तुम्ही ओव्हरसबस्क्राइब IPO मध्ये पैसे गुंतवत असाल तर थांबा, ही फसवणूक आहे का?

सेबीने गुंतवणुकदारांना ओव्हरसबस्क्राइब आयपीओबाबत चेतावणी दिली आहे. एमएसएमई क्षेत्रातील अनेक कंपन्या लिस्ट केल्यानंतर बनावट वाढ दाखवून शेअरच्या किमतीत फेरफार करत आहेत. सेबीने गुंतवणूकदारांना सोशल मीडिया पोस्ट, टिप्स आणि अफवा टाळण्याचा सल्ला दिला आहे.

तुम्हाला IPO ओव्हरसबस्क्राइब करण्याचा मोह होत असेल तर सावधगिरी बाळगा. यामध्ये पैसे गुंतवण्यापूर्वी शंभर वेळा विचार करा आणि बाजारातील काही तज्ञांचा सल्ला नक्की घ्या. शेअर बाजार नियामक स्टॉक एक्सचेंज बोर्ड ऑफ इंडिया (SEBI) ने गुंतवणूकदारांना अशा IPO पासून सावध राहण्यास सांगितले आहे. बुधवारी, बाजार नियामक सेबीने गुंतवणूकदारांना एमएसएमई क्षेत्रातील फसव्या प्रवर्तकांच्या वाढत्या संख्येबाबत सतर्क राहण्यास सांगितले आहे. सेबीचे म्हणणे आहे की, अशा अनेक कंपन्या आहेत ज्यांचे प्रवर्तक गुंतवणूकदारांना आकर्षित करण्यासाठी त्यांचे व्यवसाय सूचीबद्ध केल्यानंतर अतिशयोक्तीपूर्ण वाढ दर्शवित आहेत. अशा कंपन्या बेकायदेशीर मार्गाने बाजारातील शेअर्सच्या किमती वाढवत आहेत आणि कमी करत आहेत. सेबीने सोशल मीडियावरील पोस्ट, टिप्स आणि अफवा टाळण्याचा सल्लाही दिला आहे.

या कंपनीनंतर सावधगिरी वाढली

अलीकडेच आयपीओ लिस्टिंगचे असेच एक प्रकरण समोर आले आहे. दिल्लीत दोन बाइक शोरूम चालवणाऱ्या रिसोर्सफुल ऑटोमोबाईल कंपनीचा आयपीओ कुठे आला. या कंपनीत फक्त 8 कर्मचारी आहेत आणि त्याचा IPO फक्त 11.99 कोटी रुपये होता. कंपनीने IPO मधून रु. 12,000 कोटी उभारण्याची योजना आखली होती परंतु सूचीच्या शेवटच्या दिवशी 418 वेळा ओव्हरसबस्क्राइब झाले. या वृत्तानंतर गुंतवणूकदारांमध्ये घबराट पसरली आहे.

काय आहे सेबीचा अहवाल?

सेबीने एका प्रसिद्धीपत्रकात म्हटले आहे की, 2012 मध्ये एसएमई स्टॉक्सच्या व्यापारासाठी प्लॅटफॉर्म सुरू केल्यापासून 14 हजार कोटी रुपये उभे केले गेले आहेत परंतु आर्थिक वर्ष 2024 मध्येच 6 हजार कोटी रुपये उभे केले गेले आहेत. काही दिवसांपूर्वीच NSE ने SME IPO साठी नियम आणखी कडक केले होते. तेव्हा असे सांगण्यात आले की, 1 सप्टेंबरपासून केवळ सकारात्मक मुक्त रोख प्रवाह असलेल्या कंपन्याच त्याच्या प्लॅटफॉर्मवर सूचीबद्ध केल्या जाऊ शकतात.

गुंतवणूकदारांचे कसले झाले नुकसान?

मार्केट रेग्युलेटरला असे आढळून आले आहे की सूचीबद्ध केल्यानंतर काही SME किंवा त्यांचे प्रवर्तक त्यांच्या व्यवसायासाठी बनावट डेटा वापरत आहेत. सहसा कॉर्पोरेट समस्या जसे की, बोनस इश्यू, स्टॉक स्प्लिट आणि प्राधान्य वाटप केले जाते. यामुळे गुंतवणूकदार कंपनीबद्दल सकारात्मक विचार विकसित करतो आणि शेअर खरेदी करण्यास आकर्षित होतो. यामुळे प्रवर्तकांना त्यांचे शेअर्स जास्त किंमतीला विकण्याची संधी मिळते. सेबीने अलीकडेच डेबॉक इंडस्ट्रीज नावाच्या SME आणि प्रवर्तकांसह तीन संस्थांविरुद्ध आदेश पारित केले आहेत. ही कंपनी जून 2018 मध्ये NSE च्या SME प्लॅटफॉर्मवर सूचीबद्ध झाली आणि मार्च 2022 मध्ये मुख्य बोर्डावर गेली.

आणखी वाचा :