Gokulashtami 2025 : गोकुळाष्टमीच्या उपवासाला काय खावे आणि काय खाऊ नये? घ्या जाणून

येत्या 15 ऑगस्टला गोकुळाष्टमीचा उत्सव साजरा केला जाणार आहे. यानिमित्त बहुतांशजण उपवास ठेवतात. अशातच या उपवासावेळी काय खाऊ नये आणि काय खावे याबद्दल सविस्तर जाणून घेऊ.

Gokulashtami 2025 Vrat : गोकुळाष्टमी किंवा श्रीकृष्ण जन्माष्टमी हा सण भक्तिभावाने साजरा केला जातो. या दिवशी अनेक भक्त उपवास पाळतात. उपवासाचा उद्देश शरीर शुद्ध ठेवणे आणि मन भक्तीमध्ये एकाग्र करणे हा असतो. परंतु उपवास करताना काय खावे आणि काय टाळावे हे जाणून घेणे महत्त्वाचे आहे, जेणेकरून आरोग्य चांगले राहील आणि उपवासाचे धार्मिक महत्त्वही टिकेल.

गोकुळाष्टमीच्या उपवासात काय खावे?

फळे : केळी, सफरचंद, डाळिंब, द्राक्षे, पपई, चिकू, संत्री, पेरू इत्यादी हंगामी फळे उपवासात उत्तम असतात. फळांमध्ये नैसर्गिक साखर आणि पाणी भरपूर असल्याने ऊर्जा मिळते.

दूध आणि दुग्धजन्य पदार्थ : श्रीकृष्णाला दूध, लोणी, ताक, दही आवडत असल्याने हे पदार्थ उपवासात महत्त्वाचे मानले जातात. दुधापासून बनवलेले श्रीखंड, लस्सी, पनीर, काजू-दूध शेक इत्यादी पदार्थ घेतले जाऊ शकतात.

साबुदाणा : साबुदाणा खिचडी, साबुदाणा वडा, साबुदाणा थालिपीठ हे उपवासातील लोकप्रिय पदार्थ आहेत. यामध्ये ऊर्जा देणारे कार्बोहायड्रेट्स मुबलक असतात.

शेंगदाणे व सुका मेवा : भाजलेले शेंगदाणे, बदाम, काजू, पिस्ता, अक्रोड यांचा वापर करता येतो. हे प्रथिनांचे आणि चांगल्या फॅटचे उत्तम स्रोत आहेत.

राजगिरा व भगर : राजगिऱ्याची पुरी, भगराची खिचडी किंवा लापशी उपवासात पचायला हलकी व पौष्टिक असते.

गोड पदार्थ : उपवासात साखर किंवा गुळ वापरून तयार केलेले लाडू, खीर, पेढे, मोदक खाल्ले जातात.

गोकुळाष्टमीच्या उपवासात काय खाऊ नये?

धान्ये : गहू, तांदूळ, ज्वारी, बाजरी, रवा यांसारखी सामान्य धान्ये उपवासात टाळली जातात.

कडधान्ये : हरभरा, मटकी, मूग, तूर, मसूर इत्यादी डाळी खाणे उपवासाच्या नियमांत निषिद्ध आहे.

मांसाहार व अंडी : उपवासाच्या दिवशी मांसाहारी पदार्थ, मासे, अंडी पूर्णपणे टाळावेत.

मिठाचा प्रकार : साधे आयोडीनयुक्त मीठ न वापरता उपवासात केवळ सेंधव मीठ (सेंधा नमक) वापरले जाते.

पाकिटबंद पदार्थ किंवा कोल्ड ड्रिंक्स : पॅकेज्ड स्नॅक्स, चिप्स, बिस्किटे, कोल्डड्रिंक्स हे आरोग्यासाठी आणि उपवासाच्या पवित्रतेसाठी योग्य नाहीत.

आरोग्यदायी टिप्स

उपवास करताना जास्त तळलेले व तेलकट पदार्थ टाळावेत, कारण त्यामुळे पचन बिघडू शकते. पुरेशी पाणी पिणे, नारळपाणी, लिंबूपाणी घेणे हे शरीराला हायड्रेटेड ठेवते. फळांचा व सुका मेव्याचा समतोल आहार घेतल्यास दिवसभर उर्जा टिकून राहते.गोकुळाष्टमीच्या उपवासात भक्तीभावासोबतच शरीराची काळजी घेणेही तितकेच महत्त्वाचे आहे. योग्य आहार घेतल्यास उपवास आरोग्यदायी आणि आध्यात्मिक दृष्ट्या समृद्ध होतो.