बनारसी साड़ी: इतिहास, डिज़ाइन आणि खरेदीचे टिप्स

लाइफस्टाइल डेस्क. वाराणसी जिथे बनारस किंवा काशी म्हणूनही ओळखले जाते, हे केवळ एक आध्यात्मिक शहरच नाही तर आपल्या वस्त्रकलेसाठीही प्रसिद्ध आहे. गंगा किनाऱ्यावर वसलेल्या या प्राचीन शहराच्या बनारसी साड्या जगभर प्रसिद्ध आहेत. या साड्या केवळ फॅशन स्टेटमेंटच नाहीत, तर परंपरेचा आदरही करतात. लग्नाच्या प्रसंगी किंवा खास प्रसंगी बनारसी साडी महिलेची शान वाढवते.

बनारसी साडीचा इतिहास

सुरुवातीला बनारसी साड्या राजघराण्यांसाठी बनवल्या जात होत्या. यांचा इतिहास खूप जुना आहे, ज्यात सोने आणि चांदीच्या जरीच्या धाग्यांचा वापर करून ब्रोकेडचे डिझाइन बनवले जात होते. मुघल काळात, विशेषतः अकबराच्या राजवटीत बनारसी साड्यांमध्ये फारसी आणि भारतीय कलेचे मिश्रण दिसून आले. नंतर १७ व्या शतकात गुजरातमधून आलेल्या कारागिरांनीही ते समृद्ध आणि सुंदर बनवण्यात योगदान दिले.

फॅब्रिक, वजन आणि स्टाइल

बनारसी साड्या त्यांच्या मजबूत बनवट, नाजूक कारागिरी आणि तपशीलवार डिझाईन्ससाठी प्रसिद्ध आहेत. काळानुसार कठोर परिश्रम आणि बारकाईने काम करणाऱ्या कारागिरांनी त्यांना आणखी खास बनवले आहे. बनारसी साड्यांमध्ये कतान (शुद्ध रेशीम), कोरा (ऑर्गेंझा), काधवा (डिझाइन केलेली कढाई) असे प्रकार येतात. यामध्ये मीना (रंग भरलेले) आणि जरीचा वापर मोठ्या प्रमाणात होतो, ज्यामुळे त्यांचे सौंदर्य आणखी वाढते. साड्यांचे वजनही त्यांच्या कापड आणि कढाईच्या खोलीवर अवलंबून असते.

मोटिफ्स आणि पॅटर्न्स

बनारसी साड्यांमध्ये वापरले जाणारे डिझाइन आणि मोटिफ्स वर्षानुवर्षे विकसित झाले आहेत. पूर्वी या साड्या साध्या पोता किंवा धार्यांच्या स्वरूपात असायच्या, पण हळूहळू त्यात फुले, प्राणी, पक्ष्यांचे नमुने आणि मुघल शैलीचे डिझाइन जोडले गेले. १९ व्या शतकानंतर त्यात भारतीय डिझाईन्ससह व्हिक्टोरियन शैलीचे भूमितीय डिझाइनही दिसू लागले.

खरी बनारसी साडी कशी ओळखावी?

खरी बनारसी साडी ओळखण्यासाठी साडीच्या उलट्या बाजूला वॉर्प आणि वेफ्ट ग्रिड्स (ताने-बानेचे जाळे) तपासा. याशिवाय, खऱ्या बनारसी साड्यांमध्ये जरीचे काम नेहमीच सूक्ष्म असते आणि डिझाइनमध्ये खोली दिसते.

बनारसी साडी खरेदी करताना काही खास गोष्टी लक्षात ठेवा

फॅब्रिक: कतान सिल्कसारख्या उत्कृष्ट दर्जाच्या बनारसी साड्या महाग असतात. हलक्या साड्यांमध्ये कापूस आणि लिनेनचा वापर केला जातो, तर बनारसचा खास कतान सिल्क सर्वात प्रसिद्ध आहे.

विणकाम: एकाच फॅब्रिकमध्ये कढाईच्या तंत्रज्ञानावरही किंमत अवलंबून असते. कढाईमध्ये कढुवा तंत्रज्ञान अधिक महाग असते कारण त्यात डिझाईन्स धागा अडकवण्याशिवाय बनवले जातात.

डिझाइन: प्राण्यांच्या मोटिफ्स असलेल्या साड्या दुर्मिळ असतात आणि त्या काहीच कारागीर बनवतात. त्याचबरोबर नवीन डिझाईन्सची किंमत जास्त असते. बनारसी साड्या एका कलेचे प्रतीक आहेत, ज्यात शाही थाट आणि आकर्षणाची झलक दिसते. टंचोई असो, कढुवा असो, कटवर्क असो किंवा मीना असो, बनारसी साड्यांची चमक आणि सौंदर्य त्यांना पिढ्यानपिढ्या चालणारी धरोहर बनवते.

आणखी वाचा:

राजवाडी आणि सोन्याचे कंगन झाले जुने, घाला कुंदनचे सुंदर जडव कंगन

पाणी पडताच धुतो का आलता? या युक्त्या पाणीही करू शकणार नाही बेअसर!