India's 5th-gen stealth fighter : AMCA ची मंजुरी, २०२६-२७ पर्यंत प्रोटोटाइप येणार

भारताचे पाचव्या पिढीचे लढाऊ विमान AMCA च्या कार्यक्रमाच्या अंमलबजावणी मॉडेलला संरक्षण मंत्री राजनाथ सिंह यांनी मंजुरी दिली आहे. यामुळे भारत पाचव्या पिढीच्या लढाऊ विमानाच्या क्षमतेच्या जवळ पोहोचला आहे.

नवी दिल्ली: संरक्षण मंत्री राजनाथ सिंह यांनी मंगळवारी अॅडव्हान्स्ड मीडियम कॉम्बॅट एअरक्राफ्ट (AMCA) कार्यक्रमाच्या अंमलबजावणी मॉडेलला मंजुरी दिली. सुरक्षा समितीने पूर्ण प्रमाणात अभियांत्रिकी विकासाला मंजुरी दिल्यानंतर एक वर्षाहून अधिक काळानंतर ही मंजुरी मिळाली आहे.

पाचव्या पिढीचे लढाऊ विमान AMCA हे GE-414 इंजिनद्वारे चालवले जाणार असून त्याचा पहिला प्रोटोटाइप २०२६-२७ पर्यंत तयार होण्याची आणि २०२८ पर्यंत ते आकाशात झेपावण्याची अपेक्षा आहे.

स्वदेशी संरक्षण क्षमतेला चालना

या मंजुरीसह, DRDO ची एरोनॉटिकल डेव्हलपमेंट एजन्सी (ADA) लवकरच एक अभिरुची पत्रक (EoI) जारी करेल, ज्यामध्ये विमानाच्या विकास टप्प्यासाठी सार्वजनिक आणि खाजगी क्षेत्रातील भागिदारांना स्पर्धात्मक आधारावर सहभागी होण्यासाठी आमंत्रित केले जाईल.

भारताच्या स्वदेशी संरक्षण क्षमता मजबूत करण्याच्या आणि स्वदेशी अवकाश उद्योग उभारण्याच्या दिशेने एक मोठे पाऊल म्हणून पाहिले जात आहे. AMCA कार्यक्रम भारताच्या महत्त्वाकांक्षा सिद्ध करतो.

एका वरिष्ठ संरक्षण अधिकाऱ्याने या घडामोडींचे वर्णन AMCA प्रोटोटाइप विकसित करण्यासाठी स्वदेशी कौशल्य, पायाभूत सुविधा आणि क्षमतांचा लाभ घेण्यासाठी महत्त्वपूर्ण पाऊल असे केले आहे. एरोस्पेस क्षेत्रात आत्मनिर्भरतेच्या सरकारच्या दृष्टिकोनाला पुढे नेण्यासाठी एक महत्त्वपूर्ण टप्पा आहे.

दीर्घकालीन विकास योजना

एप्रिल २०२४ मध्ये सरकारने मंजूर केलेला, पूर्णपणे स्टेल्थ असलेला अॅडव्हान्स्ड मीडियम कॉम्बॅट एअरक्राफ्ट (AMCA) कार्यक्रम पुढील दशकात विकसित केला जाणार आहे. २०३२ पर्यंत विमानाचे प्रमाणपत्र मिळण्याची अपेक्षा आहे, तर २०३४ मध्ये भारतीय हवाई दलात (IAF) समाविष्ट करण्याची योजना आहे.

मध्यम वजनाच्या श्रेणीतील २५ टन वजनाच्या लढाऊ विमानात AMCA मध्ये सुरुवातीला ७५ टक्के स्वदेशी घटक असतील. विकासाच्या पुढील टप्प्यात ही टक्केवारी ८५ टक्क्यांपर्यंत वाढण्याची अपेक्षा आहे.

विशेष म्हणजे, GE आणि हिंदुस्तान एरोनॉटिक्स लिमिटेड (HAL) ने भारतात GE F414 जेट इंजिनांचे उत्पादन आधीच सुरू केले आहे. ९८ kN थ्रस्ट निर्माण करण्यास सक्षम असलेली ही इंजिने AMCA एअरफ्रेममध्ये एकात्मिकरणासाठी वेळापत्रक पूर्ण करण्यासाठी विकसित केली जात आहेत.

एकदा समाविष्ट झाल्यावर, भारत अशा प्रगत पाचव्या पिढीच्या लढाऊ विमानाची क्षमता असलेला जगातील पाचवा राष्ट्र बनेल. सध्या, युनायटेड स्टेट्स दोन पाचव्या पिढीची लढाऊ विमाने चालवते - F-22 रॅप्टर आणि F-35A लाइटनिंग II - तर चीनकडे J-20 आहे आणि रशियाकडे सुखोई-57 आहे.