Navi Mumbai : खारघर येथील टाटा हॉस्पिटलच्या मागे असलेल्या 'बेकायदेशीर' खाणीबाबत एनजीटीने राज्य संस्थांना उत्तर देण्याचे आदेश

नवी मुंबईतील खारघर येथील टाटा कॅन्सर रुग्णालयामागे असणाऱ्या अनिकृत खाणींबाबतची बातमी सध्या चर्चेत आहे. या प्रकरणावरुन एनजीटीने राज्य सरकारी संस्थांना नोटीस धाडली आहे.

मुंबई: नवी मुंबईतील खारघर येथील टाटा कॅन्सर हॉस्पिटलच्या मागे असलेल्या बेकायदेशीर खाणीबाबतच्या मीडिया रिपोर्ट्सची स्वतःहून दखल घेणाऱ्या राष्ट्रीय हरित न्यायाधिकरणाच्या (एनजीटी) प्रमुख खंडपीठाने राज्य सरकारी संस्थांना कथित उल्लंघनांची उत्तरे देण्यासाठी नोटीस बजावली आहे.

या बातमीमुळे पर्यावरणीय नियमांचे पालन आणि अनुसूचित कायद्याच्या तरतुदींच्या अंमलबजावणीशी संबंधित "महत्त्वपूर्ण मुद्दे" उपस्थित होतात, असे अध्यक्ष न्यायमूर्ती प्रकाश श्रीवास्तव, तज्ज्ञ सदस्य डॉ. ए. सेंथिल वेल आणि डॉ. अफरोज अहमद यांच्या खंडपीठाने सांगितले.

नवी दिल्ली येथील प्रमुख खंडपीठाने हे प्रकरण ट्रिब्यूनलच्या पुणे येथील पश्चिम विभागीय खंडपीठाकडे हस्तांतरित केले आहे आणि ते १७ सप्टेंबर रोजी सुनावणीसाठी सूचीबद्ध केले आहे.

पर्यावरण निरीक्षक नॅटकनेक्ट फाउंडेशनला रायगड जिल्हा प्रशासनाकडून माहिती अधिकार (आरटीआय) कायद्याद्वारे मिळालेल्या उत्तरावर आधारित हे अहवाल होते की खाणीसाठी कोणत्याही परवानग्या देण्यात आल्या नाहीत.

मुख्य खंडपीठाने रायगड जिल्हा जिल्हाधिकारी, महाराष्ट्र प्रदूषण नियंत्रण मंडळ, राज्य भूगर्भशास्त्र आणि खाण संचालनालय आणि नवी मुंबई महानगरपालिका (एनएमएमसी) यांना पुढील सुनावणीच्या किमान एक आठवडा आधी पश्चिम विभागीय खंडपीठासमोर त्यांचे प्रतिज्ञापत्र सादर करण्याचे निर्देश दिले.

नॅटकनेक्ट फाउंडेशनचे संचालक बी.एन. कुमार यांनी हा खटला हाती घेतल्याबद्दल एनजीटीचे आभार मानले आणि उघड उल्लंघनाची तपासणी न केल्याबद्दल जबाबदारी निश्चित होईल अशी आशा व्यक्त केली.

उत्खनन थांबले पाहिजे कारण ते कर्करोगाच्या रुग्णांच्या जीवाशी खेळत आहे जे आधीच खूप कमी प्रतिकारशक्तीने ग्रस्त आहेत. शिवाय, धूळ ही कोट्यवधी रुपये खर्चाच्या वैद्यकीय उपकरणांचा सर्वात मोठा शत्रू आहे, असे कुमार म्हणाले.

बातम्यांमध्ये असे दिसून आले की, चालू पावसाळा असूनही, दिवसाढवळ्या ब्लास्टिंग आणि क्रशिंग क्रियाकलाप उघडपणे सुरू आहेत. कोणत्याही नियामक तपासणीशिवाय सुरू असलेल्या उत्खनन क्रियाकलापांमुळे जवळच्या एका मोठ्या पायाभूत सुविधा प्रकल्पाला - आगामी खारघर-तुर्भे बोगद्यालाही धोका निर्माण होत आहे.

“बातम्यांनुसार, तज्ञांनी इशारा दिला आहे की सतत उत्खननामुळे आजूबाजूच्या टेकड्यांमधील माती सैल झाली आहे, ज्यामुळे परिसरात भूस्खलन होण्याची शक्यता वाढली आहे,” एनजीटीने नमूद केले.

या बातमीत म्हटले आहे की, खाणीमुळे बोगद्याच्या बांधकामासाठी आणि जवळच्या रहिवाशांच्या आणि संस्थांच्या सुरक्षिततेसाठी गंभीर धोका निर्माण होऊ शकतो.

या बातमीत पुढे म्हटले आहे की, अधिकाऱ्यांनी डोंगरांमध्ये अशा प्रकारचे स्फोट कसे होऊ शकतात असा प्रश्न कार्यकर्त्यांनी उपस्थित केला आहे, विशेषत: जेव्हा त्यामुळे धोकादायक धुळीचे ढग टाटा हॉस्पिटल परिसरात आणि जवळच्या निवासी भागात पसरतात, तेव्हा मुख्य खंडपीठाने निरीक्षण नोंदवले.

खारघर हिल अँड वेटलँड फोरमच्या संयोजक ज्योती नाडकर्णी यांनीही एनजीटीच्या कार्यवाहीचे स्वागत केले आणि अधिकाऱ्यांनी या गंभीर उल्लंघनांकडे डोळे कसे आणि का बंद केले याबद्दल आश्चर्य व्यक्त केले. आरटीआय प्रतिसाद हा जिल्हा प्रशासनाच्या अधिकृत नोंदींचा एक भाग आहे, ज्यांनी गेल्या अनेक महिन्यांपासून सुरू असलेल्या अंदाधुंद उत्खननाची तपासणी करायला हवी होती, असे त्या म्हणाल्या.