पाकिस्तानमध्ये मोठा लष्करी बदल, 'ऑप सिंदूर'नंतर सेनाप्रमुख असीम मुनीर यांना मिळाली देशाच्या 'पहिले चीफ ऑफ डिफेन्स फोर्सेस'ची नवी आणि मोठी जबाबदारी!

General Asim Munir New Role: पाकिस्तानचे लष्करप्रमुख जनरल असीम मुनीर यांनी देशाचे पहिले 'चीफ ऑफ डिफेन्स फोर्सेस' (CDF) म्हणून पदभार स्वीकारला आहे. 'ऑप सिंदूर' प्रकरणानंतर, २७ व्या घटनादुरुस्तीद्वारे हे नवीन पद निर्माण करण्यात आली. 

इस्लामाबाद: एका महत्त्वपूर्ण लष्करी बदलात, पाकिस्तानचे लष्करप्रमुख जनरल असीम मुनीर (General Asim Munir) यांनी देशाचे पहिले 'चीफ ऑफ डिफेन्स फोर्सेस' (CDF) म्हणून पदभार स्वीकारला आहे. यासाठी संविधानात महत्त्वपूर्ण २७ वी घटनादुरुस्ती मंजूर करण्यात आली आहे. 'ऑप सिंदूर' (Op Sindoor) प्रकरणाच्या काही महिन्यांनंतर मुनीर यांना मिळालेले हे नवीन आणि शक्तिशाली पद, तीनही सेवांमध्ये उत्कृष्ट समन्वय आणि एकत्रित कमांड सुनिश्चित करण्यासाठी तयार करण्यात आले आहे.

घटनादुरुस्ती आणि नवीन अधिकार

'पीटीआय' वृत्तसंस्थेनुसार, संविधानाच्या कलम २४३ मध्ये बदल करण्यात आला आहे, जे सशस्त्र दलांशी संबंधित आहे. या बदलानुसार, आता पंतप्रधानांच्या शिफारशीवरून राष्ट्रपती 'चीफ ऑफ डिफेन्स फोर्सेस' आणि 'लष्करप्रमुखां'ची नियुक्ती करतील.

या कायद्यानुसार, 'चीफ ऑफ डिफेन्स फोर्सेस' (जे लष्करप्रमुखही असतील) हे पंतप्रधानांशी सल्लामसलत करून 'नॅशनल स्ट्रॅटेजिक कमांड'चे प्रमुख म्हणूनही नियुक्ती करतील.

महत्त्वाची गोष्ट म्हणजे, 'नॅशनल स्ट्रॅटेजिक कमांड'चे प्रमुखपद हे पाकिस्तानी लष्कराच्या (Pakistan Army) सदस्याकडेच राहील.

२७ नोव्हेंबर २०२५ रोजी 'चेअरमन ऑफ द जॉईंट चीफ्स ऑफ स्टाफ कमिटी' (CJCSC) हे पद रद्द झाल्यानंतर, मुनीर यांच्या कमांड स्ट्रक्चरखाली वरिष्ठ लष्करी प्राधिकरण एकत्रित केले जाईल.

फील्ड मार्शल पदोन्नती आणि ताकद वाढ

असीम मुनीर यांना काही महिन्यांपूर्वीच पाकिस्तानी सरकारने 'फील्ड मार्शल' पदावर पदोन्नत केले होते. देशाच्या इतिहासात हा मान मिळवणारे ते दुसरे अधिकारी ठरले. या पदामुळे त्यांना आजीवन लाभ मिळण्याचा हक्क आहे.

या नवीन कायद्यामुळे सरकारला आता सशस्त्र दलांतील सदस्यांना 'फील्ड मार्शल', 'मार्शल ऑफ द एअर फोर्स' आणि 'ॲडमिरल ऑफ द फ्लीट' या पदांवर पदोन्नती देण्याचा अधिकार प्राप्त झाला आहे. 'फील्ड मार्शल' हे पद कायमस्वरूपी असते.

'ऑप सिंदूर'चा परिणाम आणि युद्धनीतीतील बदल

स्थानिक माध्यमांच्या वृत्तानुसार, हा मोठा रचनात्मक बदल मे महिन्यात भारत आणि पाकिस्तान यांच्यात झालेल्या चार दिवसांच्या संघर्षाने आणि आधुनिक युद्धात आवश्यक असलेल्या समक्रमित (synchronized) ऑपरेशनल प्रतिसादांनी प्रभावित झाला आहे.

पहलगाम येथे २२ एप्रिल रोजी झालेल्या दहशतवादी हल्ल्याला प्रत्युत्तर म्हणून, भारताने ७ मे रोजी पाकिस्तान आणि पाकव्याप्त काश्मीर (PoK) येथील दहशतवादी पायाभूत सुविधांना लक्ष्य करण्यासाठी 'ऑपरेशन सिंदूर' सुरू केले होते. या हल्ल्यांमुळे चार दिवस तुंबळ संघर्ष झाला, त्यानंतर १० मे रोजी लष्करी कारवाया थांबवण्यावर सहमती झाली.

गेल्या महिन्यात, हवाई दल प्रमुख ए. पी. सिंग यांनी माहिती दिली होती की, भारतीय हल्ल्यांमध्ये अमेरिकेच्या F-16 विमानांसह किमान डझनभर पाकिस्तानी लष्करी विमानांचे नुकसान झाले किंवा ती नष्ट झाली. भारताने सातत्याने हे सांगितले आहे की, आपल्या लष्करी पायाभूत सुविधांवर बॉम्बफेक झाल्यानंतर पाकिस्तानने शत्रुत्व थांबवण्याची विनंती केली होती.

युद्धाच्या पार्श्वभूमीवर मुनीर यांना 'फील्ड मार्शल' पदावर पदोन्नती मिळणे आणि आता 'चीफ ऑफ डिफेन्स फोर्सेस'चे नवीन पद निर्माण करणे, हे क्षेत्रीय चिंतांना (Regional Concerns) सामोरे जाताना अधिक शक्तिशाली लष्करी नेतृत्व दाखवण्याचा इस्लामाबादचा प्रयत्न असल्याचे स्पष्ट होते.