Maharashtra School Diwali Holiday शिक्षण विभागाने दिवाळीची १२ दिवसांची सुटी जाहीर केली आहे. तसेच पहिल्या आणि दुसऱ्या सत्रातील परिक्षांसह संपूर्ण वेळापत्रक काढले आहे. त्यामुळे या तारखा जाणून घ्या. त्यानुसार तुमचे वैयक्तिक नियोजन करा.
महाराष्ट्रातील शालेय विद्यार्थ्यांसाठी आणि पालकांसाठी यंदा एक महत्त्वाची घोषणा करण्यात आली आहे. प्रत्येक वर्षी दिवाळीच्या काळात विद्यार्थ्यांना मोठ्या कालावधीच्या सुट्ट्या दिल्या जातात. या सुट्ट्यांमुळे मुलांना सण साजरा करण्याची, नातेवाईकांकडे जाण्याची, प्रवासाची आणि आनंदमय क्षण अनुभवण्याची संधी मिळते. मात्र २०२५-२६ या शैक्षणिक वर्षासाठी शिक्षण विभागाने जाहीर केलेल्या नवीन सुट्ट्यांच्या यादीनुसार दिवाळीच्या सुट्ट्या मागील वर्षांच्या तुलनेत कमी करण्यात आल्या आहेत. त्यामुळे विद्यार्थी आणि पालकांमध्ये एकीकडे आनंदाचे तर दुसरीकडे थोडेसे नाराजीचे वातावरण दिसून येत आहे.
शिक्षण विभागाने दिलेल्या माहितीनुसार, यावर्षी दिवाळीची सुट्टी १६ ऑक्टोबर ते २७ ऑक्टोबर २०२५ या कालावधीत मिळणार आहे. म्हणजेच विद्यार्थ्यांना एकूण १२ दिवसांची सुट्टी मिळणार आहे. गेल्या काही वर्षांत ही सुट्टी साधारणतः तीन आठवड्यांची म्हणजेच २१ दिवसांपर्यंत असायची. त्यामुळे सुट्टीच्या दिवसांची संख्या यंदा जवळपास नऊ दिवसांनी कमी झाली आहे.
पालक आणि विद्यार्थ्यांसाठी ही बाब महत्त्वाची ठरणार आहे. कारण अनेक जण दिवाळीच्या सुट्टीत नातेवाईकांकडे गावाकडे जातात, काही कुटुंबे पर्यटनाची योजना आखतात तर काही जण मुलांना पारंपरिक पद्धतीने सणाचा आनंद अनुभवण्यासाठी वेगवेगळ्या उपक्रमांमध्ये सहभागी करून घेतात. १२ दिवसांची सुट्टी हा कालावधी पुरेसा असला तरी मागील तुलनेत कमी असल्यामुळे काही जणांनी नाराजी व्यक्त केली आहे.
39
पहिल्या आणि दुसऱ्या सत्रातील परीक्षा
शालेय वेळापत्रकानुसार, पहिल्या सत्रातील परीक्षा दिवाळीपूर्वी घेतल्या जाणार आहेत. त्यामुळे विद्यार्थ्यांना परीक्षा आटोपून थेट सुट्टीत विश्रांती घेता येईल. दुसऱ्या सत्रातील परीक्षा मात्र उन्हाळी सुट्ट्यांपूर्वी आयोजित करण्यात येतील. शिक्षण विभागाने ८ एप्रिल ते २५ एप्रिल २०२६ या कालावधीत या परीक्षा घेण्याचा निर्णय घेतला आहे. या परीक्षांनंतर विद्यार्थ्यांना थेट मोठ्या उन्हाळी सुट्ट्या मिळतील.
२०२५-२६ या शैक्षणिक वर्षासाठी शिक्षण विभागाने जाहीर केलेल्या यादीनुसार विद्यार्थ्यांना १२९ दिवस सुट्ट्या असणार आहेत. यामध्ये सर्व रविवारींचाही समावेश आहे. या १२९ दिवसांच्या सुट्ट्यांचे विभाजन खालीलप्रमाणे करण्यात आले आहे –
दिवाळी सुट्टी : १६ ऑक्टोबर ते २७ ऑक्टोबर (१२ दिवस)
उन्हाळी सुट्टी : २५ एप्रिल ते १४ जून (४४ दिवस)
रविवारच्या सुट्ट्या : ५३ दिवस
सण-उत्सवाच्या सुट्ट्या : ६७ दिवस
यामुळे शाळांमध्ये एकूण २२० दिवस अध्यापनाचे राहतील. शिक्षण विभागाने शैक्षणिक गुणवत्ता टिकवून ठेवण्यासाठी आणि अभ्यासक्रम पूर्ण करण्यासाठी हे वेळापत्रक निश्चित केल्याचे सांगितले आहे.
