आजघडीला प्रेशर कुकर (Pressure cooker) न वापरणारे कुटुंब क्वचितच आढळेल. कुकरमध्ये स्वयंपाक करताना सर्वांना एक अडचण जाणवते ती म्हणजे थोडे किंवा जास्त शिजवल्यावर शिट्टीमधून पाणी किंवा फेस बाहेर येतो. यामुळे किचन आणि गॅस तर खराब होतोच, पण त्याचा परिणाम स्वयंपाकावरही होतो. म्हणजेच, अन्नातील पौष्टिक मूल्य कमी होते.
सोशल मीडियावर कुकरमधून पाणी बाहेर येऊ नये यासाठी काय करावे, याचे अनेक उपाय सांगितले आहेत. तुम्ही ते कदाचित ट्राय केले असतील. पण काही उपाय सर्वांसाठी उपयुक्त ठरत नाहीत. तरीही काळजी करण्याची गरज नाही. प्रत्येकासाठी वेगवेगळे उपाय फायदेशीर ठरू शकतात. आता कंटेंट क्रिएटर वेदांत सिंह यांनी दोन आयडिया सांगितल्या आहेत. त्या वापरल्यास तुम्ही कुकरच्या शिट्टीमधून पाणी बाहेर येणे थांबवू शकता. याशिवाय, कुकरमध्ये स्वयंपाक करताना लक्षात ठेवण्यासारख्या काही इतर टिप्सही आहेत.
वेदांत सिंह यांचा पहिला सल्ला असा आहे की, जेव्हा तुम्ही डाळ, तांदूळ किंवा फेस येण्याची शक्यता असलेला कोणताही पदार्थ शिजवत असाल, तेव्हा त्यात एक चमचा तूप किंवा तेल त्यात घाला. तेल पाण्याचा पृष्ठभागावरील ताण कमी करते. डाळ किंवा तांदूळ उकळताना पृष्ठभागावर फेस किंवा बुडबुडे कमी स्थिरतेने तयार होतात.
याचा अर्थ तेलाचा गुळगुळीत थर वाफेच्या बुडबुड्यांना वर येताच फोडतो. ते शिट्टीपर्यंत पोहोचण्यापूर्वीच त्यांना दाबून टाकतो. हे तेल अन्नावर एक पातळ थर तयार करते, ज्यामुळे पाण्याचे कण फेस बनून बाहेर येणे खूप कठीण होते.
वेदांत सिंह यांच्या मते, तेल किंवा तूप घातल्यानंतर कुकरच्या क्षमतेचाही विचार केला पाहिजे. कुकर त्याच्या एकूण क्षमतेच्या दोन-तृतीयांशपेक्षा जास्त भरू नये. विशेषतः डाळ आणि तांदूळ शिजल्यावर फुगतात आणि जास्त जागा घेतात. थोडा रिकामा कुकर वाफ तयार होण्यासाठी, फेस जमा होण्यासाठी आणि खाली बसण्यासाठी/तुटण्यासाठी पुरेशी जागा देतो. ही रिकामी जागा फेस शिट्टीच्या छिद्रापर्यंत पोहोचण्यापासून प्रतिबंधित करते.
तुम्ही डाळ किंवा चणे शिजवत असाल, तर झाकण लावण्यापूर्वी लिंबाचा एक छोटा तुकडा किंवा लिंबाच्या सालीचा छोटा तुकडा त्यात टाका. लिंबामधील ॲसिड फेस तयार करणाऱ्या घटकांची स्थिरता कमी करण्यास मदत करते. तसेच, जर पाणी शिट्टीऐवजी झाकण आणि कुकरच्या बाजूने गळत असेल, तर झाकणाचे सील (गॅस्केट) सैल झाले आहे. तुम्ही गॅस्केटभोवती एक जाड रबर बँड गुंडाळण्याचा प्रयत्न करू शकता.
पाणी आणि डाळ-तांदळाचे प्रमाण चुकीचे असल्यामुळेही कुकरमधून पाणी ओसंडून वाहू शकते. साधारणपणे, १ कप डाळीसाठी ३ ते ३.५ कप पाणी पुरेसे असते. मुगासारख्या हलक्या डाळींना कमी पाणी लागते. तर १ कप तांदळासाठी साधारणपणे १.५ ते २ कप पाणी योग्य असते. कमी पाण्यामुळे फेस तयार होण्याची शक्यता कमी होते आणि भात मऊ होतो.
जास्त आचेवर स्वयंपाक केल्याने प्रेशर कुकरमधून पाणी ओसंडून वाहण्याची शक्यता जास्त असते. पहिली शिट्टी होईपर्यंत कुकर जास्त आचेवर ठेवा. यामुळे आवश्यक वाफेचा दाब लवकर तयार होण्यास मदत होते. पहिली शिट्टी होताच किंवा कुकरमध्ये तीव्र वाफेचा दाब जाणवताच, लगेच गॅसची आच मध्यम किंवा कमी करा.