
Maharashtra Winter Session at Nagpur : नागपूरमध्ये होणारे विधिमंडळाचे हिवाळी अधिवेशन हे केवळ सरकारी कामकाजासाठी प्रसिद्ध नाही, तर लोकशाही मार्गाने होणाऱ्या आंदोलनांचे ते एक मोठे केंद्र आहे. याचमुळे, राज्यभरातील विविध सामाजिक आणि कष्टकरी संघटना आपल्या मागण्यांचा अर्ज थेट सरकारपुढे मांडण्यासाठी या अधिवेशनाची आतुरतेने वाट पाहत असतात. अधिवेशनाच्या संपूर्ण कालावधीत, राजधानीबाहेर असलेल्या या शहरात मोठ्या प्रमाणात लोक येत असतात, ज्यामुळे नागपूरचे एक वेगळे ‘आंदोलन अर्थकारण’ याच काळात गतिमान होते.
यंदाचे विधिमंडळ हिवाळी अधिवेशन ८ डिसेंबरपासून सुरू होत आहे आणि पहिल्या दिवसापासूनच शहर मोर्चेकऱ्यांच्या आणि आंदोलकांच्या गर्दीने गजबजणार आहे. पोलीस आयुक्तालयाकडे दाखल झालेल्या अर्जांवरून या संघर्षाची तीव्रता लक्षात येते. अधिवेशनाला सुरुवात होताच पहिल्याच दिवशी शहरात चार मोठे मोर्चे धडकणार आहेत, तर सोबतच दोन आत्मदहनाचे गंभीर इशारे, पंधरा धरणे आंदोलने आणि नऊ उपोषणे सुरू होणार आहेत.
यावर्षी हे अधिवेशन केवळ आठ दिवसांचे असले तरी, ते दरवर्षीप्रमाणे वादळी ठरणार हे निश्चित आहे. संपूर्ण आठ दिवसांच्या कालावधीत विधिमंडळावर एकूण बत्तीस मोर्चे धडकण्याची शक्यता आहे. या व्यतिरिक्त वीस धरणे आंदोलने आणि सोळा उपोषण आंदोलने नियोजित आहेत. ऐनवेळी राजकीय पक्षांकडून होणाऱ्या आंदोलनांमुळे ही संख्या आणखी वाढू शकते.
पहिल्या दिवशी जे चार महत्त्वाचे मोर्चे धडकणार आहेत, ते खालीलप्रमाणे प्रमुख मागण्या घेऊन येत आहेत: ‘पवित्र पोर्ट’ भरती प्रक्रिया जलदगतीने पार पाडावी, विनाअनुदानीत दिव्यांग शाळांना शंभर टक्के अनुदान मिळावे, दिंडोरा प्रकल्पग्रस्तांना २४० कोटी रुपयांचे पॅकेज द्यावे, तसेच संजय गांधी निराधार योजनेचा लाभ पाच हजार रुपयांपर्यंत वाढवावा.
याचबरोबर महाराष्ट्र परिट धोबी मंडळ, जुनी पेंशन हक्क समिती (बडनेरा), महाराष्ट्र मातंग एकीकरण समिती, बहुजन एम्प्लॉई फेडरेशन यांसारख्या विविध संघटना धरणे आंदोलन करणार आहेत.
आंदोलनासोबतच पहिल्याच दिवशी काही गंभीर इशारे देण्यात आले आहेत. गडचिरोली येथील देवेंद्र ब्राह्मणवाडे यांनी खोटा ठराव लिहिणाऱ्या ग्रामविकास अधिकाऱ्यांवर गुन्हा दाखल न झाल्यास आत्मदहनाचा इशारा दिला आहे. त्यांच्यासह राजेंद्र कुमार रामअवतार मिश्रा यांनीही भुमाफिया विरोधात आत्मदहनाचा इशारा दिल्याने प्रशासनाचा ताण वाढला आहे.
बहुतांश आंदोलने शांततेच्या मार्गाने व्हावीत, यासाठी पोलिसांनी यशवंत स्टेडियम मोर्चा पॉईंटवर चोख पोलीस बंदोबस्त तैनात केला आहे. एकंदरीत, नागपूर हे आगामी आठवडाभर केवळ विधी-विधानाची नाही, तर संघर्ष आणि मागणीच्या आवाजाची राजधानी बनणार आहे.