59
उन्हाळी सुट्टी
दिवाळीनंतर विद्यार्थ्यांना सर्वाधिक उत्सुकता असते ती उन्हाळी सुट्टीची. यंदा उन्हाळी सुट्टीचा कालावधी ४४ दिवसांचा ठेवण्यात आला आहे. २५ एप्रिलपासून १४ जूनपर्यंत ही सुट्टी असणार आहे. यापूर्वी एप्रिलच्या तिसऱ्या आठवड्यापर्यंत परीक्षा घेतल्या जात होत्या. मात्र आता ८ एप्रिलपासूनच परीक्षा सुरू करून २५ एप्रिलपर्यंत संपवण्याचे आदेश देण्यात आले आहेत. त्यामुळे उन्हाळ्यात विद्यार्थ्यांना पुरेसा आराम आणि विविध उपक्रमांमध्ये सहभागी होण्याची संधी मिळणार आहे.
69
विद्यार्थ्यांची प्रतिक्रिया
सुट्टी कमी झाल्यामुळे काही विद्यार्थ्यांनी नाराजी व्यक्त केली असली तरी अनेकांना या बदलाचा आनंद आहे. कारण आधीच्या लांब सुट्ट्यांनंतर शाळा सुरू होताच अभ्यासाचा ताण अचानक वाढायचा. आता सुट्टी कमी असल्यामुळे अभ्यासाचा ताळमेळ ठेवणे विद्यार्थ्यांना सोपे जाईल, असे काही शिक्षकांचेही मत आहे.
विद्यार्थ्यांचा उत्साह मात्र कायम आहे. "१२ दिवसांची सुट्टीसुद्धा पुरेशी आहे. दिवाळीत आपण कुटुंबासोबत वेळ घालवू शकतो, फटाके फोडू शकतो, आणि मिठाईचा आनंद घेऊ शकतो," असे एका विद्यार्थ्याने सांगितले.
79
पालकांची मते
पालकांचा सूर मात्र वेगळा आहे. अनेक पालकांच्या मते, दिवाळीत कुटुंबीयांना भेटण्यासाठी, गावाकडे जाण्यासाठी अधिक दिवसांची सुट्टी आवश्यक आहे. ग्रामीण भागातील काही विद्यार्थ्यांना लांब पल्ल्याचा प्रवास करावा लागतो. त्यामुळे १२ दिवसांची सुट्टी त्यांच्यासाठी अपुरी वाटू शकते.
तथापि काही पालकांनी शिक्षण विभागाच्या निर्णयाचे समर्थन केले आहे. "लांब सुट्ट्या दिल्या की मुले अभ्यासापासून दूर जातात. त्यामुळे कमी सुट्टी दिल्यास अभ्यासावर लक्ष केंद्रित करता येईल," असे मत काही पालकांनी व्यक्त केले.
89
शैक्षणिक गुणवत्तेवर परिणाम
शिक्षण तज्ज्ञांच्या मते, सुट्टीच्या दिवसांचे प्रमाण कमी-जास्त केल्याने शैक्षणिक गुणवत्तेवर थेट परिणाम होतो. जास्त सुट्ट्या असल्यास अभ्यासक्रम पूर्ण करण्यात अडचणी निर्माण होतात. उलट कमी सुट्ट्या असल्यास विद्यार्थ्यांना वारंवार शाळेत उपस्थित राहावे लागते, पण त्याचा सकारात्मक परिणाम परीक्षेच्या तयारीवर होतो.
शिक्षण विभागाने एकूण २२० दिवस अध्यापनाचे ठेवले असल्यामुळे अभ्यासक्रम वेळेत पूर्ण करण्यास शिक्षकांना मदत होईल. तसेच विद्यार्थ्यांनाही शालेय वातावरणाशी सातत्य राखता येईल.
99
सांस्कृतिक आणि सामाजिक दृष्टिकोन
दिवाळी हा भारतीय संस्कृतीतील सर्वात मोठा सण आहे. प्रकाशाचा, आनंदाचा आणि ऐक्याचा हा सण कुटुंबाला एकत्र आणतो. त्यामुळे दिवाळीत विद्यार्थ्यांना दिल्या जाणाऱ्या सुट्ट्यांना केवळ शैक्षणिक नव्हे तर सामाजिक आणि सांस्कृतिक महत्त्वही आहे. शाळांनी विद्यार्थ्यांना मर्यादित कालावधीत का होईना, पण सण साजरा करण्याची संधी उपलब्ध करून दिली आहे.
