
Gujarat Man Gives Mouth to Mouth CPR to Revive Snake : गुजरातच्या वलसाड जिल्ह्यातील एका वन्यजीव बचावकर्त्याने विजेच्या धक्क्याने बेशुद्ध झालेल्या सापाला तोंडाने श्वास (CPR) देऊन जीवदान दिले. त्याच्या या धाडसी कृत्याची सध्या सोशल मीडियावर जोरदार चर्चा सुरू आहे. ही नाट्यमय घटना मंगळवारी कप्रदा तालुक्यातील आमधा गावात घडली, जिथे शेतमजूर त्यांच्या दैनंदिन कामात व्यस्त होते. त्यांनी एका सापाला विजेच्या खांबावर चढताना पाहिले. काही क्षणांतच तो साप खांबाच्या टोकावर पोहोचला, हाय-टेन्शन ओव्हरहेड लाईनला स्पर्श केला आणि सुमारे १५ फूट खाली जमिनीवर आदळला.
घाबरलेल्या मजुरांनी त्या निपचित पडलेल्या सापाकडे धाव घेतली आणि तात्काळ स्थानिक वन्यजीव बचावकर्ते मुकेश वायद यांना माहिती दिली. त्याच गावात राहणारे मुकेश तातडीने घटनास्थळी पोहोचले आणि त्यांनी सापाची तपासणी केली. कोणताही विचार न करता, त्यांनी सापाचे तोंड उघडून तोंडाने श्वास देण्यास (CPR) सुरुवात केली.
सुमारे ३० मिनिटे मुकेश हे प्रयत्न करत होते आणि अखेर सापाच्या शरीरात हालचाल दिसू लागली. काही मिनिटांतच, तो साप शुद्धीवर आला आणि जवळच्या झुडपात निघून गेला. मुकेश यांचा सीपीआर देतानाचा व्हिडिओ स्थानिक मजुरांनी रेकॉर्ड केला होता, जो आता सोशल मीडियावर व्हायरल झाला आहे.
इंडियन एक्सप्रेसशी बोलताना मुकेश यांनी सांगितले की, ते गेल्या दहा वर्षांपासून साप वाचवण्याचे काम करत आहेत. "मी वलसाडमधील धरमपूर येथील स्नेक रिसर्च इन्स्टिट्यूटमधून प्रशिक्षण घेतले आहे," असे ते म्हणाले.
या बचावकार्याबद्दल सांगताना ते पुढे म्हणाले, "घटनेची माहिती मिळताच मी घटनास्थळी पोहोचलो आणि पाहिले की तो एक धामण साप होता, जो बिनविषारी असतो. मी त्याच्या शरीराला स्पर्श केला पण काहीच प्रतिसाद मिळाला नाही. मी सापाचे तोंड उघडून त्याला सुमारे २० वेळा सीपीआर दिला आणि ठराविक अंतराने त्याच्या हृदयावर हलकेच दाब दिला. अर्ध्या तासाच्या या प्रयत्नांनंतर, सापाचा श्वास पुन्हा सुरू झाला आणि नंतर त्याच्यात हालचाल दिसली व तो जवळच्या झुडपात निघून गेला."
मात्र, वन्यजीव तज्ज्ञांनी योग्य प्रशिक्षणाशिवाय असे धाडसी प्रयत्न न करण्याचा इशारा दिला आहे. सुरतस्थित वन्यजीव जीवशास्त्रज्ञ कृणाल त्रिवेदी यांनी सांगितले, "केवळ योग्य प्रशिक्षित व्यक्तीने, तेही तज्ज्ञ आणि पशुवैद्यकाच्या उपस्थितीतच असे कृत्य करावे. विजेच्या धक्क्यामुळे किंवा उंचीवरून पडल्यामुळे धामण साप बेशुद्ध झाला असावा. मुकेशने वापरलेली पद्धत योग्य नाही. अशा परिस्थितीत, प्रशिक्षित पशुवैद्यकांकडून सापांना कृत्रिम श्वास देण्यासाठी योग्य आकाराची एंडोट्रॅचियल ट्यूब वापरली जाते, कारण त्यांची श्वासनलिका खूप अरुंद असते."