वाढते. तसेच, तणावाचा संप्रेरक कॉर्टिसोलची पातळी कमी होते.
36
जास्त दिवस एकटं राहिल्यास -
दीर्घकाळ इच्छेविरुद्ध एकटं राहणं आरोग्यासाठी हानिकारक आहे. सामाजिक संबंधांच्या अभावामुळे व्यक्ती हळूहळू मानसिक तणावाखाली येते. काही अभ्यासानुसार, दीर्घकाळचा एकटेपणा नैराश्य, चिंता, निद्रानाश आणि आत्मविश्वासाची कमतरता यांसारख्या समस्या वाढवतो. इतरांशी बोलल्याने आणि भावना शेअर केल्याने मेंदूमध्ये डोपामाइन आणि ऑक्सिटोसिनसारखे हॅपी हार्मोन्स रिलीज होतात. ते कमी झाल्यास मानसिक थकवा वाढतो.
46
शारीरिक आरोग्य -
एकटेपणाचा शारीरिक आरोग्यावरही परिणाम होतो, असा इशारा तज्ज्ञांनी दिलाय. काही अभ्यासानुसार, जे लोक जास्त काळ एकटं राहतात त्यांच्यामध्ये रक्तदाब, हृदयरोग आणि प्रतिकारशक्ती कमी होण्यासारख्या समस्या जास्त दिसून येतात. मानसिक ताण वाढल्यास शरीरातील सूज वाढते. यामुळे हळूहळू शारीरिक आजार होऊ शकतात.
56
दोन्हीमधील फरक महत्त्वाचा -
एकटं राहणे आणि एकटेपणा जाणवणे यात फरक आहे. एकटं राहणे ही आपली निवड असू शकते, तर एकटेपणा ही एक वेदना आहे. जे लोक स्वतःच्या इच्छेने मनःशांतीसाठी एकटे राहतात, त्यांच्यासाठी ते फायदेशीर ठरते. पण जे समाजापासून दूर जातात आणि बोलायला कोणी नसते, त्यांच्यासाठी ही एक मानसिक समस्या बनते.
66
निरोगी जीवन जगण्यासाठी -
तज्ज्ञांच्या मते, निरोगी जीवन जगण्यासाठी काही वेळ स्वतःसाठी एकटे घालवला पाहिजे. त्याचवेळी, कुटुंब, मित्र आणि सहकाऱ्यांशी संबंध टिकवून ठेवले पाहिजेत. दररोज किमान एका व्यक्तीसोबत आपल्या भावना शेअर करणे मानसिक आरोग्यासाठी चांगले आहे.
