Maharashtra Election : मुंबईचे राजकीय समीकरण घ्या

Maharashtra Assembly Election 2024: महाराष्ट्रातील सर्व 288 जागांवर होणाऱ्या विधानसभा निवडणुकांबाबत उत्सुकता आहे. राज्यात एकूण 7 झोन असून, तेथे वेगवेगळी राजकीय समीकरणे आहेत. काही ठिकाणी मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे गटाची ताकद जास्त, काही ठिकाणी उद्धव ठाकरे मजबूत तर काही ठिकाणी कमकुवत आहे. काही ठिकाणी काँग्रेसच्या हातांना कमळ बाहेर काढायचे आहे तर काही ठिकाणी अजित पवारांचे घड्याळ शरद पवारांची वेळ बदलू पाहत आहे.

मुंबई, कोकण, ठाणे, विदर्भ, पश्चिम महाराष्ट्र, उत्तर महाराष्ट्र आणि मराठवाड्यात वेगवेगळ्या ठिकाणी वेगवेगळ्या पक्षांची स्वतःची राजकीय पकड आहे. आज या अहवालाच्या माध्यमातून महाराष्ट्राचे राजकीय समीकरण समजून घेण्याचा प्रयत्न करतो.

काय आहे मुंबईचे समीकरण?

मुंबई विभागात विधानसभेच्या एकूण 36 जागा आहेत. मुंबई हा नेहमीच उद्धव ठाकरेंचा बालेकिल्ला मानला जातो. एकनाथ शिंदे यांच्या बंडखोरीनंतर ठाकरेंचे काही नुकसान झाले असेल, पण लोकसभा निवडणुकीत तीनपैकी दोन ठाकरे खासदार निवडून आले. 2019 मध्ये उद्धव ठाकरेंचे 15 आमदार मुंबईत होते. मात्र, 2014 पासून भाजपने हळूहळू मुंबई काबीज केली. मुंबईतही भाजपचे 15 आमदार आहेत.

भाजपकडे आशिष शेलार, राहुल नार्वेकर, मंगलप्रभात लोढा, अमित साटम, टिमल सेलवन, मनीषा चौधरी असे मोठे नेते आहेत. दुसरीकडे उद्धव ठाकरे, आदित्य ठाकरे, अजय चौधरी, सुनील प्रभू, सुनील राऊत, रमेश कोरगावकर असे बडे नेते आहेत. मुंबईत उद्धव ठाकरे आणि एकनाथ शिंदे गटात लढत आहे, तर दुसरीकडे भाजप आणि काँग्रेसमध्येच लढत होणार आहे. अमीन पटेल, अस्लम शेख, ज्योती गायकवाड, नसीम खान असे काँग्रेसचे चेहरेही रिंगणात उतरले आहेत. त्याचवेळी नवाब मलिक, सना मलिक अशी कुटुंबे अजित पवारांच्या तलवारीची धार धारदार करत आहेत.

कोकणात कोणाची पकड जास्त आहे?

महाराष्ट्राच्या कोकणात खासदार नारायण राणे यांची सत्ता होती पण ते काळ बाळासाहेब ठाकरेंचे होते. हळूहळू कोकणात उद्धव ठाकरेंचा करिष्मा दिसू लागला, पण आज येथे तगडी स्पर्धा आहे. कोकणात उद्धव गट आणि शिंदे गटात थेट लढत होत आहे.

मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे यांच्याकडे दीपक केसरकर, उदय सामंत यांच्यासारखे मंत्री आहेत, तर दुसरीकडे नीलेश राणे, किरण सामंत यांच्यासारखे बलाढ्य नेते आहेत. यावेळी एकनाथ शिंदे गटाची ताकद कोकणात पाहायला मिळते.

ठाण्याचे राजकीय समीकरण?

महाराष्ट्रातील ठाणे हा भाग पूर्वीपासून एकनाथ शिंदे यांचा बालेकिल्ला मानला जातो. धरमवीर आनंद दिघे यांच्यापासून ते एकनाथ शिंदेपर्यंत ठाण्यात शिंदे यांची प्रतिमा आहे. यावेळी संपूर्ण ठाण्यात शिंदे यांच्यासाठी लढत होणार आहे. ठाण्यात युबीटी विरुद्ध शिंदे गट लढणार आहे. एकनाथ शिंदे हे स्वतः ठाण्यातील कोपरी पाचपाखाडीतून निवडणूक लढवणार आहेत.

शिंदे यांच्यासोबतच प्रताप सरनाईक, भाजपचे रवींद्र चव्हाण, गणेश नाईक हे सर्वच ताकदीचे नेते आहेत, तर दुसरीकडे राजन विचारे, केदार दिघे यांच्यासारखे निष्ठावंत शिवसैनिक उद्धव ठाकरे यांची जबाबदारी सांभाळणार आहेत. येथे एकनाथ शिंदे किंग मेकरच्या भूमिकेत दिसणार आहेत.

