Winter Nap: हिवाळ्यात दुपारी झोप का लागते, जाणून घ्या वैज्ञानिक कारण

हिवाळ्यात सूर्यप्रकाश कमी असल्याने मेंदूमध्ये मेलाटोनिन हार्मोनचे उत्पादन वाढते. मेलाटोनिन हा झोपेला उत्तेजित करणारा हार्मोन आहे, त्यामुळे शरीर अधिक वेळ सुस्त व आळसयुक्त वाटते.

थंडीमुळे शरीराचा तापमान स्तर कमी होतो, ज्यामुळे शरीर उबदार ठेवण्यासाठी ऊर्जा वाचवण्याचा प्रयत्न करते. यामुळे शरीराला आरामाची अधिक गरज भासते, आणि दुपारी झोपण्याची इच्छा होते.

हिवाळ्यात शरीराला अधिक ऊर्जा लागते, त्यामुळे लोक उष्ण व जड आहार घेतात (जसे की गोड पदार्थ, तूप, भाकरी इत्यादी). या आहारामुळे पचनक्रिया सक्रिय होते व सुस्ती येते.

थंडीत बाहेर जाणे किंवा व्यायाम करणे टाळले जाते. शारीरिक हालचाल कमी झाल्याने शरीर सुस्त राहते.

हिवाळ्यात बऱ्याच लोकांना "सीझनल अफेक्टिव डिसऑर्डर" (SAD) होतो. हा मानसिक आरोग्याशी संबंधित विकार असून झोपेची गरज वाढते व ऊर्जा कमी वाटते.

शक्य तितका नैसर्गिक प्रकाश घेण्याचा प्रयत्न करा. हलका व सत्त्वयुक्त आहार घ्या. फिजिकल अ‍ॅक्टिव्हिटी वाढवा. पुरेशी पण मर्यादित झोप घ्या, म्हणजे रात्रीची झोप बिघडणार नाही.

हिवाळ्यात दुपारी झोप येणे नैसर्गिक असले तरी त्याला मर्यादा ठेवणे गरजेचे आहे, जेणेकरून शरीराचा दिनक्रम व्यवस्थित राहील.