Ashwini Vaishnaw Launches AI Compute Portal: अश्विनी वैष्णव यांनी एआय संगणक पोर्टल केले लाँच

केंद्रीय इलेक्ट्रॉनिक्स आणि माहिती तंत्रज्ञान मंत्री अश्विनी वैष्णव यांनी गुरुवारी नवी दिल्लीत एआय संगणक पोर्टल लाँच केले. या पोर्टलमुळे संशोधक, स्टार्टअप्स आणि सरकारी संस्थांना एआय कार्यांसाठी उच्च-शक्ती संगणकीय संसाधने उपलब्ध होतील.

नवी दिल्ली (ANI): इलेक्ट्रॉनिक्स आणि माहिती तंत्रज्ञान मंत्री अश्विनी वैष्णव यांनी गुरुवारी नवी दिल्लीत एआय संगणक पोर्टल लाँच केले. हे एआय संगणक पोर्टल एक डिजिटल प्लॅटफॉर्म आहे ज्याद्वारे संशोधक, स्टार्टअप्स आणि सरकारी संस्थांना कृत्रिम बुद्धिमत्तेसाठी (एआय) विशेषतः डिझाइन केलेले उच्च-मूल्यवान GPUs आणि उच्च-शक्ती संगणकीय संसाधने मिळू शकतील. या लाँच कार्यक्रमात बोलताना, केंद्रीय मंत्र्यांनी माहिती दिली की सरकार २७ एआय डेटा लॅब्सची स्थापना करत आहे. ते पुढे म्हणाले की सरकारला मूलभूत मॉडेल्स तयार करण्यासाठी अर्ज प्राप्त झाले आहेत आणि आता टीम सर्व अर्जांचे पुनर्मूल्यांकन करणार आहे.

भारत आपल्या वाढत्या डिजिटल अर्थव्यवस्थेला पाठिंबा देण्यासाठी वेगाने एक मजबूत एआय संगणन आणि सेमीकंडक्टर पायाभूत सुविधा तयार करत आहे. २०२४ मध्ये IndiaAI मिशनला मान्यता मिळाल्यामुळे, सरकारने एआय क्षमता मजबूत करण्यासाठी पाच वर्षांत १०,३०० कोटी रुपये दिले आहेत. या मिशनचे एक प्रमुख केंद्रबिंदू म्हणजे १८,६९३ ग्राफिक्स प्रोसेसिंग युनिट्स (GPUs) ने सुसज्ज असलेली एक उच्च-स्तरीय सामान्य संगणन सुविधा विकसित करणे, ज्यामुळे ती जागतिक स्तरावर सर्वात विस्तृत एआय संगणन पायाभूत सुविधांपैकी एक बनते. ही क्षमता ओपन-सोर्स एआय मॉडेल DeepSeek पेक्षा जवळपास नऊ पट आणि ChatGPT च्या कार्यक्षमतेच्या सुमारे दोन-तृतीयांश आहे.

मिशनच्या सुरुवातीच्या टप्प्यात आधीच १०,००० GPUs उपलब्ध करून दिले आहेत, उर्वरित युनिट्स लवकरच जोडली जातील. यामुळे भारतीय भाषांना आणि संदर्भांना अनुकूल असलेले स्वदेशी एआय उपाय तयार करता येतील. भारताने ओपन GPU मार्केटप्लेस लाँच करण्यातही आघाडी घेतली आहे, ज्यामुळे स्टार्टअप्स, संशोधक आणि विद्यार्थ्यांना उच्च-कार्यक्षमता संगणनाची सुविधा उपलब्ध झाली आहे. अनेक देशांमध्ये जिथे एआय पायाभूत सुविधा मोठ्या कंपन्यांकडून नियंत्रित केली जाते, तिथे ही पुढाकार सुनिश्चित करते की लहान खेळाडूंना नावीन्यपूर्णतेची संधी मिळेल.

सरकारने GPUs पुरवण्यासाठी १० कंपन्यांची निवड केली आहे, ज्यामुळे एक मजबूत आणि विविध पुरवठा साखळी सुनिश्चित होते. देशांतर्गत क्षमता आणखी मजबूत करण्यासाठी, भारत पुढील तीन ते पाच वर्षांत स्वतःचे GPU विकसित करण्याचे उद्दिष्ट ठेवतो, ज्यामुळे आयातित तंत्रज्ञानावर अवलंबून राहणे कमी होईल. इलेक्ट्रॉनिक्स आणि आयटी मंत्रालयानुसार, लवकरच एक नवीन सामान्य संगणन सुविधा लाँच केली जाईल, ज्यामुळे संशोधक आणि स्टार्टअप्सना प्रति तास १०० रुपयांच्या अत्यंत अनुदानित दराने GPU पॉवर मिळू शकेल, तर जागतिक स्तरावर प्रति तास २.५ ते ३ डॉलर्स खर्च येतो.

त्याचबरोबर, आयटी आणि इलेक्ट्रॉनिक्स मंत्रालयानुसार, भारत सेमीकंडक्टर उत्पादनात प्रगती करत आहे, पाच सेमीकंडक्टर प्लांट बांधकामाधीन आहेत. या विकासामुळे केवळ एआय नवोन्मेषालाच पाठिंबा मिळणार नाही तर जागतिक इलेक्ट्रॉनिक्स क्षेत्रात भारताचे स्थान मजबूत होईल.