
गंजेवाडी, तुळजापूर: शेती म्हणजे केवळ राबणं नव्हे, तर शहाणपण, नियोजन आणि प्रयोगशीलतेचा संगम असतो. हेच सिद्ध केलंय तुळजापूर तालुक्यातील गंजेवाडीच्या शेतकरी सुदर्शन शिवाजी जाधव यांनी. पारंपरिक शेतीच्या चौकटीबाहेर विचार करत त्यांनी द्राक्षबागेच्या बांधावर केशर आंब्याची लागवड केली आणि त्यातून तब्बल तीन लाख रुपयांचं उत्पन्न मिळवलं!
जाधव यांच्या १० एकर द्राक्षबागेच्या लगत असलेल्या माळरानावर, जिथे माती ओसाड होती, तिथे त्यांनी ३२५ केशर आंब्याची झाडं लावली. त्यातील १०० झाडांना यंदा भरघोस फळधारणा झाली आणि झाडांनी चार टनांपर्यंत उत्पादन दिलं. विशेष म्हणजे, या आंब्याला बांधावरच १०० रुपये प्रति किलो असा भरघोस दर मिळाला!
जाधव यांनी ठिबक सिंचनाचा वापर, सेंद्रिय खतांची निगुतीने फवारणी आणि अळीपासून बचावासाठी ट्रिप्स पिंजरे वापरले. झाडांना योग्य पोषण मिळावं यासाठी त्यांनी अतिशय काटेकोर देखभाल केली. परिणामी, फळांची गुणवत्ताही उत्तम राहिली.
गेल्या चार वर्षांत सुदर्शन जाधव यांचा आंबा परदेशात निर्यात होत होता, पण यंदा स्थानिक व्यापाऱ्यांकडून मिळालेल्या दमदार दरामुळे त्यांनी निर्यातीऐवजी स्थानिक बाजारातच विक्री करण्याचा निर्णय घेतला आणि तो निर्णय ठरला सव्वा लाखांचं सोनं!
आंब्याबरोबरच त्यांनी पेरू (२०), नारळ (२०), रामफळ (१००), इडलिंबू (१५), चिकू (२०) यांचीही लागवड केली आहे. शेतीतील विविधतेतून टिकाऊ उत्पन्न मिळवण्याचा त्यांचा दृष्टिकोन निश्चितच कौतुकास्पद आहे.
पाण्याच्या टंचाईवर मात करण्यासाठी त्यांनी दीड एकर क्षेत्रावर एक कोटी लिटर क्षमतेचं शेततळं निर्माण केलं आहे. हे तळं चार महिन्यांपर्यंत पाणी पुरवू शकतं, जे त्यांच्या द्राक्षे व फळबागेचं जीवनरक्षण करतं.
या यशामागे जाधव यांचं एकटं श्रम नाही, तर संपूर्ण कुटुंबाचं योगदान आहे. वडील शिवाजी जाधव, आई सुमन, भावंडं आणि भावजय यांनी खांद्याला खांदा लावून साथ दिली. त्यांचं म्हणणं, "साडेतीनशेपैकी सव्वाशे झाडांना चांगली फळधारणा झाली आणि यंदा चार टन आंबा उत्पादनातून तीन लाख रुपयांचा नफा मिळाला आहे."
कृषी विभागाचे अधिकारी मंडळ कृषी अधिकारी आनंद पाटील, कृषी सहायक चौधरी व तुळजापूर कृषी विज्ञान केंद्रातील तज्ज्ञ यांनी वेळोवेळी मार्गदर्शन करून शेतकऱ्यांना योग्य दिशेने वाटचाल करण्यासाठी मदत केली.
द्राक्षांच्या सावलीत उमललेला आंब्याचा सुवास, बांधावरून सुगंधित यशाकडे नेणारा हे केवळ शेतीचं नव्हे, तर जीवनाचंही सुंदर उदाहरण आहे. आपल्याही शेतात नवे प्रयोग करून, यशाची नवी दिशा ठरवायची का? सुदर्शन जाधव यांच्याकडून प्रेरणा घ्या आणि बांधावर फुलवा यशाचं सोनं!