कुंभानंतर नागा साधू: त्यांचे रहस्यमय जीवन

नागा साधू कुंभच्या पहिल्या शाही स्नानात सहभागी होतात. हा त्यांच्यासाठी एक महत्त्वाचा धार्मिक विधी असतो. शाही स्नानात प्रथम फक्त नागा साधूच गंगेत डुबकी मारतात. त्यांच्या शरीरावर भस्म आणि रुद्राक्षाची माळा असते, जी त्यांना इतर साधूंपेक्षा वेगळी ओळख देते.

कुंभनंतर नागा साधू दिगंबर म्हणजेच निर्वस्त्र रूपात आश्रमात परत जातात. समाजात दिगंबर रूप स्वीकार्य नसल्याने ते गमछा परिधान करून आपल्या आश्रमात राहतात. दिगंबर म्हणजे पृथ्वी त्यांचे बिछाना आणि आकाश त्यांचे ओढणे.

कुंभच्या समाप्तीनंतर अनेक नागा साधू हिमालय आणि इतर एकांत ठिकाणी जातात. येथे ते कठोर तपश्चर्या करतात आणि फळे-फुले खाऊन जीवन जगतात. त्यांच्या तपस्वी जीवनशैलीचा उद्देश्य आत्मसाक्षात्कार आणि आत्मज्ञान प्राप्त करणे असतो.

काही नागा साधू कुंभनंतर प्रसिद्ध तीर्थक्षेत्री राहतात. प्रयागराज, हरिद्वार, नाशिक आणि उज्जैन अशा ठिकाणी त्यांचा निवास असतो, जिथे ते धार्मिक साधनेत लीन राहतात.

नागा साधू धार्मिक यात्रेवरही निघतात. ते विविध तीर्थक्षेत्रांना भेट देतात आणि आपल्या ज्ञान व साधनेद्वारे समाजाला धार्मिक शिक्षा देतात. या प्रवासादरम्यान ते सत्याचा आणि मुक्तीचा शोध घेत असतात.