Budget 2025: शिक्षण, कौशल्य विकास आणि रोजगारावर भर

शिक्षण बजेट २०२५: अर्थमंत्री निर्मला सीतारामन यांनी बजेट २०२५ सादर केले, ज्यामध्ये शिक्षण, कौशल्य विकास आणि रोजगारावर भर देण्यात आला आहे. बिहारमध्ये नवीन अन्न तंत्रज्ञान संस्था स्थापन होणार असून ग्रामीण रोजगारासाठी नवी योजना सुरू होणार आहे.

शिक्षण बजेट २०२५: अर्थमंत्री निर्मला सीतारामन यांनी आपला ८ वा अर्थसंकल्प सादर केला. यावेळी अर्थसंकल्पात उच्च शिक्षण, डिजिटल शिक्षण, संशोधन आणि कौशल्य विकासासाठी नवीन सुधारणा आणि ग्रामीण रोजगारावर भर देण्यात आला आहे. निर्मला सीतारामन यांनी संसदेत अर्थसंकल्प सादर करताना सांगितले की, यावेळी सरकारचे मुख्य लक्ष्य वेगवान आर्थिक विकासावर आहे. शिक्षण, ग्रामीण विकास आणि शेतीमध्ये सुधारणा करून देशाला आर्थिकदृष्ट्या अधिक मजबूत करण्याच्या दिशेने पावले उचलली जात आहेत. बजेट २०२५ मध्ये शिक्षण, रोजगारासाठी कोणत्या मोठ्या घोषणा झाल्या ते जाणून घ्या.

IITs आणि IISc मध्ये तांत्रिक संशोधनासाठी १०,००० फेलोशिप

अर्थमंत्र्यांनी पंतप्रधान संशोधन फेलोशिप योजनेअंतर्गत घोषणा केली की, IITs आणि IISc मध्ये तांत्रिक संशोधनासाठी १०,००० फेलोशिप दिल्या जातील. या फेलोशिपमध्ये आर्थिक मदतही वाढवण्यात येईल, ज्यामुळे संशोधन आणि नवोन्मेषाला आणखी चालना मिळेल.

वैद्यकीय शिक्षणात मोठी वाढ: पुढील वर्षी १०,००० नवीन जागा

अर्थमंत्र्यांनी घोषणा केली की, पुढील एका वर्षात वैद्यकीय महाविद्यालये आणि रुग्णालयांमध्ये १०,००० नवीन जागा निर्माण केल्या जातील. सरकारचे उद्दिष्ट पुढील पाच वर्षांत एकूण ७५,००० नवीन वैद्यकीय जागा उपलब्ध करून देण्याचे आहे, ज्यामुळे देशातील वैद्यकीय शिक्षण आणि आरोग्य सेवा अधिक मजबूत होतील.

नवीन IITs मध्ये पायाभूत सुविधांचा विस्तार

२०१४ नंतर सुरू झालेल्या ५ IITs मध्ये अतिरिक्त पायाभूत सुविधा जोडल्या जातील, ज्यामुळे ६,५०० अधिक विद्यार्थ्यांना शिक्षणाची संधी मिळेल. IIT पटना येथील वसतिगृहे आणि इतर सुविधा देखील सुधारित केल्या जातील.

IITs मध्ये विद्यार्थ्यांची संख्या दुप्पट झाली

गेल्या १० वर्षांत २३ IITs मध्ये विद्यार्थ्यांची संख्या १००% वाढली आहे. सरकार आता या संस्थांची क्षमता आणखी वाढवण्याच्या दिशेने काम करत आहे.

देशात ५ राष्ट्रीय कौशल्य विकास केंद्रे उभारण्यात येतील

तरुणांना जागतिक दर्जाचे कौशल्य प्रशिक्षण देण्यासाठी ५ राष्ट्रीय उत्कृष्टता केंद्रे स्थापन केली जातील. ही केंद्रे उद्योगांच्या गरजा लक्षात घेऊन कौशल्य विकासात मदत करतील.

पुढील ५ वर्षांत ५०,००० अटल टिंकरिंग लॅब्स

देशभरात ५०,००० अटल टिंकरिंग लॅब्स स्थापन केल्या जातील, ज्यामुळे मुलांमध्ये वैज्ञानिक विचार आणि नवोन्मेषाला चालना मिळेल.

'ज्ञान भारता मिशन'ची घोषणा

अर्थमंत्र्यांनी 'ज्ञान भारता मिशन'ची घोषणा केली, ज्याअंतर्गत देशातील हस्तलिखित धरोहराचे सर्वेक्षण, दस्तऐवजीकरण आणि संवर्धन केले जाईल. यामध्ये शैक्षणिक संस्था, संग्रहालये, ग्रंथालये आणि खाजगी संग्राहकांचे सहकार्य घेतले जाईल. हे मिशन एक कोटींहून अधिक हस्तलिखितांना व्यापेल. त्यांनी असेही सांगितले की, सरकार भारतीय ज्ञान प्रणालींचे एक राष्ट्रीय संग्रहालय उभारेल, ज्याद्वारे ज्ञानाची देवाणघेवाण करता येईल.

सर्व सरकारी माध्यमिक शाळांना मिळेल ब्रॉडबँड कनेक्शन

सर्व सरकारी माध्यमिक शाळा आणि प्राथमिक आरोग्य केंद्रांना ब्रॉडबँड कनेक्टिव्हिटी दिली जाईल, ज्यामुळे डिजिटल शिक्षण आणि आरोग्य सेवांमध्ये सुधारणा होईल.

बिहारला मिळणार नवीन अन्न तंत्रज्ञान संस्था

सरकार बिहारमध्ये राष्ट्रीय अन्न तंत्रज्ञान, उद्योजकता आणि व्यवस्थापन संस्था स्थापन करेल. यामुळे शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढेल आणि तरुणांना नवीन रोजगार आणि उद्योजकतेच्या संधी मिळतील.

विकसित भारतासाठी शिक्षण आणि कौशल्य विकास आवश्यक

अर्थमंत्र्यांनी सांगितले की, विकसित भारताचे लक्ष्य दारिद्र्यमुक्त देश, १००% चांगले शालेय शिक्षण, परवडणारी आणि उत्तम आरोग्य सेवा, कुशल कामगार, महिलांचा आर्थिक सहभाग आणि शेतकऱ्यांची मजबुती यावर आधारित आहे.

ग्रामीण भारतासाठी मोठी घोषणा

सरकार राज्यांसोबत मिळून एक नवीन कार्यक्रम सुरू करेल, ज्यामुळे ग्रामीण भागात रोजगाराच्या संधी वाढतील. ही योजना कौशल्य आणि विकासावर केंद्रित असेल, ज्यामुळे गावांमध्ये समृद्धी आणि विकास येईल.