एटीएमची संख्या घटली! डिजिटल पेमेंट्सचा उदय

देशातल्या ऑटोमेटेड टेलर मशीन्स (एटीएम) आणि कॅश रिसायकलर्स (सीआरएम) ची संख्या कमी होत असल्याचे वृत्त आहे. टाइम्स ऑफ इंडियाच्या वृत्तानुसार, देश डिजिटल बँकिंगकडे वळत असल्याने हे घडत आहे. देशात UPI द्वारे डिजिटल पेमेंट्सचा स्वीकार वाढत असल्याचे याचे मुख्य कारण म्हणून सांगितले जात आहे.

भारतीय रिझर्व बँकेच्या आकडेवारीनुसार, सप्टेंबर २०२३ मध्ये देशात २,१९,००० एटीएम होते. सप्टेंबर २०२४ मध्ये ही संख्या २,१५,००० झाली, म्हणजेच एका वर्षात ४००० एटीएम कमी झाले.

मोफत एटीएम वापर आणि इंटरचेंज फीबाबतच्या RBI च्या नियमांमुळे एटीएममध्ये गुंतवणूक कमी होत असल्याचे तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे. कार्ड जारी करणारी बँक, कार्ड वापरणाऱ्या बँकेला पैसे काढण्यासाठी आकारले जाणारा शुल्क म्हणजे एटीएम इंटरचेंज. म्हणजेच, दुसऱ्या बँकेच्या एटीएममधून पैसे काढल्यास तुमच्या बँकेला जास्त पैसे द्यावे लागतात. यामुळे तुमच्याकडून जास्त शुल्क आकारले जाऊ शकते.

बदलत्या ग्राहक गरजांनुसार बँकिंग क्षेत्रातही बदल होत असताना, भविष्यात एटीएम कदाचित दिसेनासे होतील. एटीएमचा इतिहास पाहिला तर, २७ जून १९८७ रोजी हॉंगकॉंग अँड शांघाय बँकिंग कॉर्पोरेशन (HSBC) ने मुंबईत पहिला एटीएम उभारला होता. यामुळे ग्राहकांना बँकेत न जाता पैसे काढता येऊ लागले. भारतातील बँकिंग क्षेत्रात एटीएमच्या आगमनाने क्रांती झाली असे म्हणता येईल.