पितृपक्षाची सुरुवात 7 सप्टेंबरपासून झाली आहे. तर श्राद्ध आणि तर्पण 8 सप्टेंबरला असणार आहे. यावेळी पूर्वजांच्या आत्म्याच्या शांतीसाठी श्राद्ध आणि पिंडदान केले जाते. अशातच पितृपक्षामध्ये मांसाहार का केला जात नाही याबद्दल खाली सविस्तर जाणून घ्या.
पितृपक्ष हा हिंदू धर्मातील एक महत्त्वपूर्ण काळ मानला जातो. या काळात आपले पूर्वज, म्हणजेच पितृ, यांच्या आत्म्यांच्या शांतीसाठी विविध विधी, श्राद्ध आणि तर्पण केले जातात. भारतीय परंपरेनुसार, पूर्वजांना संतुष्ट करण्यासाठी साधेपणाने आणि पवित्रतेने जीवन जगणे आवश्यक असते. त्यामुळे या काळात मांसाहार, मद्यपान किंवा इतर अपवित्र मानल्या जाणाऱ्या गोष्टींपासून दूर राहणे महत्त्वाचे मानले जाते. पितृपक्ष म्हणजे आपल्या पूर्वजांना स्मरण करण्याचा, त्यांच्या आत्म्यांसाठी प्रार्थना करण्याचा आणि त्यांचे आशीर्वाद घेण्याचा काळ.
25
मांसाहाराचा त्याग का?
धार्मिक दृष्टिकोनातून पाहिल्यास, पितृपक्षात मांसाहार टाळणे हे शुद्धता आणि सात्त्विकतेशी संबंधित आहे. मांसाहार हा तामसी आणि राजसी प्रवृत्ती वाढवतो असे मानले जाते, ज्यामुळे मन अस्थिर आणि अशांत होते. श्राद्धकाळात मात्र सात्त्विकतेचे पालन करणे महत्त्वाचे मानले जाते, जेणेकरून पितृकार्य करताना मन एकाग्र राहील. मांसाहार टाळल्याने शरीर आणि मन शुद्ध राहते, ज्यामुळे विधी अधिक प्रभावी आणि पवित्र होतात.
35
पूर्वजांप्रती कृतज्ञतेचा भाव
पितृपक्षात आपण आपल्या पूर्वजांप्रती कृतज्ञता व्यक्त करतो. त्यांना श्रद्धांजली अर्पण करताना साधे आणि शुद्ध आहार ग्रहण करणे हे त्यांच्या प्रती आदर व्यक्त करण्याचे प्रतीक मानले जाते. पूर्वजांच्या आत्म्यांना तृप्त करण्यासाठी सात्त्विक अन्न जसे की खीर, पिठलं-भाकरी, कडधान्य, फळे आणि तुपाचे पदार्थ अर्पण केले जातात. मांसाहारासारख्या जड आणि तामसी पदार्थांमुळे ही पवित्रता भंग होते, असे मानले जाते. त्यामुळे या काळात शाकाहारी अन्नाला प्राधान्य दिले जाते.
पितृपक्ष हा फक्त धार्मिक विधींचाच काळ नाही, तर तो आपल्या जीवनातील शिस्तीची आणि संयमाची जाणीव करून देतो. या काळात अनेक लोक फक्त मांसाहारच नव्हे, तर कांदा-लसूण यांचाही त्याग करतात. कारण हे पदार्थही तामसी मानले जातात. पितृपक्षात सात्त्विक जीवनशैली अंगीकारणे म्हणजे आपल्या पूर्वजांना सन्मान देणे आणि स्वतःच्या आयुष्यात शिस्त निर्माण करणे.
55
सामाजिक आणि वैज्ञानिक दृष्टिकोन
सामाजिकदृष्ट्या पाहिल्यास, पितृपक्ष हा आपल्याला साधेपणा आणि कृतज्ञतेचे धडे देतो. या काळात मांसाहार टाळल्याने आरोग्यावरही चांगला परिणाम होतो. पचनक्रिया हलकी राहते आणि शरीरावर अनावश्यक ताण येत नाही. त्यामुळे धार्मिक कारणांबरोबरच आरोग्याच्या दृष्टीनेही या परंपरेला महत्त्व आहे.
(DISCLAIMER : लेखाद्वारे वाचकांपर्यंत केवळ माहिती पोहोचवण्याचा प्रयत्न करत आहोत. याबाबत Asianet News Marathi कोणताही दावा व समर्थन करत नाही. यासाठी संबंधित क्षेत्रातील तज्ज्ञांचा सल्ला घ्यावा.)
