Shubhanshu Shukla Returns : शुभांशु शुक्ला पृथ्वीवर परतले, बघा त्यांचा रोमांचकारी व्हिडिओ

भारतीय अंतराळवीर शुभांशु शुक्ला आंतरराष्ट्रीय अंतराळ स्थानकावरून पृथ्वीवर यशस्वीपणे परतले आहेत. ते SpaceX ड्रॅगनमध्ये स्वार होऊन १५ जुलै रोजी प्रशांत महासागरमध्ये उतरले. NASA आणि Axiom Space या ऐतिहासिक क्षणाचे थेट प्रक्षेपण केले होते.

न्यूयॉर्क : भारतीय अंतराळवीर आणि भारतीय हवाई दलातील ग्रुप कॅप्टन शुभांशु शुक्ला आज मंगळवारी दुपारी पृथ्वीवर यशस्वीपणे परतले. १४ जुलै रोजी त्यांचे अंतराळयान आंतरराष्ट्रीय अंतराळ स्थानकावरून वेगळे झाले आणि पृथ्वीकडे निघाले होते. अंतराळयान १५ जुलै रोजी दुपारी पृथ्वीवर यशस्वीपणे उतरले आहे.

शुभांशी (शुभांशु) शुक्ला – भारताचा दुसरा आणि पहिला ISS प्रवासी

Group Captain शुभांशी शुक्ला (Shubhanshu Shukla), भारतीय वायुसेनेतील (IAF) टेस्ट पायलट आणि ISRO च्या गगनयान प्रकल्पात निवडलेले चार अंतराळवीरांपैकी एक आहेत. २५ जून २०२५ रोजी Axiom Mission 4 (Ax-4) च्या माध्यमातून ते अंतराळात रवाना झाले. हे भारताचे पहिले अंतराळवीर आहेत जे थेट आंतरराष्ट्रीय अंतराळ स्थानकावर (ISS) गेले. राकेश शर्मा (१९८४) यानंतर दुसरे अंतराळवीर आहेत जे अंतराळात गेले आहेत.

बालपण आणि प्रारंभिक प्रेरणा

• जन्म: १० ऑक्टोबर १९८५, लखनऊ, उत्तर प्रदेश
• कुटुंब: वडील शंभू दयाल शुक्ला (सेवानिवृत्त सरकारी अधिकारी), आई आशा शुक्ला (गृहिणी), बहिणी – निधी (MBA), सुची (शिक्षिका)
• शिक्षण: लखनऊच्या सिटी मोन्टेसरी स्कूल मध्ये प्राथमिक शिक्षण; नंतर NDA पुणे मध्ये BSc (Computer Science, २००५)

वायुसेना कारकीर्द

• जून २००६ मध्ये IAF मध्ये फाइटर विमान पायलट म्हणून नियुक्त.
• तो टेस्ट पायलट असून सुमारे २०००+ तासांचा ऐतिहासिक अनुभव Su‑30 MKI, MiG‑21/29, Jaguar, Hawk, Dornier व An‑32 सारख्या विमाने चालविण्यातून मिळवला आहे.
• मार्च २०२४ मध्ये Group Captain म्हणून बढती.
• अंतराळवीर प्रशिक्षण – गगनयान व Ax-4.
• गगनयान निवड आणि प्रशिक्षण
• २०१९ मध्ये ISRO च्या अंतराळवीरांच्या पहिल्या गटात समावेश
• २०२०–२१ मध्ये रशियातील Yuri Gagarin Cosmonaut Training Centre, Star City येथे बेसिक अंतराळ प्रशिक्षण
• भारतात बंगळुरूमधील Astronaut Training Facility आणि IISc (M.Tech, Aerospace Engineering) मध्ये अभ्यास
• Axiom Mission 4 (Ax‑4)२०२४ मध्ये Ax-4 चे मिशन पायलट म्हणून Axiom Space, NASA, SpaceX ने निवड केली.

वैयक्तिक जीवन व कौटुंबिक आधार

• पत्नी: डॉ. कर्ना शुक्ला, दन्तवैद्य, शाळेपासूनचा परिचय.
• एक मुलगा – कियास, सुमारे ४–५ वर्षे वयाचा.
• प्रेरक गुणधर्म: “शक्स” अशा प्रतिपदनामाखाली परिचित असून कुटुंबवत्सल असल्याचे दिसून येते.
• बहिणीच्या लग्नात NDA परीक्षेत बसणं, अशा कष्टप्रवृत्त घटनांनी त्यांची इच्छाशक्ती सिद्ध झाली आहे.

पुरस्कार व सन्मान

• GCTC (Russia) मधील अंतराळवीर पदक २०२१
• IAF कार्यरततेसाठी अनेक Service Medals
• Ax-4 मिशनच्या यशामुळे राष्ट्रपती व पंतप्रधानांपासून अनेकांनी केले कौतुक. पंतप्रधान मोदी म्हणाले, मला तुमचा अभिमान आहे.

राष्ट्रीय व जागतिक महत्त्व

पहिला भारतीय ISS प्रवासी आणि दुसरा व्यक्ती जो अंतराळात पोहोचला. ४१ वर्षांनंतर गगनयान प्रकल्पात ISRO ड्रीम टीम मधला एक मुख्य सदस्य. हे मिशन औद्योगिक अंतराळ संशोधनात भारताच्या वाढत्या सहभागाचे दर्शक आहे.

भविष्यातील वाटचाल

गगनयान २०२६ च्या दरम्यान भारताच्या स्वदेशी मानवयुक्त अंतराळ यानाच्या दिशेने महत्त्वपूर्ण वाटचाल आहे. Ax-4 मधील अनुभवाचा उपयोग आकाशीय शास्त्र, परमाण्विक इंधन, आणि पर्यावरणीय तंत्रज्ञान या क्षेत्रातील संशोधनात होणार आहे. भविष्यातील कॉमर्शियल स्पेसफ्लाइटमध्ये भारतीय अंतराळवीरांची भूमिका वाढण्याची शक्यता आहे.