
Financial Planning : आजच्या काळात महिलांची आर्थिक स्वावलंबनाची वाटचाल वेगाने पुढे जात असली तरी चुकीचे आर्थिक निर्णय मोठे ओझे बनू शकतात. कर्ज घेणे हा अनेकदा गरजेचा भाग असतो, परंतु काही प्रकारचे कर्ज महिलांनी विशेष काळजी घेऊनच घ्यावे किंवा शक्यतो टाळावे. चुकीचे कर्ज आर्थिक अडचण वाढवते, क्रेडिट स्कोअर खराब करते आणि मानसिक ताणही निर्माण करते. त्यामुळे कोणते कर्ज टाळावे आणि का—हे जाणून घेणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे.
पर्सनल लोन हे सहज उपलब्ध असले तरी त्यावरील व्याजदर खूप जास्त असतात—१५% ते ३०% पर्यंत. महिलांनी तातडीची गरज किंवा भावना यावर निर्णय घेऊन असे लोन घेतले तर परतफेडीचा भार अचानक वाढतो. EMI वेळेवर न भरल्यास दंड, अतिरिक्त व्याज आणि क्रेडिट स्कोअरवर मोठा परिणाम होतो. शिवाय पर्सनल लोन हे अनसिक्योर्ड असल्याने त्याची परतफेड कठोर अटींसह करावी लागते. त्यामुळे असे कर्ज तातडीची गरज वगळता टाळणेच श्रेयस्कर.
क्रेडिट कार्ड हा सोयीचा पर्याय आहे, पण कॅश काढणे हा सर्वात धोकादायक आर्थिक व्यवहार आहे. यावर ३०% पर्यंत व्याज आणि अतिरिक्त कॅश विथड्रॉल शुल्क आकारले जाते. शिवाय व्याजाची गणना immediate basis वर सुरू होते, कोणतीही grace period मिळत नाही. महिलांनी शॉपिंग, अचानक खर्च किंवा सेल्सच्या मोहात पडून कॅश काढली तर ती रक्कम अनेक पटीने महाग पडू शकते. त्यामुळे क्रेडिट कार्ड कॅश काढणे हा सर्वात टाळावा असा आर्थिक निर्णय मानला जातो.
गोल्ड लोन सहज उपलब्ध असल्याने अनेक महिला ते पटकन घेतात. परंतु यामध्ये दोन मोठे धोके असतात—जास्त व्याज आणि सोने जप्त होण्याची शक्यता. रिपेमेंट वेळेत न केल्यास बँक किंवा NBFC सोने लिलावात टाकते. अचानक व्याजदर वाढणे, penal charges किंवा EMI मिस केल्यास मोठा आर्थिक फटका बसतो. महिलांसाठी दागिने हे भावनिक मूल्य असलेली संपत्ती असते—ती गमावण्याचा धोका असल्याने असे कर्ज खूप विचार करूनच घ्यावे.
हे तीनही प्रकारचे कर्ज टाळल्यास महिलांचे क्रेडिट स्कोअर चांगले राहतात, आर्थिक आत्मविश्वास वाढतो आणि अनावश्यक EMI चा ताण टाळला जातो. त्याऐवजी महिलांसाठी उपलब्ध असलेली महिला बचत योजना, रीकरिंग डिपॉझिट, सिक्योर्ड लोन, सरकारी कर्ज सवलती किंवा स्वयं-सहायता गटांचे कमी व्याजाचे कर्ज हे अधिक सुरक्षित पर्याय आहेत.