आदिल हुसेन ठोकर: माजी इग्नू विद्यार्थी, आता पहलगाम दहशतवादी हल्ल्याचा संशयित मास्टरमाइंड

एकदा आशादायक विद्यार्थी असलेला अनंतनाग, जम्मू आणि काश्मीरचा आदिल हुसेन ठोकर आता पहलगाम दहशतवादी हल्ल्याचा मुख्य सूत्रधार असल्याचे मानले जात आहे, ज्यात २६ जणांचा बळी गेला.

अनंतनाग: जम्मू आणि काश्मीरच्या अनंतनागमधील खानबल येथील सरकारी पदवी महाविद्यालयात पदवी पूर्ण केल्यानंतर इंदिरा गांधी राष्ट्रीय मुक्त विद्यापीठात (इग्नू) पदव्युत्तर पदवी घेणारा एकेकाळचा आशादायक आणि अंतर्मुख विद्यार्थी आदिल हुसेन ठोकर आता पहलगाम दहशतवादी हल्ल्याचा मुख्य सूत्रधार असल्याचे मानले जात आहे, ज्यात २६ पर्यटकांचा मृत्यू झाला.

स्पर्धा परीक्षांची तयारी करत असताना तो अर्धवेळ शिक्षक म्हणूनही काम करत असे. "तो फारसा सामाजिक नव्हता पण अभ्यासात मात्र खूप मेहनती होता," असे त्यांचे शेजारी हफीज म्हणाले. दुसरे शेजारी गाजी यांनी त्याचे वर्णन शांत, आदरणीय आणि मेहनती व्यक्ती असे केले.

आदिलचे कुटुंब आणि स्थानिक गावकऱ्यांचा असा विश्वास आहे की तो २९ एप्रिल २०१८ रोजी बेदाग येथे परीक्षा देण्यासाठी निघाला तेव्हा तो बेपत्ता झाला. मात्र, गुप्तचर यंत्रणांनी असा खुलासा केला आहे की आदिल अभ्यास व्हिसावर पाकिस्तानात गेला होता, जिथे त्याने अतिरेकी नेत्यांशी संबंध जोडले आणि राष्ट्रविरोधी कारवायांमध्ये सहभागी झाला.

२०२४ मध्ये आदिल नियंत्रण रेषा (एलओसी) ओलांडून भारतात परतला असा विश्वास आहे. अनंतनागमधील आदिलचे गाव गुरीची लोकसंख्या सुमारे ४,००० आहे. त्याचे कुटुंब साधे जीवन जगत आहे - एक भाऊ चित्रकार म्हणून काम करतो आणि दुसरा ऑटोमोबाईल शोरूममध्ये काम करतो. सरकारी कर्मचाऱ्यांव्यतिरिक्त, बहुतेक गावकरी लहान व्यवसाय किंवा मजुरीवर अवलंबून असतात, तर अनेक जण त्यांच्या उत्पन्नासाठी पर्यटनावर अवलंबून असतात.

२०१९ मध्ये कलम ३७० रद्द झाल्यानंतरचा हा सर्वात प्राणघातक हल्ला मानला जात आहे, पहलगाममधील हल्ल्यात किमान २६ पर्यटकांचा मृत्यू झाला. सैन्याच्या गणवेशात सजलेल्या सहा परदेशी दहशतवाद्यांनी त्यांच्या बळींना धर्माने वेगळे केले, त्यांना स्वतःची ओळख पटवून देण्यास आणि गोळीबार करण्यापूर्वी इस्लामी श्लोक पाठ करण्यास भाग पाडले. पहलगामपासून ७ किमी अंतरावर असलेल्या बैसरन मेडो येथे हा हल्ला झाला.

आदिलचे कुटुंब, विशेषतः त्याची आई शहजादा बानो यांचा असा दावा आहे की २९ एप्रिल २०१८ पासून त्यांनी त्याच्याशी संपर्क साधला नाही, जेव्हा त्याने त्यांना बेदाग येथे परीक्षा देण्यासाठी जात असल्याचे कळवले होते.

“त्यानंतर त्याचा फोन बंद होता. आम्ही तीन दिवसांनी बेपत्ता झाल्याची तक्रार दाखल केली,” असे ती म्हणाली. बानोला हे मान्य नाही की तिचा मुलगा अशा हल्ल्यात सहभागी असू शकतो पण ती म्हणाली, “जर तो सहभागी असेल तर सैन्य त्यानुसार कारवाई करू शकते.” तिने आदिलला आत्मसमर्पण करण्याचे आवाहन केले जेणेकरून तिचे कुटुंब शांततेत राहू शकेल.

हल्ल्यानंतर, सैन्याने गुरी गावातील कुटुंबाचे घर उद्ध्वस्त केले आणि बानोला जवळच्या गावातील नातेवाईकाच्या घरी नेले. नंतर सैन्याने कोणतेही न फुटलेले शस्त्रास्त्रे शोधण्यासाठी ढिगाऱ्याची झडती घेतली. आदिल आणि हल्ल्यात सहभागी असलेल्या इतर व्यक्तींना पकडण्यासाठी मदत करणाऱ्या कोणत्याही माहितीसाठी अधिकाऱ्यांनी २० लाख रुपयांचे बक्षीस जाहीर केले आहे.