बागकाम टिप्स: चहापत्तीमुळे झाडांची वाढ होईल की माती खराब? सत्य जाणून घ्या

Published : Dec 20, 2025, 03:48 PM IST
A female plantation worker plucking tender tea leaves (File Photo)

सार

चहाची पाने झाडांसाठी नैसर्गिक खत म्हणून काम करू शकतात, पण त्यांचा योग्य वापर करणे महत्त्वाचे आहे. वापरलेली, धुतलेली आणि वाळवलेली चहाची पाने मर्यादित प्रमाणात टाकल्यास मातीचे आरोग्य आणि झाडांची वाढ सुधारू शकते.

झाडांसाठी चहाची पाने: जे लोक घरी कुंड्यांमध्ये झाडे लावतात, ते अनेकदा स्वयंपाकघरातील कचरा खत म्हणून वापरतात. जवळपास प्रत्येक भारतीय घरात चहा बनतो आणि उरलेली चहाची पाने झाडांमध्ये टाकणे योग्य आहे की नाही, हा एक सामान्य प्रश्न आहे. तज्ज्ञांच्या मते, चहाची पाने फायदेशीर ठरू शकतात, पण केवळ तेव्हाच जेव्हा त्यांचा योग्य प्रकारे आणि मर्यादित प्रमाणात वापर केला जातो.

चहाची पाने झाडांसाठी फायदेशीर का मानली जातात?

चहाच्या पानांमध्ये नैसर्गिकरित्या नायट्रोजन, पोटॅशियम आणि सेंद्रिय पदार्थ असतात, जे झाडांच्या वाढीस मदत करतात. ती माती भुसभुशीत करतात, ज्यामुळे हवा आणि पाणी मुळांपर्यंत सहज पोहोचू शकतात. याशिवाय, चहाची पाने मातीमध्ये गांडुळांना आकर्षित करतात, जे मातीची सुपीकता वाढवण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावतात. गुलाब, मनी प्लांट, चमेली आणि फर्न यांसारख्या झाडांसाठी मर्यादित प्रमाणात चहाची पाने फायदेशीर मानली जातात.

चुकीच्या पद्धतीने वापरल्यास काय नुकसान होऊ शकते?

तज्ज्ञांच्या मते, चहाची पाने आम्लयुक्त (acidic) असतात. जर ती न धुता, ओल्या स्थितीत किंवा जास्त प्रमाणात कुंडीत टाकली, तर त्यामुळे मातीचा pH संतुलन बिघडू शकतो. दूध, साखर किंवा मीठ असलेली चहाची पाने झाडांच्या मुळांना नुकसान पोहोचवू शकतात आणि बुरशी, कीटक आणि डासांची समस्या देखील वाढवू शकतात. कॅक्टस, सकुलेंट्स, तुळस आणि कोरफड यांसारख्या झाडांमध्ये चहाची पाने टाकणे टाळण्याचा सल्ला दिला जातो.

चहाची पाने टाकण्याची योग्य पद्धत कोणती?

झाडांसाठी नेहमी वापरलेल्या चहाच्या पानांचाच वापर करा. सर्वप्रथम, उरलेले कॅफीन, दूध आणि मीठ काढून टाकण्यासाठी चहाची पाने स्वच्छ पाण्याने २-३ वेळा धुवा. धुतल्यानंतर, चहाची पाने १-२ दिवस उन्हात चांगली वाळवणे आवश्यक आहे. वाळल्यानंतरच ती मातीत मिसळा; त्यांचा वर ढिगारा करू नका.

ती कधी आणि किती प्रमाणात टाकावीत?

दर १५-२० दिवसांतून एकदा खत म्हणून चहाच्या पानांचा वापर करणे पुरेसे आहे. लहान कुंड्यांसाठी १-२ चमचे चहाची पाने पुरेशी आहेत आणि मोठ्या कुंड्यांसाठी ३-४ चमचे पुरेशी आहेत. यामुळे झाडांना कोणत्याही नुकसानीशिवाय पोषक तत्वे मिळतात.

सर्वात योग्य पद्धत कोणती?

बागकाम तज्ज्ञांच्या मते, चहाची पाने थेट कुंडीत टाकण्याऐवजी कंपोस्टमध्ये वापरणे हा सर्वात सुरक्षित आणि प्रभावी मार्ग आहे. यामुळे झाडांना संतुलित पोषण मिळते आणि मातीचे आरोग्यही चांगले राहते.

PREV
Read more Articles on

Recommended Stories

भारतात भाव कडाडले, पण सौदीत सोनं इतकं स्वस्त? २२ कॅरेट सोन्याचे नवे दर पाहून डोळे विस्फारतील!
दिसायला हुबेहूब सोने! २१ पेंडंटचा कोल्हापुरी साज आता गोल्ड प्लेटेडमध्ये; परवडणाऱ्या किंमतीत मिळवा रॉयल लूक