धक्कादायक! Climate change चा गर्भवती महिलांवर असा होतोय परिणाम

एक नवीन अभ्यासात असे आढळून आले आहे की ९०% देशांमध्ये हवामान बदलामुळे गर्भवती महिलांच्या आणि बाळांच्या आरोग्यावर परिणाम झाला आहे.

नवी दिल्ली- जगातील जवळजवळ प्रत्येक देशात हवामान बदल गर्भधारणेला अधिक धोकादायक बनवत आहे. एका नवीन अभ्यासातून असे दिसून आले आहे की २०२० ते २०२४ पर्यंत, जवळजवळ ९०% देशांमध्ये आणि जगभरातील ६३% शहरांमध्ये गर्भवती महिलांसाठी धोकादायक उष्ण दिवस दुप्पट झाले आहेत. हे उच्च-तापमानाचे दिवस अकाली जन्मांशी आणि आई आणि बाळ दोघांच्याही गंभीर आरोग्य धोक्यांशी जोडलेले आहेत.

हा अभ्यास क्लायमेट सेंट्रल या ना नफा-ना तोडा तत्त्वावरील संस्थेने केला होता. हवामान बदल आपल्या दैनंदिन जीवनावर कसा परिणाम करत आहे याचा यात अभ्यास करण्यात आला. हवामान बदलामुळे गर्भवती महिलांसाठी धोकादायक असलेल्या उष्ण दिवसांची संख्या किती वाढली आहे हे दाखवणारा हा पहिलाच अभ्यास आहे.

उष्णतेचा गर्भधारणेवर परिणाम म्हणजे का?

गर्भधारणेचा उष्णता-धोका दिवस म्हणजे असा दिवस जेव्हा तापमान त्या क्षेत्रातील मागील तापमानाच्या ९५% पेक्षा जास्त असते. हे दिवस केवळ अस्वस्थच नाहीत तर ते अकाली जन्माचा धोका वाढवू शकतात, ज्यामुळे बाळांच्या दीर्घकालीन आरोग्य समस्या उद्भवू शकतात. ते उच्च रक्तदाब, गर्भकालीन मधुमेह, रुग्णालयात दाखल होणे, मृत जन्म आणि इतर गंभीर गर्भधारणेच्या गुंतागुंतीचा धोका देखील वाढवतात.

अभ्यासात काय आढळले

अभ्यासात समाविष्ट असलेल्या प्रत्येक देशात हवामान बदलामुळे गर्भधारणेच्या उष्णता-धोक्याच्या दिवसांमध्ये वाढ झाली आहे, विशेषतः कोळसा, तेल आणि वायू जाळल्यामुळे. २४७ देश आणि प्रदेशांपैकी २२२ मध्ये, गेल्या ५ वर्षांत हवामान बदलामुळे गर्भवती महिलांसाठी धोकादायक उष्ण दिवसांची संख्या दुप्पट झाली आहे. ७८ देशांमध्ये, हवामान बदलामुळे दरवर्षी गर्भवती महिलांसाठी एका महिन्यापेक्षा जास्त धोकादायक उष्णतेचे दिवस वाढले आहेत.

काही ठिकाणी, गेल्या पाच वर्षातील प्रत्येक धोकादायक उष्ण दिवस हवामान बदलामुळे झाला होता. हवामान बदल झाला नसता तर या देशांना कोणतेही उष्णता-धोक्याचे दिवस आले नसते. कॅरिबियन, दक्षिण अमेरिका, आग्नेय आशिया, पॅसिफिक बेटे आणि आफ्रिका सारख्या विकसनशील देशांमध्ये सर्वात मोठी वाढ दिसून आली आहे. अशी ठिकाणे ज्यांनी हवामान संकटात सर्वात कमी योगदान दिले आहे, परंतु त्यांना सर्वात जास्त फटका बसला आहे.

हे का महत्त्वाचे आहे

जागतिक स्तरावर गर्भवती महिलांसाठी अत्यंत उष्णता आता सर्वात मोठ्या धोक्यांपैकी एक आहे. जितके जास्त उष्ण होते तितके गर्भवती महिलांना अधिक आरोग्य समस्यांना सामोरे जावे लागते. आणि ज्या देशांमध्ये रुग्णालये आणि आरोग्यसेवा प्रणाली आधीच कमकुवत आहेत तिथे ही समस्या अधिकच बिकट आहे.

डॉक्टरांचे म्हणणे आहे की एक अतिशय उष्ण दिवस देखील गर्भधारणेदरम्यान गुंतागुंतीचा धोका वाढवू शकतो. आणि जर आपण जीवाश्म इंधनाचे उत्सर्जन कमी करण्यासाठी आत्ताच कारवाई केली नाही, तर समस्या आणखीच वाढेल.

अभ्यासात परिणामाचे मोजमाप कसे केले गेले

अभ्यासात दोन मुख्य साधने वापरली गेली:

गर्भधारणेचे उष्णता-धोक्याचे दिवस: त्यांनी मोजले की प्रत्येक ठिकाणी किती दिवस ९५% पातळीपेक्षा जास्त तापमान होते - हे दिवस अकाली जन्मांशी जोडलेले आहेत.

क्लायमेट शिफ्ट इंडेक्स (CSI): मानवनिर्मित तापमानवाढीशिवाय जग कसे दिसेल याच्याशी वर्तमान डेटाची तुलना करून, या साधनाने या धोकादायक उष्णतेच्या दिवसांपैकी किती दिवस विशेषतः हवामान बदलामुळे झाले हे शोधण्यास मदत केली.

हवामान संकट तज्ज्ञ

“अत्यंत उष्णतेचा एक दिवस देखील गर्भधारणेला अधिक धोकादायक बनवू शकतो,” क्लायमेट सेंट्रलच्या डॉ. क्रिस्टीना डाहल म्हणाल्या.

“हे एक संकट आहे. जीवाश्म इंधन जाळणे केवळ ग्रहालाच हानी पोहोचवत नाही तर ते आई आणि बाळांना धोक्यात आणत आहे,” महिला आरोग्य तज्ञ डॉ. ब्रूस बेक्कर यांनी पुढे म्हटले.