विदर्भात ताकदवान कोण?

विदर्भात काँग्रेस आणि भाजपमध्ये थेट लढत आहे. 2014 पूर्वी विदर्भ हा काँग्रेसचा बालेकिल्ला मानला जात होता, मात्र आता देवेंद्र फडणवीस यांनी ती जागा बहरली आहे. काँग्रेसला कमल यांना येथून हटवायचे आहे पण ते तितके सोपे नाही.

विदर्भात काँग्रेसच्या टीममध्ये नाना पटोले, विजय वड्डेटीवार, यशोमती ठाकूर, नितीन राऊत, सुनील केदार असे मोठे नावाजलेले चेहरे आहेत, तर दुसरीकडे देवेंद्र फडणवीस, सुधीर मुनगंटीवार, नितीन गडकरी, अशा भाजप नेत्यांची तगडी फौज आहे. चंद्रशेखर बावनकुळे, त्यामुळे विदर्भात कमल आणि काँग्रेस यांच्यात संघर्षाची लढाई आहे.

पश्चिम महाराष्ट्रातील राजकीय समीकरण काय आहे?

शरद पवार यांनी महाराष्ट्राच्या राजकारणात प्रवेश केल्यापासून पश्चिम महाराष्ट्रातील जनता शरद पवारांवर विश्वास ठेवत आहे. शरद पवार हे स्वतः बारामतीचे आहेत, त्यामुळे पश्चिम महाराष्ट्रातील जनतेला पवार घराण्यासारखे वाटते. यावेळी अजित पवार आणि शरद पवार यांच्यात लढत आहे. बंडखोरी केल्यानंतर अजित पवार काका शरद पवारांना सामोरे जाणार आहेत.

शरद पवार यांच्या गोटात ज्येष्ठ नेते जयंत पाटील यांच्यासह युगेंद्र पवार, रोहित पवार, रोहित पाटील अशी तरुण मंडळीही आहेत. या सगळ्याचं नेतृत्व सुप्रिया सुळे करत आहेत. दुसरीकडे अजित पवार यांच्याशी लोक जुळवून घेत आहेत पण त्याचे मतात रुपांतर होत नाही. बारामती लोकसभा मतदारसंघात अजित पवार यांच्या पत्नी सुनेत्रा पवार यांना लोकांनी पसंती दिली नाही आणि त्यांना पराभवाला सामोरे जावे लागले.

मराठवाड्यात राजकीयदृष्ट्या मजबूत कोण?

यापूर्वी मराठवाड्यावर बाळासाहेब ठाकरे राज्य करत होते. संभाजीनगरचे राजकारण महाराष्ट्राला हादरवून टाकायचे. मात्र, आता शिंदे यांच्या बंडखोरीनंतर एकनाथ शिंदे गटातील संजय शिरसाट, संदीपान भुमरे, प्रदीप जैस्वाल या नेत्यांनी शिवसेनेत प्रवेश केला. मराठा आरक्षणाबाबत मनोज जरांगे फॅक्टरचा परिणाम संपूर्ण महाराष्ट्रावर झाला असावा. मराठा फॅक्टरचा परिणाम मराठवाड्यातील लोकसभा निवडणुकीत भाजप विरुद्ध दिसून आला.

उद्धव ठाकरेंना मराठवाड्यात संघर्ष करावा लागत आहे. माजी खासदार चंद्रकांत खैरे आणि विरोधी पक्षनेते अंबादास दानवे ठाकरे यांना मराठवाड्यात आणण्याचा प्रयत्न करत आहेत, मात्र त्यांची जादू चालत नाही.

उत्तर महाराष्ट्राचे राजकीय समीकरण काय आहे?

उत्तर महाराष्ट्रात भाजपचे कमळ हळूहळू फुलताना दिसत आहे. भाजपचे ट्रबलशूटर गिरीश महाजन, एकनाथ शिंदे यांचे दादा भुसे आणि अजित पवारांचे छगन भुजबळ हे येथील ताकदवान नेते आहेत. उत्तर महाराष्ट्रात शरद पवार आणि काँग्रेस पक्षापेक्षा ठाकरेंना मानणारा वर्ग जास्त आहे. त्यामुळे लोकसभा निवडणुकीत शिंदे यांच्या नेत्याचा पराभव करून ठाकरे यांचे खासदार वाजे विजयी झाले. विधानसभा निवडणुकीत उद्धव ठाकरे येथे महायुतीला दणका देऊ शकतात.