सीमेवर लढणारा 'रोबोट जवान', DRDO चा क्रांतिकारी प्रकल्प पुण्यात अंतिम टप्प्यात!

भारताच्या DRDO ने एक अत्याधुनिक रोबोट तयार केला आहे जो सीमेवर जवानांना मदत करेल. हा रोबोट धोकादायक मोहिमांमध्ये मानवी जवानांचा थेट सहभाग कमी करून त्यांचे प्राण वाचवेल.

पुणे: भारताच्या संरक्षण संशोधन आणि विकास संस्थेच्या (DRDO) पुण्यातील प्रयोगशाळेत एक असा अत्याधुनिक रोबोट तयार होतो आहे, जो थेट सीमेवर लढणाऱ्या जवानांच्या मदतीला धावून येणार आहे! ‘Operation Sindoor’ सारख्या मोहिमांमध्ये या 'रोबोट सैनिकाचा' सहभाग भविष्यातील युद्धाची संकल्पना पूर्णपणे बदलू शकतो.

या ह्युमनॉइड रोबोटचा मुख्य उद्देश म्हणजे धोकादायक मोहिमांमध्ये मानवी जवानांचा थेट सहभाग कमी करून त्यांचे प्राण वाचवणे. त्यामुळे, युद्धभूमीवर रोबोट्सच्या साहाय्याने जवानांना संरक्षण मिळेल आणि एक नव्या युगाची सुरुवात होईल.

कोण आहे हा 'रोबोट जवान'?

पुण्यातील DRDO अंतर्गत कार्यरत रिसर्च अँड डेव्हलपमेंट एस्टॅब्लिशमेंट (इंजिनिअर्स) या प्रतिष्ठित प्रयोगशाळेत गेली चार वर्षे या रोबोटवर सातत्याने संशोधन सुरू आहे. या रोबोटने नुकतेच पुण्यातील ‘नॅशनल वर्कशॉप ऑन अ‍ॅडव्हान्स्ड लेग्ड रोबोटिक्स’ मध्ये आपली पहिली झलक दाखवली.

S.E. टाळोले, ग्रुप डायरेक्टर (Centre for Systems and Technologies for Advanced Robotics), यांनी सांगितले की हा रोबोट जंगल, डोंगराळ प्रदेश किंवा उष्ण हवामानातही कार्यक्षमतेने काम करू शकतो. हे साध्य करण्यासाठी तो प्रोप्रिओसेप्टिव्ह आणि एक्स्टेरोसेप्टिव्ह सेन्सर्स, टॅक्टिकल सेन्सिंग, ऑडिओ-व्हिज्युअल परसेप्शन, आणि डेटा फ्युजन सारख्या अत्याधुनिक प्रणालींनी सज्ज आहे.

या 'रोबो जवानाचे' खास फिचर्स:

वस्तू उचलणे, ढकलणे, ओढणे, दरवाजे उघडणे, अडथळे पार करणे. हे सर्व कामे अगदी माणसासारखी सफाईने!

दोन्ही हातांनी स्फोटके, मायन्स, किंवा धोकादायक द्रव्ये हाताळण्याची क्षमता

रात्र- दिवस, कोणत्याही हवामानात अखंड कार्यक्षम

फॉल अँड पुश रिकव्हरी सिस्टिम म्हणजे रोबोट जर कोसळला तरी स्वतः उठू शकतो!

SLAM (Simultaneous Localization and Mapping) प्रणाली नवीन जागेचा नकाशा तयार करून अचूक मार्गक्रमण

तांत्रिक रचना – मेंदू, स्नायू आणि ज्ञानेंद्रिये!

हा रोबोट तीन प्रमुख भागांवर कार्य करतो:

ऍक्ट्युएटर्स – मानवी स्नायूसारखे हालचाली करणारे

सेन्सर्स – सभोवतालच्या परिसराचे बारकावे टिपणारे

कंट्रोल सिस्टीम्स – माहिती समजून कृती करणारे मेंदू

2027 पर्यंत पूर्णत्वाला जाणार प्रकल्प

डिझाईन टीमचे प्रमुख शास्त्रज्ञ किरण अकेला यांनी सांगितले की संतुलन राखणे, वेगाने निर्णय घेणे, आणि जमिनीवर अचूक कृती करणे ही अजूनही मोठी आव्हाने आहेत. मात्र, हे सर्व 2027 पर्यंत साध्य करण्याचे लक्ष्य आहे.

फक्त सैन्यातच नाही, तर...

हा रोबोट केवळ सैन्यासाठीच नव्हे तर:

सुरूंग व बॉम्ब निकामी करणे

आरोग्यसेवा

घरगुती सहाय्यक

अंतराळ संशोधन

उद्योग आणि उत्पादन क्षेत्र

...या सगळ्या क्षेत्रांमध्येही उपयोगी ठरणार आहे!

शेवटी...

DRDO चा हा 'रोबोट जवान' भारताच्या संरक्षण क्षेत्राला तांत्रिकदृष्ट्या एक नवे बळ देणार आहे. सीमेवरील सैनिकांसाठी ही एक गेम-चेंजर टेक्नॉलॉजी ठरण्याची शक्यता आहे. ही फक्त एक सुरुवात आहे. भविष्य लवकरच मानवी आणि यांत्रिक बुद्धीमत्तेच्या एका नव्या पर्वात प्रवेश करणार आहे!