
वॉशिंग्टन - इराण आणि इस्रायलमधील वाढत्या संघर्षाच्या पार्श्वभूमीवर अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी एक खळबळजनक विधान करत इराणची राजधानी तेहरानमधील नागरिकांनी "लगेच शहर रिकामं करावं", असा तीव्र इशारा दिला आहे. त्यानंतर काही वेळातच व्हाइट हाऊसने अधिकृत घोषणा केली की ट्रम्प G7 परिषदेहून लवकर निघून “महत्त्वाच्या बाबींसाठी” अमेरिका परतत आहे.
"इराण अण्वस्त्र बनवू शकत नाही": ट्रम्प यांची ठाम भूमिका
Truth Social या स्वतःच्या सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्मवर ट्रम्प यांनी एकापाठोपाठ एक पोस्ट करत इराणच्या अण्वस्त्र प्रकल्पावर पुनश्च आक्रमक भूमिका घेतली. “मी पुन्हा पुन्हा सांगितलं आहे, इराण अण्वस्त्र बाळगू शकत नाही! त्यांनी मी सांगितलेला करार का साइन केला नाही याचे आश्चर्य आहे. तेहरानमधील प्रत्येकाने तात्काळ शहर सोडावं!” असे ते लिहितात.
यानंतर दुसऱ्या पोस्टमध्ये त्यांनी ‘अमेरिका फर्स्ट’ धोरणाचा संदर्भ देत लिहिलं: “AMERICA FIRST म्हणजे इराणकडे अण्वस्त्र असू नये, याचाही भाग आहे. MAKE AMERICA GREAT AGAIN!!!”
इस्रायलकडून हल्ले, अमेरिकेचं मौन; पण गुप्त चर्चा सुरू?
गेल्या काही दिवसांपासून इस्रायलने तेहरानमधील ठिकाणी हवाई हल्ले सुरू केले आहेत. मात्र अमेरिका अधिकृतपणे या कारवाईत सामील झालेली नाही. ट्रम्प यांच्या सोशल मीडियावरील पोस्टनंतर लगेचच तेहरानमध्ये स्फोट आणि हवाई संरक्षण यंत्रणांकडून गोळीबार झाल्याचं इराणी प्रसारमाध्यमांनी वृत्त दिलं. मात्र या हल्ल्यांचा ट्रम्प यांच्या वक्तव्याशी थेट संबंध आहे की नाही, हे स्पष्ट झालेलं नाही.
तेहरानमध्ये इशारे आणि नागरिकांना स्थलांतराचे आवाहन
इस्रायल लष्कराने दावा केला आहे की तेहरानच्या आकाशावर त्यांचे पूर्ण नियंत्रण आहे. त्यांनी आता केवळ लष्करी व अण्वस्त्र प्रकल्पांवरच नव्हे तर इराणच्या सरकारी टीव्ही केंद्रांवरही हल्ले सुरू केले आहेत.
त्यामुळे तेहरानमधील अनेक भागांत नागरिकांना स्थलांतर करण्याचे आदेश जारी करण्यात आले. मात्र १ कोटी लोकसंख्या असलेल्या तेहरानमध्ये इतक्या कमी वेळात मोठ्या प्रमाणावर स्थलांतर करणे कितपत शक्य आहे, यावर प्रश्नचिन्ह आहे.
डोनाल्ड ट्रम्प : "करार होऊ शकतो, पण वेळ कमी आहे"
G7 परिषदेमध्ये ट्रम्प यांनी आशादायक विधान करत सांगितले की,“आम्ही इराणशी फोनवर संपर्कात आहोत. प्रत्यक्ष भेटीच्या शक्यताही आहेत. करार होऊ शकतो, आणि मला वाटतं इराणने तो करणे बुद्धिमत्तेचं ठरेल.” त्यांनी आणखी सांगितलं की, “G7 परिषदेहून निघताच आम्ही काहीतरी करणार आहोत.” हे वक्तव्य इराणसोबत संभव होणाऱ्या शांतता कराराची शक्यता अधोरेखित करतं, मात्र दुसरीकडे त्यांनी केलेला "तेहरान रिकामं करा" हा इशारा, शस्त्रसज्ज हस्तक्षेपाचाही संकेत देतो का, असा संशय निर्माण होतो.
युद्धाच्या उंबरठ्यावर शांततेची हाक?
राष्ट्राध्यक्ष ट्रम्प यांच्या विधानांनी जागतिक राजकारणात प्रचंड खळबळ माजवली आहे. एकीकडे थेट हल्ल्यांचा इशारा तर दुसरीकडे संभाव्य कराराच्या आशा, या दोन्ही गोष्टी एकत्र दिसत आहेत.या पार्श्वभूमीवर जगभरातील राजनैतिक नेत्यांची नजर तेहरान, वॉशिंग्टन आणि यरुशलेमच्या हालचालींकडे लागली आहे. पुढील काही तास हेच ठरवणार आहेत की ही शाब्दिक आक्रमकता नवे युद्ध ओढवते, की एका नव्या कराराला जन्म देते.