Maharashtra Election : शरद पवारांनी राजकीय करिअरमधून निवृत्तीचे दिले संकेत

महाराष्ट्र विधानसभा निवडणुकीच्या पार्श्वभूमीवर राष्ट्रवादी-सपा अध्यक्ष शरद पवार यांनी निवडणुकीच्या राजकारणातून संन्यास घेण्याचे संकेत दिले आहेत. नातू युगेंद्र पवार यांच्या समर्थनार्थ आयोजित मेळाव्यात शरद पवार म्हणाले, मला आता आमदार, खासदार व्हायचे नाही. मला लोकांचे प्रश्न सोडवायचे आहेत. आमच्या विचारांचे सरकार आले तर आम्ही सरकारच्या पाठीशी खंबीरपणे उभे राहू, वयाच्या 27 व्या वर्षी पहिल्यांदाच आमदार म्हणून निवडून आलेले शरद पवार तब्बल 60 वर्षांपासून राजकारणात सक्रिय आहेत. या काळात त्यांनी आमदार, खासदार, महाराष्ट्राचे मुख्यमंत्री, केंद्रात मंत्री अशा अनेक महत्त्वाच्या भूमिका बजावल्या आहेत. जाणून घेऊया कसा राहिला शरद पवारांचा राजकीय प्रवास...

काँग्रेसमधून राजकीय प्रवास सुरू केला

शरद पवार यांनी १९५८ मध्ये युवक काँग्रेसमध्ये प्रवेश केल्यावर सक्रियपणे राजकारणात प्रवेश केला. त्यांना पुणे जिल्ह्यातील युवक काँग्रेसचे अध्यक्ष करण्यात आले. 1964 मध्ये त्यांना महाराष्ट्र युवक काँग्रेसचे सचिव करण्यात आले.

आमदार ते मंत्री असा प्रवास

शरद पवार यांनी लहानपणापासूनच राजकारणात यश मिळवण्यास सुरुवात केली. 1967 मध्ये वयाच्या अवघ्या 27 व्या वर्षी ते पहिल्यांदा बारामतीतून आमदार झाले. त्यानंतर त्यांनी राजकारणात मागे वळून पाहिले नाही. 1967 ते 1990 पर्यंत त्यांनी काँग्रेसच्या तिकिटावर येथून निवडणूक जिंकली. 70 च्या दशकाच्या सुरुवातीला वसंतराव नाईक यांच्या सरकारमध्ये गृहमंत्री झाल्यावर शरद पवारांना पहिल्यांदा मंत्रिमंडळात स्थान मिळाले.

शरद पवार हे सर्वात तरुण मुख्यमंत्री झाले

शरद पवार 1978 मध्ये महाराष्ट्राचे सर्वात तरुण मुख्यमंत्री बनले. त्यावेळी त्यांचे वय अवघे ३८ वर्षे होते. 1984 मध्ये ते पहिल्यांदा बारामतीतून लोकसभेचे खासदार म्हणून निवडून आले. मात्र, 1985 मध्ये ते राज्याच्या राजकारणात परतले. त्यानंतर विधानसभा निवडणूक लढवली. निवडणुकीनंतर ते विरोधी पक्षनेते झाले.

1988 मध्ये राजीव गांधी यांनी शंकरराव चव्हाण यांचा केंद्रीय मंत्रिमंडळात समावेश केल्यावर शरद पवार यांच्याकडे मुख्यमंत्रीपदाची जबाबदारी देण्यात आली होती. 1990 च्या विधानसभा निवडणुकीत काँग्रेसला 141 जागा मिळाल्या आणि काही जागांवर ते बहुमतासाठी कमी पडले. तथापि, 12 अपक्षांच्या पाठिंब्याने सरकार स्थापन केले आणि शरद पवार पुन्हा महाराष्ट्राचे मुख्यमंत्री बनले.

राजीव गांधींच्या हत्येनंतर पीव्ही नरसिंह राव यांना काँग्रेसचे अध्यक्ष करण्यात आले. नरसिंह राव पंतप्रधान झाल्यानंतर त्यांनी शरद पवार यांच्याकडे संरक्षण मंत्रीपदाची जबाबदारी दिली. मात्र, मुंबईतील दंगलीनंतर सुधाकर राव यांनी महाराष्ट्राच्या मुख्यमंत्रीपदाचा राजीनामा दिला आणि शरद पवार यांना पुन्हा मुख्यमंत्रीपदाची जबाबदारी स्वीकारण्यास सांगितले. 6 मार्च 1993 रोजी शरद पवार यांनी चौथ्यांदा महाराष्ट्राचे मुख्यमंत्री म्हणून शपथ घेतली.

राष्ट्रवादीची स्थापना

1999 मध्ये, शरद पवार, पीए संगमा आणि तारिक अन्वर यांनी पक्षांतर्गत मागणी केली की इटलीत जन्मलेल्या सोनिया गांधींच्या जागी भारतीय व्यक्तीला पंतप्रधानपदाचा उमेदवार बनवावा. यामुळे सीडब्ल्यूसीने तिघांनाही सहा वर्षांसाठी बाहेर काढले. त्यानंतर जून १९९९ मध्ये शरद पवार यांनी राष्ट्रवादी काँग्रेसची स्थापना केली. असे असतानाही त्यांनी 1999 मध्ये काँग्रेससोबत विधानसभा निवडणूक लढवली. महाराष्ट्रात काँग्रेस-राष्ट्रवादी आघाडीचे सरकार आले, तरीही शरद पवार राज्याच्या राजकारणात फिरकलेच नाहीत.

शरद पवार 2004 मध्ये यूपीएचे सदस्य झाले. मनमोहन सिंग यांच्या कार्यकाळात शरद पवार यांना कृषिमंत्री करण्यात आले होते. 2009 मध्ये यूपीए पुन्हा सत्तेत आल्यावर शरद पवार यांचा पोर्टफोलिओ कायम होता.

पवार घराण्यात वारसाहक्काचा लढा

2023 पर्यंत शरद पवार यांच्या कुटुंबात वारसा हक्काचा लढा सुरू झाला. पुतणे अजित पवार यांनी बंड केले. ते काही आमदारांसह आघाडी सरकारमध्ये सामील झाले. एवढेच नाही तर शरद पवार यांच्या पक्षाचे चिन्ह व नावही हिसकावून त्यांचे पुतणे अजित पवार यांच्या गटाला मिळाले. सध्या महाराष्ट्रात विधानसभा निवडणुका होणार आहेत. राष्ट्रवादीच्या वेगवेगळ्या गटात आघाडी करून काका-पुतणे दोघेही एकमेकांसमोर आहेत. शरद पवार यांच्या कुटुंबातील इतर सदस्यही राजकारणात सक्रिय आहेत. कन्या सुप्रिया सुळे बारामतीच्या लोकसभेच्या खासदार आहेत. नातू रोहित पवार हे आमदार आहेत तर दुसरा नातू युगेंद्र पवार हेही यावेळी निवडणुकीच्या रिंगणात आहेत.