एरोस्पेस मेडिसिनमध्ये अधिक शक्यता शोधण्याची गरज आहे: राजनाथ सिंह

बेंगळूरुमध्ये राजनाथ सिंह यांनी एरोस्पेस मेडिसिन संस्थेला भेट दिली आणि हवाई आणि अंतराळ वाहतूक वाढीमुळे एरोस्पेस मेडिसिनमधील तज्ञांची गरज अधोरेखित केली.

बंगळूरु (कर्नाटक) (एएनआय): संरक्षण मंत्री राजनाथ सिंह यांनी रविवारी बंगळूरु येथील भारतीय हवाई दलाच्या (आयएएफ) एरोस्पेस मेडिसिन संस्थेला (आयएएम) भेट दिली आणि आयएएफ अधिकाऱ्यांचे अभिनंदन केले. हवाई आणि अंतराळ वाहतूक सतत वाढत असल्यामुळे एरोस्पेस मेडिसिनमधील तज्ञांची गरज वाढत आहे, यावर त्यांनी प्रकाश टाकला. ते म्हणाले, "संरक्षण दृष्टिकोनानुसार, अंतराळ युद्धातील एक महत्त्वाचे क्षेत्र बनले आहे. आम्ही या दिशेने एक पाऊल पुढे टाकले आहे आणि उपग्रहविरोधीसारख्या अत्याधुनिक तंत्रज्ञानाचा अभ्यास केला आहे. भारत जगातील सर्वात वेगाने वाढणारी विमान वाहतूक बाजारपेठ बनला आहे. जसे आपण अंतराळात नवीन उंची गाठत आहोत, तसतसे आपल्याला एरोस्पेस मेडिसिनमध्ये अधिक शक्यता शोधण्याची आवश्यकता आहे. वाढत्या संशोधनाची गरज आहे कारण कोणत्याही उच्च-तंत्रज्ञानातील संशोधनामुळे अनेक क्षेत्रांना फायदा होतो."

संरक्षण मंत्र्यांनी एरोस्पेस मेडिसिनच्या महत्त्वावर जोर दिला आणि मानवाला अंतराळात सूक्ष्म-गुरुत्वाकर्षण, रेडिएशन आणि एकाकीपणासारख्या आव्हानांचा सामना करण्यासाठी ते महत्त्वपूर्ण असल्याचे सांगितले. त्याच वेळी शारीरिक आणि मानसिक बदलांना संबोधित केले. ते म्हणाले, “न्यूरॉन्स, हाडांचे नुकसान किंवा मानसिक समस्यांशी संबंधित कोणताही मुद्दा असो, एरोस्पेस आणि स्पेस मेडिसिनची जबाबदारी या आव्हानांना सामोरे जाण्याची आहे. या क्षेत्राने भविष्यात मोठ्या जबाबदाऱ्यांसाठी सज्ज असले पाहिजे.” संरक्षण मंत्रालयाने जारी केलेल्या निवेदनानुसार, सिंह यांनी डायनॅमिक फ्लाइट सिम्युलेटर आणि उच्च-कार्यक्षमता असलेले मानवी सेंट्रीफ्यूजची पाहणी केली, जे लढाऊ वैमानिकांच्या उच्च-जी प्रशिक्षणासाठी वापरले जाते. तसेच सशस्त्र दलाच्या वैमानिकांना उड्डाण दरम्यान अवकाशीय दिशाभूल होण्याचा धोका टाळण्यासाठी स्पेशल डिसओरिएंटेशन सिम्युलेटरची पाहणी केली. सिंह यांनी एरोस्पेस क्षेत्रात आत्मनिर्भरता प्राप्त करण्याच्या दिशेने आयएएमच्या योगदानाला गौरव केला.

ते म्हणाले, "एरोस्पेस मेडिसिन व्यतिरिक्त, आयएएम क्रू मॉड्यूल डिझाइन आणि विकासाच्या विविध पैलूंमध्ये एरो-मेडिकल सल्लागार सेवा पुरवते. कॉकपिट डिझाइनमधील त्याचे योगदान उल्लेखनीय आहे. संस्थेने प्रगत हलके हेलिकॉप्टर, लाईट युटिलिटी हेलिकॉप्टर, लाईट कॉम्बॅट हेलिकॉप्टर आणि लाईट कॉम्बॅट एअरक्राफ्ट तेजसच्या डिझाइन आणि विकासात महत्त्वपूर्ण योगदान दिले आहे. हे देशातील सर्वात आधुनिक प्रगत मध्यम लढाऊ विमानांच्या डिझाइन आणि विकासासाठी सल्ला देत आहे."

सिंह यांनी जोर देऊन सांगितले की एरोस्पेस क्षेत्रात आगामी काळात अभूतपूर्व वाढ होणार आहे आणि पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या नेतृत्वाखालील सरकारचे 2047 पर्यंत विकसित भारताचे व्हिजन साकार करण्यासाठी हे महत्त्वाचे ठरेल. ते म्हणाले, “तंत्रज्ञानाचा विकास, राष्ट्रीय सुरक्षा आणि आर्थिक वाढ निश्चित करण्यात हे क्षेत्र महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावणार आहे. याव्यतिरिक्त, उपग्रह प्रक्षेपण, आंतर-ग्रहीय मोहीम आणि व्यावसायिक अंतराळ सेवांसारखे महत्त्वाचे टप्पे गाठण्यात ते मध्यवर्ती ठरेल.” त्यांनी भारतीय वैद्यकीय संशोधन परिषदेच्या बाह्य संशोधन प्रकल्पाचे संस्थेत 'सेंटर फॉर ॲडव्हान्स्ड रिसर्च'चे उद्घाटन केले.

या प्रकल्पाचे शीर्षक 'स्पेस सायकॉलॉजी: भारतीय अंतराळ मोहिमांसाठी अंतराळवीर आणि अंतराळवीर पदनिर्देशितांचे निवड आणि वर्तणूक आरोग्य प्रशिक्षण' असे आहे. या भेटीदरम्यान हवाई दल प्रमुख एअर चीफ मार्शल ए.पी. सिंह, एअर ऑफिसर कमांडिंग-इन-चीफ, प्रशिक्षण कमांड एअर मार्शल नागेश कपूर आणि महासंचालक वैद्यकीय सेवा (हवाई) एअर मार्शल संदीप थरेजा त्यांच्यासोबत होते. बंगळूरुमध्ये आयएएमला भेट देणारे सिंह हे पहिले संरक्षण मंत्री आहेत. या भेटीदरम्यान, त्यांना वैमानिक प्रशिक्षण, वैद्यकीय मूल्यांकन आणि एरोमेडिकल संशोधनातील आयएएमच्या अद्वितीय भूमिकेबद्दल माहिती देण्यात आली.